Μακαριος Δρουσιώτης

Πρόσφατα ο πρόεδρος της Βουλής, Σπύρος Κυπριανού, έδωσε στη δημοσιότητα επιστολή που απέστειλε στον Ελλαδίτη ομόλογό του, Απόστολο Κακλαμάνη, με την οποία ζητούσε να μιλήσει ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων για το Κυπριακό. Η πρόθεση αυτή του κ. Κυπριανού προκάλεσε χλευαστικά για τον ίδιο σχόλια στον Τύπο, ενώ η λοιπή πολιτική ηγεσία προσπάθησε να διαχωρίσει τη θέση της από τις δραστηριότητές του.

 

Ακόμη και αυτοί που συμφωνούν με τις πολιτικές του θέσεις, δεν αποτολμούν να ταυτιστούν φανερά μαζί του. Κι αυτό διότι η σοβαρότητα των πολιτικών κινήσεων του κ. Κυπριανού αμφισβητείται ως αποτέλεσμα του ανεπανόρθωτα λαβωμένου πολιτικού του κύρους. Παρ' όλα αυτά, οι ανησυχίες που εκφράζει ο Σπύρος Κυπριανού έχουν ευρύτερη απήχηση στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία σε όλο τον πολιτικό κόσμο ότι κάτι πηγαίνει πολύ στραβά στο Κυπριακό και ότι η Αθήνα, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, έπαψε να θεωρεί το Κυπριακό ως προτεραιότητα της εξωτερικής της πολιτικής.

 

Ωστόσο, όλοι αναγνωρίζουν ότι η Κύπρος από μόνη της δεν μπορεί να κάνει εθνική πολιτική και ότι η ανοιχτή αντιπαράθεση με την Αθήνα δεν θα ωφελήσει κανέναν. Ετσι, δημόσια αντίδραση εκφράζεται μόνο από τον Σπύρο Κυπριανού, ο οποίος -κατά τους επικριτές του- με τις επιλογές του «έχει γελοιοποιήσει την πολιτική ζωή». 'Η, όπως συχνά πυκνά σχολιάζεται στη Λευκωσία, το γεγονός ότι έμεινε μόνο ο Σπύρος Κυπριανού να εκφράζει ανησυχίες για την πορεία του Κυπριακού είναι το έσχατο κατάντημα του πρώτου εθνικού προβλήματος. Η συνέντευξη του Σπύρου Κυπριανού που ακολουθεί δόθηκε στο Τρόοδος, όπου παραθερίζει στην εξοχική κατοικία που κάποτε ανήκε στον αντιπρόεδρο της Δημοκρατίας, Φαζίλ Κουτσούκ. Εκεί, ο κ. Κυπριανού έχει στήσει το «στρατηγείο» του και μεθοδεύει τις επόμενες κινήσεις του...

 

Πώς σας ήρθε η ιδέα να προσφωνήσετε τη Βουλή των Ελλήνων;

Στις 14 Ιανουαρίου 2000 είχα μια συνάντηση με τον κ. Κακλαμάνη στο σπίτι μου στη Λευκωσία. Ήταν λίγο προτού αναχωρήσω για τις ΗΠΑ για εγχείρηση καρδιάς. Είχαμε μια έντονη συζήτηση για το Κυπριακό. Στο τέλος της συζήτησης ερώτησα κατά πόσον ήταν δυνατό να μιλήσω στη Βουλή των Ελλήνων

 

Για να πείτε τι;

Αισθάνθηκα την ανάγκη να πω μερικές αλήθειες για το Κυπριακό διότι ανησυχώ βαθύτατα από τις εξελίξεις.

 

Και γιατί ενώπιον της Βουλής των Ελλήνων;

Σκέφτηκα ότι το βήμα αυτό είναι το πιο κατάλληλο για να ενημερωθούν οι Ελληνες βουλευτές, αλλά και ο ελληνικός λαός, για τη διολίσθηση που άρχισε να παρατηρείται στο Κυπριακό.

 

Ποιες ήταν συγκεκριμένα οι ανησυχίες σας;

Αν θυμάστε, εκείνη την εποχή δημοσιεύτηκαν στην Αθήνα διάφορα άρθρα στις εφημερίδες που καλλιεργούσαν το κλίμα για αποδοχή της συνομοσπονδίας.

 

Φαντάζομαι ότι αναφέρεστε στο άρθρο του κ. Πανταγιά στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία».

Η περίπτωση του κ. Πανταγιά ήταν η πλέον σοβαρή, διότι είναι και σύμβουλος του πρωθυπουργού. Υπήρξε, όμως, και άλλη αρθρογραφία, όχι τυχαία κατά την άποψή μου, που προσπαθούσε να μας παροτρύνει να ξεχάσουμε το παρελθόν και να δούμε από εδώ και πέρα τι θα γίνει, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες πραγματικότητες στην Κύπρο.

