Μακαριος Δρουσιώτης

Την Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Χριστόφιας κατάγγειλε - για άλλη μια φορά - τον ξένο παράγοντα ότι κινεί τα νήματα για να ξεφύγει το Κυπριακό από τα Ηνωμένα Έθνη. Ο πρόεδρος της Βουλής ισχυρίστηκε πως "αυτά είναι παιγνίδια που κάποιο χέρι τα καθοδηγεί ευρύτερα" και σε μια έκρηξη οργής, εις απάντησιν της υπόδειξης προς τον Παπαδόπουλο να υποβάλει προτάσεις, είπε: "Αυτή η ιστορία, η ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλία και πρέπει η ελληνοκυπριακή πλευρά να γράψει, που ανακυκλώνεται και από κύκλους στο εσωτερικό και από κύκλους στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, την Τουρκία και το εξωτερικό ευρύτερα και δεν ξέρω αν ανακυκλώνεται και από κύκλους των Ηνωμένων Εθνών, είναι πρωτόγνωρη εν πάση περιπτώσει, ιστορία".

 

Η έκρηξη του Χριστόφια για την "ανακύκλωση" της συνωμοσίας από απροσδιόριστους "κύκλους", έγινε πρώτο θέμα στις δύο εφημερίδες που εκφράζουν τους δύο αντίθετους πόλους του κυβερνητικού συνασπισμού. Η Σημερινή στέγασε το θέμα για τις καταγγελίες Χριστόφια υπό τον τίτλο: "ΥΠΟΠΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ από κύκλους εντός και εκτός". Η Χαραυγή τιτλοφόρησε το θέμα της "ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ". Και οι δύο εφημερίδες έδωσαν στα πρωτοσέλιδα τους το στίγμα ότι εξυφαίνεται συνωμοσία με ξένο καθοδηγητή.

 

Τους τελευταίους μήνες η παρούσα κυβέρνηση κατατρύχεται από μανία καταδίωξης και επιρρίπτει ασταμάτητα τις ευθύνες για οτιδήποτε στραβό της συμβεί στους ξένους. Η κοινή γνώμη, λόγω και της πολυτάραχης ιστορίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι δικαιολογημένα καχύποπτη με τους ξένους. Όμως, οι ιστορίες συνωμοσίας που αναπαράγουν οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ είναι συχνά φανταστικές. Η μόνη συνωμοσία που μπορεί να τεκμηριωθεί είναι η ανακύκλωση της ασυναρτησίας και της πολιτικής παράνοιας. Η συνωμοσιολογία είναι κατάρα που μας άφησε κληρονομιά ο τέως πρόεδρος Σπύρος Κυπριανού.

 

Η πιο κλασική περίπτωση πολιτικής παράνοιας είναι η Μεγάλη Συνωμοσία που συγκλόνισε την Κύπρο, το καλοκαίρι του 1977. Εμείς σκαλίσαμε τα αρχεία μας, βρήκαμε όλο το υλικό και μείναμε συγκλονισμένοι από τις εκπληκτικές ομοιότητες του τότε με το σήμερα.

 

Κατάρα, κληρονομιά από τον Σπύρο

 

Όταν τον Αύγουστο του 1977 πέθανε ξαφνικά ο Μακάριος ο Σπύρος Κυπριανού ανέλαβε Προεδρεύων της Δημοκρατίας. Με τη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων διατήρησε το αξίωμα του προέδρου μέχρι το Φεβρουάριο του 1978, οπόταν θα διεξάγονταν έτσι κι αλλιώς προεδρικές εκλογές. Το Δεκέμβριο του 1977 συνέβηκε η μυστηριώδης απαγωγή του γιου του προέδρου Κυπριανού, Αχιλλέα, ο οποίος υπηρετούσε ως αξιωματικός των ΛΟΚ. Οι πραγματικές συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε η απαγωγή και η απελευθέρωση του Αχιλλέα δεν έχουν γραφτεί σε όλη τους την έκταση. Αυτό που ξέρουμε είναι το αποτέλεσμα: Η πολιτική αναβάθμιση του Σπύρου Κυπριανού, σε βαθμό που κανένας δεν αποτόλμησε να διεκδικήσει την προεδρία. Ο Σπύρος Κυπριανού εξελέγη το Φεβρουάριο του 1978 πρόεδρος χωρίς αντίπαλο.

