Μακαριος Δρουσιώτης

*Τα αμπελοπούλια (Syliinae) είναι μικρά σε μέγεθος, αλλά νοστιμότατα αποδημητικά πουλιά, τα οποία κάνουν τους φθινοπωρινούς μήνες σταθμό στην Κύπρο, καθ' οδόν προς τα πιο θερμά κλίματα της Αφρικής. Τα αμπελοπούλια μαγειρεύονται βραστά και τρώγονται με τα εντόσθιά τους, ενώ με το ζουμί τους μαγειρεύεται πιλάφι με πουργούρι (πληγούρι). Ακόμη, γίνονται ξιδάτα και σερβίρονται ολόχρονα ως μεζές. Κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας, τα ξιδάτα αμπελοπούλια ήταν από τα βασικά εξαγωγικά προϊόντα της Κύπρου, μαζί με το σιτάρι, το κριθάρι, το βαμβάκι, το κρασί και το λάδι.

 

*Αμπελοπούλια συναντά κανείς το φθινόπωρο σε όλο το νησί, αλλά συνήθως τα βρίσκει στις ελεύθερες περιοχές της Αμμοχώστου, τα λεγόμενα Κοκκινοχώρια, λόγω του κοκκινωπού χρώματος της γης. Στα Κοκκινοχώρια, τα παλιά χρόνια, οι άνθρωποι ζούσαν από το κυνήγι των αμπελοπουλιών. Οταν, μάλιστα, ο Αγγλος κυβερνήτης της Κύπρου προσπάθησε το 1929 να απαγορεύσει το κυνήγι τους, οι μουχτάρηδες και οι αζάες (κοινοτικοί σύμβουλοι) των Κοκκινοχωριών έστειλαν υπόμνημα στην αποικιακή κυβέρνηση και διαμαρτύρονταν, λέγοντας πως εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα πέθαιναν από λιμό. Από τη μια ο πόλεμος και από την άλλη η επιμονή του κόσμου, ανέστειλαν τα μέτρα των Εγγλέζων. Οι Κοκκινοχωρίτες, χάρη και στα αμπελοπούλια, επιβίωσαν μέχρι τις μέρες μας, όπου συνεχίζουν να τα παγιδεύουν κατά χιλιάδες, όχι βεβαίως για να επιβιώσουν, αλλά πλέον ως προσοδοφόρα ενασχόληση.

 

*Στη σύγχρονη εποχή, ωστόσο, όπου επικράτησαν νέες αντιλήψεις για την προστασία των αποδημητικών πουλιών, η κυβέρνηση της Κύπρου υποχρεώθηκε και πήρε απαγορευτικά μέτρα κατά της παγίδευσης και κατανάλωσης αμπελοπουλιών. Δύο νόμοι που βρίσκονται σε ισχύ, ο ένας από το 1947 και ο άλλος από το 1988, καθιστούν ποινικό αδίκημα το μαγείρεμα και την πώληση, σε εστιατόρια, αμπελοπουλιών, τα οποία ανακηρύχθηκαν σε αυστηρώς προστατευόμενο είδος. Οι Κύπριοι και δη οι κάτοικοι της περιοχής Αμμοχώστου το βρίσκουν όμως δύσκολο να προσαρμοστούν με τις απαγορευτικές αυτές διατάξεις. Το κυνήγι και το σερβίρισμα αμπελοπουλιών συνεχίζεται υπό συνθήκες ημιπαρανομίας. Οι οικολόγοι που διαμαρτύρονται θεωρούνται γραφικοί, ενώ τα δημοσιεύματα σε ξένες εφημερίδες και περιοδικά, που αναφέρουν ότι κάθε χρόνο παγιδεύονται στην Κύπρο πέντε εκατομμύρια πουλιά, χαρακτηρίζονται άλλη μια ξένη συνωμοσία κατά της Κύπρου.

 

*Αφού οι υφιστάμενοι νόμοι στάθηκαν ανίκανοι να προστατεύσουν τα αμπελοπούλια, ένας βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, ο Χρήστος Πουργουρίδης, από τη Λεμεσό, ανέλαβε πρωτοβουλία για τη λήψη πιο ριζικών μέτρων, καταθέτοντας πρόταση νόμου στη Βουλή για ποινικοποίηση της κατανάλωσής τους. Υστερα από την ανακοίνωση της πρόθεσης του βουλευτή, έγινε χαμός! Το θέμα απασχόλησε σε έκταση τον Τύπο, ενώ έφτασε μέχρι το Πολιτικό Γραφείο του κόμματος, όπου οι βουλευτές Αμμοχώστου ζήτησαν την άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου, επικαλούμενοι και τις επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια ενέργεια στα ποσοστά του ΔΗΣΥ στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές.

 

*Ενας συνάδελφος του κ. Πουργουρίδη, ο Αντώνης Καράς, προσέδωσε στο ζήτημα διαστάσεις εθνικού προβλήματος, λέγοντας πως η ποινικοποίηση της βρώσης αμπελοπουλιών «έρχεται σε ριζική αντίθεση με τις παραδόσεις της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου, οι κάτοικοι της οποίας άντεξαν εις πείσμα των κατακτητών και ως έκφραση αντίστασης σε αυτούς». Ενας άλλος παράγοντας της περιοχής, ο δήμαρχος Παραλιμνίου, Νίκος Βλίτης, υπήρξε περισσότερο ρεαλιστής και έθεσε το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις: «Εάν ποινικοποιηθεί η κατανάλωση αμπελοπουλιών, πολλά στελέχη της κυβέρνησης θα βρεθούν στη φυλακή», είπε.

 

*Πράγματι, υπουργοί, βουλευτές, ακόμη και δικαστές εκδράμουν στα Κοκκινοχώρια για ένα πλούσιο γεύμα, από το οποίο δεν μπορεί να λείπουν τα αμπελοπούλια, τα οποία παρεμπιπτόντως χρεώνονται προς μια λίρα (600 δρχ.) το κάθε ένα. Υστερα από τις αντιδράσεις που υπήρξαν, εκτιμάται ότι το νομοσχέδιο θα αποσυρθεί. Αλλά κι αν ακόμη ψηφιστεί, είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί. Εξάλλου, η βρώση προϊόντων λαθροθηρίας είναι εθνικό σπορ στο νησί. Ακόμη και ο πρόεδρος Κληρίδης σέρβιρε, πριν από δύο χρόνια, εκτός κυνηγετικής περιόδου, λαγό στους υπουργούς του, σε γεύμα που τους παρέθεσε στη θερινή του κατοικία, στο Τρόοδος. Κι όταν, υπό το βάρος των αντιδράσεων, ο εισαγγελέας διέταξε έρευνα, ο πρόεδρος κατέφυγε στην προσφιλή δικαιολογία των λαθροθήρων: «Τον είχα στο ψυγείο». Η υπόθεση έκλεισε λόγω... ανεπαρκούς μαρτυρίας, αλλά στη συνείδηση του κόσμου εδραιώθηκε ακόμη περισσότερο η λογική των Κοκκινοχωριτών, ότι δεν υπάρχει νόμος που μπορεί να τους απαγορεύσει να παγιδεύουν και να εμπορεύονται προστατευόμενα είδη.

Μακάριος Δρουσιώτης

Ελευθεροτυπία

22/11/2000