Μακαριος Δρουσιώτης

Ο Τουρκοκύπριος συγγραφέας Αρίφ Χασάν Ταχσίν εκφράζει την αιρετική άποψη στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Υποστηρίζει με πάθος ότι η τουρκική επέμβαση στην Κύπρο ήταν η μεγαλύτερη συμφορά που έπληξε τους Τουρκοκύπριους. Κι όμως, τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1960, όπως όλοι σχεδόν οι νέοι Τουρκοκύπριοι, υπήρξε μέλος της παραστρατιωτικής οργάνωσης ΤΜΤ και ακολούθησε τυφλά τον Ντενκτάς στον αγώνα που ο τελευταίος διεξήγαγε για τη διχοτόμηση. Ο Ταχσίν ήταν από τους πρώτους που αντιλήφθηκε πού οδηγούνταν τα πράγματα, αποστασιοποιήθηκε, και από το 1968 συνεχίζει με επιμονή ένα μοναχικό αγώνα για να αποκαλύψει τον εμπαιγμό εις βάρος των Τουρκοκυπρίων.

 

Οταν άρχισε τον αγώνα του αυτό, ήταν δάσκαλος και ηγετικό στέλεχος της συντεχνίας των Τουρκοκυπρίων εκπαιδευτικών KTOS, η οποία μέχρι σήμερα αντιστέκεται στην επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο. Για τη δράση του αυτή ο Αρίφ Ταχσίν καταδικάστηκε δύο φορές σε φυλάκιση. Η πρώτη περίπτωση ήταν λίγο πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, όταν καταδικάστηκε από στρατοδικείο σε φυλάκιση τριών μηνών, με την κατηγορία ότι πρόσβαλε την Τουρκία. Το λεγόμενο στρατοδικείο ήταν κατασταλτικό όργανο της παραστρατιωτικής ΤΜΤ και συνεδρίαζε παράνομα στον τουρκικό θύλακα της Λευκωσίας. Το 1983 καταδικάστηκε ξανά σε δύο μήνες φυλακή, διότι αμφισβήτησε την ακεραιότητα της Δικαιοσύνης του καθεστώτος.

 

Ο Ταχσίν υπήρξε ο ίδιος εκδότης της αντικαθεστωτικής εφημερίδας «Σοζ». Δημοσίευσε εκατοντάδες άρθρα για το Κυπριακό και εξέδωσε πέντε βιβλία. Σήμερα είναι συνταξιούχος δάσκαλος και αρθρογραφεί στις εφημερίδες της τουρκοκυπριακής αντιπολίτευσης. Τις προάλλες βρέθηκε στη Λάρνακα, όπου μίλησε σε ελληνοκυπριακό ακροατήριο, με θέμα την επέτειο της ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υστερα από την εκδήλωση αυτή μίλησε στην «Ε»:

 

* Πώς αισθάνεστε όταν απευθύνεστε σε Ελληνοκύπριους;

 

-Στενοχωριέμαι επειδή τόσα χρόνια δεν κάτσαμε ποτέ ο ένας απέναντι στον άλλο να συζητήσουμε για το μέλλον της πατρίδας μας. Εμένα η μητρική μου γλώσσα ήταν η ελληνική, αλλά φίλους Ελληνοκύπριους έκανα μόνο μετά το 1974! Αν συζητούσαμε μεταξύ μας ίσως να ήταν διαφορετικά τα πράγματα...

 

*Ήταν τόσο απλό νομίζετε;

 

- Με το μυαλό που έχουμε σήμερα, ναι. Αλλά τότε πού να σκεφτούμε τέτοια πράγματα. Σκοτώσαμε και σκοτωθήκαμε για την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά αυτοί που εξυπηρετήσαμε δεν ήταν ούτε η Ελλάδα ούτε η Τουρκία, παρά μόνον η Αγγλία και η Αμερική.

 

* Συνήθως εμείς οι Κύπριοι τα ρίχνουμε στους ξένους.

 

- Εγώ ρίχνω τις περισσότερες ευθύνες σε εμάς τους Κύπριους, που δεν μπορέσαμε να αντιληφθούμε τι γινόταν, να συνεννοηθούμε και να αντιδράσουμε.

 

* Φαίνεται πως είμαστε ακόμη δέσμιοι του παρελθόντος μας.

 

- Συμφωνώ μαζί σας. Σκοτώσαμε ο ένας τον άλλο και δεν ικανοποιηθήκαμε. Καταστρέψαμε αυτή την όμορφη χώρα και δεν έχουμε βάλει μυαλό. Πολλές φορές διερωτώμαι τι σόι άνθρωποι είμαστε εμείς οι Κύπριοι. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τα αίσχη που κάναμε ο ένας στον άλλο, για την Ένωση και τη διχοτόμηση. Κανένας δεν σκέφτηκε πως υπήρχε και η επιλογή της ανεξαρτησίας.

 

* Εκ των υστέρων ίσως να έχετε δίκαιο, αλλά στις δοσμένες συνθήκες της δεκαετίας του 1950 η απάρνηση της Ένωσης ισοδυναμούσε με προδοσία.