 

Μακαριολογία

 

Ζώντος ακόμη του Μακαρίου ο Σπύρος Κυπριανού έπασχε από κατάθλιψη και προσανατολιζόταν να εγκαταλείψει την πολιτική. Ο ξαφνικός θάνατος του Μακαρίου άνοιξε μπροστά του μια μεγάλη ευκαιρία και άλλαξε τα σχέδιά του. Στα μέσα του 1978, ένα σχεδόν χρόνο μετά το θάνατο του Μακαρίου, πολιτικές προσωπικότητες της εποχής αμφισβητούσαν τις ικανότητες του να διαχειριστεί το Κυπριακό. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Τάσσος Παπαδόπουλος, ο οποίος ήταν διορισμένος από τον Μακάριο συνομιλητής στο Κυπριακό. Τότε, που ο Μακάριος ήταν ακόμη ένας θρύλος, ο Παπαδόπουλος κατηγορούσε τον Κυπριανού ότι δεν ακολουθούσε γραμμή Μακαρίου στο Κυπριακό. Ο Κυπριανού, ο οποίος θεωρούσε τον εαυτό του συνεχιστή της πορείας του Εθνάρχη, δεν το ανεχόταν.

 

Στις 8 Ιουλίου 1978 ο Παπαδόπουλος μίλησε σε δημόσια εκδήλωση κατά του Κυπριανού, λέγοντας ότι παρεξέκλινε από τις πολιτικές παρακαταθήκες του Μακαρίου. Ο Κυπριανού, ο οποίος βρισκόταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση, πίστεψε ότι πίσω από την αμφισβήτησή του υπήρχε διεθνής συνωμοσία, που στόχο είχε την πολιτική και φυσική εξόντωσή του. Ορισμένοι από τους πολιτικούς του συνεργάτες, οι οποίοι έβλεπαν να τίθεται εν αμφιβόλω η εξουσία του Κυπριανού, του υπέβαλαν διάφορες πληροφορίες περί προσπάθειας αποσταθεροποίησης του εσωτερικού μετώπου, με στόχο την επιβολή νόθων λύσεων στο Κυπριακό.

 

Ο σκύλος του Κίκη!

 

Οι πληροφορίες αυτές - που αργότερα διαπιστώθηκε πως ήταν παντελώς ανυπόστατες - αφέθηκαν να διαρρεύσουν στον Τύπο. Ο πιο ευφάνταστος σεναριογράφος των θεωριών συνωμοσίας ήταν ο βοηθός αρχισυντάκτης της εφημερίδας Φιλελεύθερος Άνθος Λυκαύγης. Το πρώτο πλήρες και ζουμερό ρεπορτάζ για τη συνωμοσία εμφανίστηκε στις 15 Ιουλίου 1978, επέτειο του πραξικοπήματος, στο Φιλελεύθερο:

 

"Η "Μαύρη Διεθνής", η φασιστική κίνηση που είχε πυρήνα το κόμμα Γιόζεφ Στράους στη Δυτική Γερμανία, άπλωσε τα πλοκάμια της και στην Κύπρο και στην Ελλάδα και κινεί τα νήματα της συνωμοσίας για πολιτική αναταραχή και οικονομικο - κοινωνική αναστάτωση στις δύο χώρες, με στόχο καθεστωτική αλλαγή, και προώθηση νόθων λύσεων στο Κυπριακό".

 

Σύμφωνα με το πομπώδες δημοσίευμα, στη συνωμοσία ενέχονταν ο πρώην Πρώτος Γραμματέας της πρεσβείας της Δυτικής Γερμανίας στη Λευκωσία Πολ Κούπγιουρν "που είναι και ο οικονομικός εγκέφαλος της υπόθεσης".

Όπως έγινε αργότερα γνωστό, Στράους ήταν το όνομα του σκύλου του πρώην στελέχους της ΕΟΚΑ Β΄ και "αρχηγού" της υπό εξέλιξη συνωμοτικής δραστηριότητας, Κίκη Κωνσταντίνου. Για κάποιο αδιευκρίνιστο λόγο οι πληροφοριοδότες του Κυπριανού μπέρδεψαν το όνομα του σκύλου με αυτό του Γερμανού πολιτικού.