 

Φοβάστε ότι διαμορφώνεται στην Αθήνα η τάση για αποδοχή της συνομοσπονδίας;

Βεβαίως και το φοβάμαι. Γι' αυτό ζήτησα από τον κ. Κακλαμάνη να προσφωνήσω τη Βουλή.

 

Για να πετύχετε τι;

Για να εξηγήσω στον ελληνικό λαό τις απόψεις μου ότι η συνομοσπονδία δεν σημαίνει μόνο διχοτόμηση, αλλά και έλεγχο της υπόλοιπης Κύπρου από την Τουρκία. Δεν μπορεί να επιβιώσει στο νησί Ελληνισμός με τέτοια λύση.

 

Κάποιος θα σας ρωτούσε ποιος είστε εσείς και τι είναι αυτό που επιβάλλει να απευθυνθείτε στον ελληνικό λαό από το βήμα της Βουλής;

Είμαι ένας Ελληνας της Κύπρου, που αγωνιά για το μέλλον του Ελληνισμού στο νησί. Διετέλεσα για μια δεκαετία Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για 12 χρόνια υπουργός Εξωτερικών και τώρα είμαι πρόεδρος της Βουλής. Αισθανόμουν ότι έχω αυτό το δικαίωμα.

 

Γράφτηκε ότι προσπαθείτε να παραστήσετε τον εθνάρχη.

Ούτε εθνάρχης είμαι, ούτε θέλω να εμφανίζομαι ως εθνάρχης. Πρόκειται για μια ειλικρινή πρόθεση, για να ενημερώσω τον ελληνικό λαό για τους κινδύνους που διατρέχει η Κύπρος και τίποτα παραπάνω.

 

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχουν κάποιοι κανόνες, που διέπουν τη λειτουργία των κοινοβουλίων. Δεν είναι απλή υπόθεση να προσφωνήσετε το κοινοβούλιο μιας ξένης χώρας.

Δεν υπάρχουν απαγορευτικοί κανόνες. Δεν υπάρχει τίποτα που να με εμποδίζει να προσφωνήσω το ελληνικό Κοινοβούλιο. Εξάλλου, ο κ. Κακλαμάνης προσφώνησε στο παρελθόν την κυπριακή Βουλή.

 

Ναι, αλλά αυτό έγινε στο πλαίσιο μιας επίσημης επίσκεψης.

Ωραία, μπορούσε να διευθετηθεί μια επίσημη επίσκεψη του προέδρου της κυπριακής Βουλής στην Αθήνα.

 

Δεν είναι λίγο άκομψο να ζητεί κανείς πρόσκληση για μια επίσημη επίσκεψη;

Ας με κατηγορήσουν ότι ζήτησα να επισκεφθώ επίσημα την Ελλάδα. Αλλά, ξέρετε πόσες επίσημες επισκέψεις γίνονται σε όλο τον κόσμο μ' αυτό τον τρόπο;

 

Με τη διαφορά ότι οι προσφωνήσεις στα κοινοβούλια από ξένες προσωπικότητες γίνονται για λόγους φιλοφρονητικούς. Είναι δυνατόν να σας στείλουν πρόσκληση να προσφωνήσετε τη Βουλή των Ελλήνων, με στόχο να κάνετε πολιτική παρέμβαση κατά της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση της χώρας; Αυτό είναι αδιανόητο.

Δεν υπάρχει κανένας στόχος στις προθέσεις μου. Ο μόνος στόχος είναι η ειλικρίνεια και η αλήθεια γύρω από το πρόβλημα. Δεν έχω προκαταλήψεις εναντίον κανενός και δεν είμαι εξ εκείνων που τα βάζουν με ανθρώπους. Δεν έχω πρόθεση να αντιδικήσω με κανέναν.

 

Εκείνο που δεν έχω καταλάβει είναι τι θα λέγατε στη Βουλή των Ελλήνων, που δεν μπορεί να λεχθεί με άλλο τρόπο.

Δεν αποκλείω οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική λύση, αλλά κατά την άποψή μου μόνο από το βήμα της Βουλής μπορεί κανείς να απευθυνθεί προς τον ελληνικό λαό και να έχει η παρέμβαση αυτή αποτελεσματικότητα.

 

Για να του πει τι;

Ότι η πολιτική για το Κυπριακό χρειάζεται αναθεώρηση, διότι η Τουρκία δεν πρόκειται να εγκαταλείψει τα σχέδιά της ούτε στην Κύπρο, ούτε στο Αιγαίο, ούτε στη Θράκη.

 

Όλα αυτά τα έχουμε πει χιλιάδες φορές.

Είναι γι' αυτό που χρειάζεται μια δυναμική παρέμβαση. Ολα αυτά θα τα αναλύσω ενώπιον της ελληνικής Βουλής.

 

Ελπίζετε ακόμη ότι θα σας δοθεί η ευκαιρία να προσφωνήσετε το ελληνικό Κοινοβούλιο;

Δεν το αποκλείω.