 

- Εγώ επιρρίπτω το μεγαλύτερο μερίδιο της ευθύνης στην Εκκλησία, η οποία κράτησε τους Ελληνοκύπριους σε απόσταση από τους Τουρκοκύπριους. Εμείς τρομοκρατηθήκαμε από την Ένωση και παρασυρθήκαμε στον αγώνα του Ντενκτάς και του Κουτσούκ για τη διχοτόμηση. Για την Ελλάδα του 1960 οι ανησυχίες μας ήταν δικαιολογημένες. Όμως, με τα σημερινά δεδομένα, η Ένωση ίσως να ήταν καλύτερη λύση από τη διχοτόμηση.

 

*Τι εννοείτε;

 

- Η Ελλάδα μπήκε στην Ευρώπη, είναι μια δημοκρατική χώρα και θα απολαμβάναμε, τουλάχιστον, το καθεστώς των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης και θα διασφαλιζόταν η ύπαρξή μας ως κοινότητα. Αντιθέτως, η σύνδεσή μας με την Τουρκία θα μας οδηγήσει στον αφανισμό, διότι όσοι δεν μεταναστεύσουν από την Κύπρο θα απορροφηθούν από τα εκατομμύρια των Τούρκων.

 

* Εάν λέγατε κάτι τέτοιο πριν από πενήντα χρόνια δεν θα σας έκοβαν τη γλώσσα;

 

- Φυσικά, διότι τότε ήταν η εποχή που σκοτωνόμασταν μεταξύ μας και δεν υποψιαζόμασταν καν ότι ο αγώνας που δίναμε για την ένωση ή τη διχοτόμηση ήταν πλασματικός. Δεν υπάρχει άλλος λαός στην περιοχή που να έκανε τόσους πολλούς αγώνες για λογαριασμό κάποιου τρίτου. Όλοι οι λαοί ζητούσαν ελευθερία. Εμείς ζητούσαμε κάποιον ιδιοκτήτη για να μας αναλάβει... Και η ΕΟΚΑ και η ΤΜΤ εξυπηρέτησαν με τη δράση τους τα συμφέροντα των Αγγλοαμερικανών στην Κύπρο. Αυτοί που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν δεν προσέφεραν υπηρεσίες στην πατρίδα τους, αλλά στο ΝΑΤΟ.

 

* Εννοείτε, βέβαια, ότι χρησιμοποιήθηκαν οι εθνικοί πόθοι των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων για να εξασφαλίσουν οι ξένοι τον έλεγχο της Κύπρου.

 

- Πιο σωστά θα έλεγα ότι εκμεταλλεύτηκαν τον πόθο των Ελλήνων για ένωση και τις φοβίες των Τουρκοκυπρίων, για να μας χωρίσουν. Πάρτε για παράδειγμα το 1963 - 64. Είναι σήμερα αποδεδειγμένο ότι οι δύο οργανώσεις των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, που πολέμησαν η μία την άλλη, ήταν συνδεμένες με τη CIA και το ΝΑΤΟ, μέσω των Ελλήνων και των Τούρκων αξιωματικών που υπηρετούσαν στο νησί. Μια ομάδα αξιωματικών που εκπαιδεύτηκαν από τη CIA πέρασαν κυριολεκτικά τη θηλιά στο λαιμό των Κυπρίων. Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι ξεσηκώνονταν εναντίον των ξένων.

 

* Ηταν εφικτός ένας κοινός αγώνας, από τη στιγμή που ο αντίπαλος ήταν -όπως λέτε- τόσο ισχυρά διεθνή συμφέροντα;

 

- Βεβαίως ήταν, φτάνει να τον αποφασίζαμε. Ο Μακάριος, εντελώς μόνος του, τα έβαλε με την Αμερική για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Τα έβαλε και με τους Έλληνες αξιωματικούς και απάλλαξε την Κύπρο από την επιρροή τους.

 

* Ναι, αλλά έχασε το μισό νησί.

 

- Το ότι υπάρχει σήμερα Κυπριακή Δημοκρατία αυτό οφείλεται προσωπικά στον Μακάριο. Εσείς χάσατε περιουσίες, γίνατε πρόσφυγες, αλλά διατηρήσατε το πιο σημαντικό: την ταυτότητά σας. Υπάρχει σήμερα στην Κύπρο μια ελληνοκυπριακή κοινότητα που προοδεύει και σε λίγο καιρό θα γίνει μέρος της Ε.Ε. Εμείς τα χάσαμε όλα. Διότι δεν είχαμε έναν τέτοιο ηγέτη να τα βάλει με την Τουρκία.

 

* Τι απήχηση έχουν οι απόψεις σας ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους;

 

- Οι Τουρκοκύπριοι, στην πλειονότητας τους, έχουν κατανοήσει ότι μόνον η ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρώπη μπορεί να διασφαλίσει την επιβίωσή τους σε αυτό το νησί. Μέχρι τώρα είχαν μια φοβία για τους Ελληνοκύπριους, διότι, όπως και εσείς, αγνοούν την Ιστορία και είναι ευάλωτοι στην προπαγάνδα. Όμως η Ε.Ε. δημιουργεί μια προοπτική.