 

Και στην Ελλάδα

 

Σύμφωνα με την ενημέρωση του Φιλελευθέρου, "στόχος των συνωμοτών είναι η ανατροπή ή η φυσική εξόντωση του προέδρου Κυπριανού και του πρωθυπουργού της Ελλάδας Κ. Καραμανλή. Κι αυτό με σκοπό την υποταγή των λαών των δύο χωρών σε φασιστική διακυβέρνηση και ο εκτροχιασμός των εθνικών και άλλων προβλημάτων τους, μακριά από την ορθήν και δίκαιη λύση τους"

 

Η προσπάθεια ανάμειξης της Ελλάδας στη συνωμοσία εξόργισε την Αθήνα, που έκανε παραστάσεις στην κυπριακή κυβέρνηση, η οποία υποχρεώθηκε να ανακοινώσει ότι δεν υπήρχε προέκταση της συνωμοσίας στην Ελλάδα. Ως προς την ηγεσία των συνωμοτών στην Κύπρο ο Φιλελεύθερος έγραφε ότι "δεν αποκαλύπτεται για λόγους σκοπιμότητας και για λόγους πιο αποτελεσματικής παρακολούθησης και ματαίωσης σχεδίων της. Όμως δια της μεθόδου του ψιθύρου διαδόθηκε πως οι συνωμότες στην Κύπρο ήταν ο πρώην αρχηγός της ΕΟΚΑ Β Κίκης Κωνσταντίνου, ο Τάσσος Παπαδόπουλος και ο Γλαύκος Κληρίδης.

 

Στο γερμανικό "συνωμοτικό" κύκλωμα αποδόθηκαν όλα τα κακά που είχαν συμβεί στην Κύπρο, περιλαμβανομένου και του πραξικοπήματος. Σύμφωνα με τον Φιλελεύθερο η αστυνομία είχε ανοίξει του φακέλους για τις εξής υποθέσεις:

1. Ο φόνος του Αμερικανού πρέσβη Ρότζερ Ντέιβις, λίγο μετά την εισβολή.
2. Η επιχείρηση Αιγυπτίων κομάντος για τη σύλληψη αεροπειρατών στο αεροδρόμιο Λάρνακας, που κατέληξε σε αιματοκύλισμα.
3. Η απαγωγή του Αχιλλέα Κυπριανού.

Έπαυσε τον Τάσσο

 

Στις 17 Ιουλίου ο Κυπριανού έπαψε από τη θέση του τον Τάσσο Παπαδόπουλο. Σε μακροσκελή επιστολή του που δόθηκε στη δημοσιότητα άφηνε υπονοούμενα για συμμετοχή του στη συνωμοσία. Βέβαια, απολύτως τίποτα δεν συνέβαινε στην Κύπρο και επρόκειτο για μια πέρα για πέρα φανταστική υπόθεση. Ο Παπαδόπουλος έκανε δηλώσεις και ζήτησε από τον Κυπριανού να δώσει στοιχεία εάν είχε οποιαδήποτε σχέση με τη "συνωμοσία" και αποποιήθηκε της βουλευτικής του ασυλίας. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωνε πως το υπουργικό συμβούλιο θα αποφάσιζε κατά πόσο δια διωκόταν ποινικά ο Παπαδόπουλος. Τελικά, ύστερα από πολλές διαβουλεύσεις ο Κυπριανού ανακοίνωσε ότι η παύση του Παπαδόπουλου από το αξίωμα του συνομιλητή δεν είχε καμιά σχέση με τη "συνωμοσία".