 

Ενεργείτε στο ζήτημα αυτό ως πρόεδρος της Βουλής, αλλά κανένα από τα κόμματα δεν σας υποστήριξε.

Δεν περίμενα περισσότερη υποστήριξη από τα κόμματα. Ξέρω πολύ καλά τι λένε ιδιαιτέρως οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί...

 

Τι λένε;

Δεν επιθυμώ να μιλήσω εκ μέρους τους.

 

Εξ όσων γνωρίζω συμφωνούν ότι η Αθήνα έβαλε σε δεύτερη μοίρα το Κυπριακό, αλλά διαφωνούν με τον τρόπο που χειρίζεστε το θέμα.

Δεν ανέμενα ανοιχτή υποστήριξη από τα κόμματα και δεν έχω να προσθέσω τίποτε άλλο επί τούτου.

 

Να αγγίξουμε λίγο περισσότερο την ουσία της διαφωνίας σας με την Αθήνα. Τι είναι εκείνο που σας φοβίζει από την πολιτική που ακολουθεί η σημερινή ελληνική κυβέρνηση;

Κοιτάξτε, υπάρχει μια στροφή στο Κυπριακό την οποία εγώ επεσήμανα από το 1997. Παρατηρήθηκε από τότε μια νέα προσέγγιση στις σχέσεις με την Τουρκία. Αυτό γίνεται με αμερικανική παρότρυνση, με στόχο να διευκολυνθεί η Τουρκία να μπει στον προθάλαμο της Ευρώπης.

 

Εννοείτε ότι η Αθήνα παραμέρισε το Κυπριακό, για να διευκολύνει την Αγκυρα;

Εύχομαι να κάνω λάθος και να σφάλλω. Δεν αισθάνομαι ότι το Κυπριακό είναι αυτή τη στιγμή προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης. Οι χειρισμοί γίνονται με κριτήριο το τι εξυπηρετεί περισσότερο τη βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας.

 

Και φοβάστε ότι η Κύπρος θα πληρώσει το τίμημα αυτής της πολιτικής;

Αν δεν έχει ήδη πληρώσει...

 

Πιστεύετε ότι η περίοδος Σημίτη ήταν καταστροφική για την Κύπρο;

Δεν επιθυμώ να μετατρέψω τη συνέντευξη αυτή σε αντιδικία με κανέναν. Δεν υπάρχουν προσωπικές διαφορές, αλλά διαφωνία στην αλλαγή πολιτικής.

 

Πώς τεκμηριώνετε αυτό που λέτε ότι υπάρχει αλλαγή πολιτικής;

Η αρχική θέση της Αθήνας ήταν πως δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων εάν δεν λυθεί το Κυπριακό. Μετά έλεγαν ότι δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση χωρίς ουσιαστική πρόοδο. Τώρα λένε πως δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων εάν δεν παρατηρηθεί πρόοδος. Αμφιβάλλει, λοιπόν, κανείς ότι έχουν αλλάξει οι προτεραιότητες της Αθήνας σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;

 

Ισως να πρόκειται για αλλαγή τακτικής, αλλά επί της ουσίας να μην υπάρχει καμιά διαφοροποίηση.

Επισήμως αυτό μας λένε. Τα μηνύματα, όμως, που παίρνουμε από την Αθήνα είναι πως πρέπει να συνεχίσουμε το διάλογο ανεξαρτήτως της τουρκικής στάσης. Μας λένε τι σας βλάπτει ο διαιωνιζόμενος διάλογος ή τι χρειάζεται το Δόγμα και τι θα την κάμετε τη βάση Ανδρέας Παπανδρέου.

 

Εγκαταλείφθηκε, δηλαδή, το Δόγμα;

Ελπίζω να μην έρθει κανείς σήμερα να υποστηρίξει στα σοβαρά ότι υπάρχει δόγμα ενιαίου αμυντικού χώρου, όπως το είχαν εξαγγείλει ο Παπανδρέου με τον Κληρίδη.

 

Αλήθεια, πιστεύετε πως υπήρξε ποτέ;

Ναι, πιστέψαμε ότι υπήρχε. Αν δεν υπήρξε στην πραγματικότητα, αυτό είναι μια άλλη υπόθεση. Τουλάχιστον μας έλεγαν ότι τα στρατιωτικά σχέδια καταρτίζονταν στη βάση ενός ενιαίου σχεδίου που κάλυπτε τη Θράκη, το Αιγαίο και την Κύπρο. Μας ελέγετο επίσης ότι θα ήταν αυτόματη η εμπλοκή της Ελλάδας σε περίπτωση προέλασης των Τούρκων στην Κύπρο, δηλαδή ουσιαστικό casus belli.

 

Τώρα τι σας λένε;

Τώρα εννοούν κάποια ενίσχυση της άμυνας στην Κύπρο σε περίπτωση κρίσης.

Μακάριος Δρουσιώτης

Ελευθεροτυπία

21/08/2000