 

*Την οποία η Τουρκία προσπαθεί να τορπιλίσει.

 

- Η Τουρκία και ο Ντενκτάς δεν θέλουν λύση. Θέλουν την κατάσταση να παραμείνει όπως έχει. Νομίζω ότι η Τουρκία θέλει να ενταχθεί μόνον η ελληνοκυπριακή πλευρά στην Ε.Ε. για να εδραιώσει τη διχοτόμηση, αλλά στο τέλος θα χάσει το παιχνίδι.

 

* Πώς θα το χάσει;

 

- Από τα όσα έχω ζήσει και διαβάσει όλα αυτά τα χρόνια, αισθάνομαι ότι η χρυσή εποχή της Τουρκίας και του Ντενκτάς στο Κυπριακό πλησιάζει στο τέλος της. Πιστεύω ότι η Ε.Ε. θα αποδεχτεί την Κύπρο στην ολότητά της ως ισότιμο μέλος της. Σας λέω με βεβαιότητα ότι η Ε.Ε. θα καταστεί το Βατερλώ του Ραούφ Ντενκτάς.

 

* Ο Τζεμ προειδοποιεί ότι η αντίδραση της Τουρκίας θα είναι άνευ ορίων.

 

- Η εποχή των παλικαρισμών έχει παρέλθει. Ακόμη και την Κύπρο ολόκληρη να καταλάβει στρατιωτικά η Τουρκία, στο τέλος θα είναι η μεγάλη χαμένη. Όσοι κατακτητές πέρασαν στους αιώνες από αυτό το νησί υποχρεώθηκαν να το εγκαταλείψουν και να το παραδώσουν στον επόμενο πιο ισχυρό που θα το διεκδικήσει. Νομοτελειακά, η επικυριαρχία της Τουρκίας στην Κύπρο θα έχει ένα τέλος.

 

* Όπως λέτε, θα έρθει ένας άλλος κατακτητής.

 

- Αυτό θα συμβαίνει μέχρι να πάρουμε οι Κύπριοι την τύχη μας στα χέρια μας. Και η Ε.Ε. αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία.

 

* Ο Ετζεβίτ προειδοποίησε τις προάλλες ότι στην περίπτωση ένταξης της Κύπρου στην Ε.Ε. θα προσαρτήσει το κατεχόμενο τμήμα του νησιού στην Τουρκία.

 

- Και τώρα τι είναι δηλαδή, ανεξάρτητο κράτος; Εγώ παρακαλώ να δοκιμάσουν να κάνουν προσάρτηση. Για να αποδειχτεί ότι δεν θα τα καταφέρουν. Από το τέλος του Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι σήμερα δεν υπήρξε περίπτωση προσάρτησης τμήματος ενός κράτους από κάποιο άλλο.

 

* Πάντως η Τουρκία συντηρεί οικονομικά τα κατεχόμενα. Κι αυτός που πληρώνει είναι αυτός που τελικά ελέγχει.

 

- Συμφωνώ ότι αυτός που πληρώνει ελέγχει. Εγώ πιστεύω πως η Τουρκία σκόπιμα δεν μας αφήνει να απεξαρτηθούμε οικονομικά, για να μας ελέγχει. Όμως είναι μύθος το ότι μας συντηρεί οικονομικά. Μας έχουν υποχρεώσει να αγοράζουμε μόνο τουρκικά προϊόντα. Εισάγουμε από την Τουρκία προϊόντα 350 εκατομμυρίων δολαρίων και κάνουμε εξαγωγές 30 εκατομμυρίων. Το όφελος της τουρκικής οικονομίας από την Κύπρο είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος.

 

* Αφού είναι τόσο τραγικά τα πράγματα γιατί δεν φεύγετε;

 

- Είμαστε λίγοι αυτοί που διαμαρτυρόμαστε. Αν φύγουμε κι εμείς, θα αφήσουμε την Κύπρο στα χέρια της Τουρκίας.

 

* Δεν φοβάστε ότι με αυτά που λέτε θέτετε σε κίνδυνο τη ζωή σας;

 

- Δεν αισθάνομαι ότι κινδυνεύω, διότι όσοι διαφωνούμε είμαστε πολύ αδύναμοι. Ο στρατός ελέγχει πλήρως την κατάσταση και δεν μας θεωρεί σοβαρή απειλή.

 

* Μέσα από τα βιώματα και τις εμπειρίες σας, τι συμβουλή θα δίνατε σήμερα σε ένα νέο Κύπριο;

 

- Αν δεν μπορούμε να ξεχάσουμε τα κακά που κάναμε ο ένας στον άλλο ας τα συγχωρήσουμε, για να ανοίξουμε το δρόμο στο μέλλον. Μην κάνετε αυτά που κάναμε εμείς. Δώστε τα χέρια για την πατρίδα σας την Κύπρο και μια ευκαιρία στην ειρήνη.

Μακάριος Δρουσιώτης

Ελευθεροτυπία

17/11/2001