 

 

 

Η ιστορική μαρτυρία του Σπύρου Κυπριανού

 

Στις 23 Ιουλίου 1978 ο Σπύρος Κυπριανού συγκάλεσε στο σπίτι του σύσκεψη στελεχών της κυβέρνησης του για να τους ενημερώσει για τα στοιχεία που είχε για τη μεγάλη συνωμοσία. Ο ίδιος ζήτησε να μαγνητοφωνηθεί η ενημέρωση που θα έκανε για να μείνει στην Ιστορία. Το απομαγνητοφωνημένο κείμενο, που το έχουμε στο αρχείο μας, έμεινε όντως στην ιστορία ως αδιάψευστη μαρτυρία της παρανοϊκής συμπεριφοράς του επικεφαλής του κράτους (Στα αποσπάσματα που ακολουθούν διατηρούμε την ορθογραφία και τη σύνταξη του κειμένου):

 

"Πες του κ. Γιάγκου που είναι υπηρεσία υπεύθυνη και να έλθη να μου φορέση το μαγνητόφωνον. Πρώτην φοράν κάμνω έτσι δουλειά. Βάρτε μου το μαγνητόφωνον κ. Γιάγκου, βάρμου το πάνω μου. Όπως είναι οι τηλεοράσεις. Πες ότι έχω μίαν τηλεόρασιν την οποίαν θα ανοίξουμε για να δούμεν τις ειδήσεις στις οκτώ".

 

Ο Κυπριανού ανέπτυξε μια θεωρία ότι το πραξικόπημα στην Κύπρο δεν ήταν δουλειά της CIA όπως πίστευε ο πολύς κόσμος αλλά έργο των μυστικών υπηρεσιών της Δυτικής Γερμανίας. Ο Κυπριανού έλεγε πως για την ίδρυση του Ενιαίου Κόμματος είχε διαδραματίσει ρόλο η CIA. "Όταν όμως εμπήκαμεν στην περίοδο 1971-1972 που άρχισε να βρωμάη η υπόθεσις γώτερ γκαίτ και διάφοροι άλλοι λόγοι, η CIA άρχισεν να τραβά πίσω εις ότι αφορά Ελλάδα και Κύπρον και παρέδωσε την Ελλάδαν και την Κύπρον εις μίαν των Γερμανικών Υπηρεσιών. Εξ ου και ήλθεν ο Κόρπιουν και εγκατεστάθη εις Κύπρον".

 

Το βράδυ πριν από την ενημέρωση ο Κυπριανού είχε διανυκτερεύσει στο ξενοδοχείο Αστέρια της Λεμεσού και είχε στενή συνεργασία με το συνεργάτη του Ντίνο Μιχαηλίδη. Το βράδυ εκείνο, όπως είπε ο Κυπριανού, έμειναν στο ίδιο ξενοδοχείο δύο Γερμανοί πράκτορες, οι οποίοι είχαν σχέδια να απαγάγουν τη σύζυγο του, Μιμή!

 

Οι ασύρματοι

 

Το "αρχηγείο" των "συνωμοτών" στη Λεμεσό ήταν, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες του Κυπριανού, το κτίριο που στέγαζε τη ναυτιλιακή εταιρεία Χανσεάτικ. Η εταιρεία αυτή διαχειριζόταν ένα μικρό ναυπηγείο στη Λεμεσό και ασχολείτο με την επισκευή πλοίων. Η εταιρεία είχε άδεια χρήσης ασυρμάτων για να επικοινωνεί με τα συνεργία της που επισκεύαζαν πλοία στα ανοιχτά της Λεμεσού. Στην κορυφή του κτιρίου υπήρχε μια μεγάλη κεραία ασυρμάτου. Όμως, σύμφωνα με τις πληροφορίες που επικαλείτο ο Κυπριανού, οι ασύρματοι χρησιμοποιούνταν για συντονισμό και επικοινωνία των "συνωμοτών" με την Αθήνα: "Έτσι για χάζι επέρασα απ΄έξω να δω, έτσι ασύρματον που πάνω δεν έχει με η Αστυνομία. Δεν έχει η αστυνομία έτσι τεράστιους πομπούς που πάνω".

 

Η θεωρία του Κυπριανού στηριζόταν στην έντονη πεποίθηση που είχε ότι οι ξένοι ήθελαν να τον ρίξουν από την εξουσία και χρησιμοποιούσαν τους Παπαδόπουλο και Κληρίδη. Ο Κύπριος εγκέφαλος ήταν, σύμφωνα με τον Κυπριανού ο Κίκης Κωνσταντίνου, ο οποίος συνελήφθη με το μαγιό στην Αγία Νάπα και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία.

 

Ο Κυπριανού είχε την εντύπωση ότι ο Παπαδόπουλος τον υπέσκαπτε κατά παραγγελία του Κίκη. Ο Παπαδόπουλος συνελήφθη από τους πραξικοπηματίες στις 16 Ιουλίου 1974, στην Αμμόχωστο, αλλά την επομένη αφέθηκε ελεύθερος με παρέμβαση του Κίκη Κωνσταντίνου. Ο Κυπριανού έλεγε πως προτού αφεθεί ελεύθερος έδωσε κατάθεση και δήλωνε την πίστη του στο πραξικόπημα και έριχνε τον Μακάριο. Ισχυριζόταν ακόμη πως ο Κίκης είχε στο χέρι τον Τάσσο, λόγω της "κατάθεσης" που έδωσε και τον εκβίαζε. Γι΄ αυτό και ο Κυπριανού ζητούσε από τους συνεργάτες του να εντοπίσουν την "κατάθεση" του Τάσσου:

 

Ο Κίκης και η "κάσια" του

 

"Είναι δεμένος χειροπόδαρα που δεν μπορεί να ξεμπλέξη εύκολα εκτός αν τον βοηθήσουμε να ξεμπλέξη και έχω λόγους τους οποίους πιστεύω ότι μπορούμε να τον βοηθήσωμεν, αρκεί να γίνη μια αιφνιδιαστική έρευνα εις την κάσια του Κίκη και αφαιρεθούν από μέσα μερικά έγγραφα".

 

Δηλαδή, ο Κυπριανού συνέλαβε τον Κίκη για να ερευνήσει το χρηματοκιβώτιό του, να βάλει στο χέρι το χαρτί που πίστευε ότι είχε και να το χρησιμοποιήσει για να συνεφέρει τον Τάσσο! "Εμείς κρατούμε τον Κίκην, ο Κίκης τους κρατά όλους. Και δεν μπορούν να λακτίσουν", είπε. "Αυτή η επιστολή πρέπει να περιέλθη πάση θυσία εις τα χέρια μας, όχι του Τάσσου, εμείς έχουμεν την ευθύνην του νόμου και της τάξεως. Εγώ μπορώ να διαβεβαιώσω τον Τάσσον ότι δεν θα την χρησιμοποιήσω εναντίον του, αλλά καλόν είναι να ξέρη ότι εμείς την έχουμεν στα χέρια μας και όχι ο Κίκης Κωνσταντίνου. Δεν ξεύρω αν ευρέθη αυτή η επιστολή".

 

Τελικά η επιστολή φαίνεται πως δεν βρέθηκε και ο Κυπριανού προσπάθησε να αποσπάσει ομολογία από τον Βάσο Παυλίδη Γιατρό, ο οποίος ήταν κατάδικος στις φυλακές, ότι ο Παπαδόπουλος και ο Κληρίδης ενέχονταν στην απαγωγή του γιου του Αχιλλέα. Ο Κυπριανού πρόσφερε ως αντάλλαγμα στο Γιατρό την αποφυλάκισή του. Ο τελευταίος αρνήθηκε και με επιστολή που έστειλε στο γενικό εισαγγελέα ισχυρίστηκε πως ο εγκέφαλος της απαγωγής του Αχιλλέα ήταν ο υπουργός Εσωτερικών Χρ. Βενιαμίν.

 

"Γυναικοδουλειές"

 

Ο Κυπριανού προσπάθησε να παγιδεύσει τους Κληρίδη και Παπαδόπουλο με "πληροφορίες" και για τις... ερωτικές τους σχέσεις: "Οι εντυπώσεις μου είναι ότι τον Κληρίδην τον έχουν δεμένο ίσως με χρήματα ίσως με γυναικοδουλειές. Ίσως και τα δύο π.χ. η Παπαδάκη στην Αθήνα είναι φιλενάδα του Γλαύκου. Τον Τάσσον τον έχουν δεμένο με διάφορες άλλες κοπέλλες μια στο Λονδίνο μίαν στην Αθήναν και μια στη Νέα Υόρκη. Τα λέω ανακατωμένα απλώς να πάρετε μίαν εικόνα. (...) Ο Τάσσος δεν έχει ανάγκη χρημάτων είναι πλούσιος, παρά ταύτα οι πλούσιοι καμιά φορά τους εγκεντρίζουν περισσότερον τα χρήματα παρά οι φτωχοί".

 

Οι "εχθροί της Κύπρου"

 

Στη βάση αυτής της ενημέρωσης - χωρίς ίχνος στοιχείου - ο πρόεδρος Κυπριανού έπεισε τη μεγάλη πλειοψηφία των Κυπρίων ότι ήταν θύμα διεθνούς συνωμοσίας. Οι εφημερίδες δημοσίευαν με πηχυαίους τίτλους τις "πληροφορίες" που διέρρεε το κρατικό χαλκείο. Αναδημοσιεύουμε από τον Φιλελεύθερο:

 

"Επατάχθη χθες η Προδοσία", "Επενδύουν ελπίδες σε υπονόμευση Κυπριανού οι Τούρκοι", "Συγκλονιστικά τα νέα στοιχεία για την προδοσία", "Λαός - Στρατός θα πατάξουν τη συνωμοσία", "Οι Τούρκοι είχαν σχέδιο να προελάσουν".

 

Οι τίτλοι αυτοί και οι καθημερινές εμφανίσεις του Κυπριανού στο κρατικό ΡΙΚ έβγαλε τον κόσμο στους δρόμους. Όλες οι επαγγελματικές οργανώσεις εξέδωσαν ανακοινώσεις συμπαράστασης. Όπως μας πληροφορεί ο Φιλελεύθερος, ενημερώνοντας τις οργανώσεις για τη συνωμοσία, ο Κυπριανού "αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις προσπάθειες που καταβάλλονται από τους εχθρούς της Κύπρου για την προώθηση νέων συνωμοτικών σχεδίων και τη δημιουργία αναταραχής στο εσωτερικό μέτωπο για να διευκολύνουν σχέδια επιβολής απαράδεκτης λύσεως του Κυπριακού".

 

Το υπουργικό και το Εθνικό Συμβούλιο συνήλθαν σε κοινή συνεδρία, ενημερώθηκαν από τον Πρόεδρο για τη συνωμοσία και εξέφρασαν ομόφωνα (!) την πλήρη συμπαράστασή τους. Δεν βρέθηκε ούτε ένας, ούτε καν οι θιγμένοι, να αρθρώσει λόγο διαφορετικό.

 

Ο Παπαδόπουλος μίλησε για το ζήτημα αυτό πέντε χρόνια αργότερα, το 1983, όταν υποστήριξε στις εκλογές την υποψηφιότητα Κληρίδη. Η εφημερίδα του, Κήρυκας, δημοσίευσε σε συνέχειες την ιστορία της Μεγάλης Συνωμοσίας. Σε μεγάλη συνέντευξη του στον Κήρυκα ο Παπαδόπουλος εξέφρασε πικρά παράπονα για την παραπληροφόρηση και τη συνεργασία του Τύπου και έψεξε την αναφορά σε συνωμοσίες χωρίς στοιχεία: "Και για να ξέρει ο κ. Πρόεδρος πως για να γίνεται στο μέλλον πιστευτός, όταν ρίχνει λάσπη εναντίον των πολιτικιών του αντιπάλων, οφείλει να παραθέτει στοιχεία ή να σιωπά. Για διαφύλαξη του κύρους του κράτους, της δικής του αξιοπιστίας και της ευνομίας". (Κήρυκας 9/2/1983)

 

Ιστορικό δίδαγμα:

 

1. Εύκολα ξεχνάει ο άνθρωπος τις αξίες και τις αρχές όταν γίνεται εξουσία. Μόλις πριν έξι μήνες η Κύπρος έζησε άλλη μια θεωρία συνωμοσίας που δεν διέφερε σε πολύ από εκείνην του 1978. Όταν ζητήθηκε από τον Παπαδόπουλο να παραθέσει στοιχεία, όπως και ο Κυπριανού το 1978, παρέπεμψε στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα...

2. Η ομοφωνία δεν υπήρξε ποτέ υγιές φαινόμενο. Ομοφωνία σημαίνει περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης και υποταγή στις επιλογές αυτού που κατέχει την εξουσία. Ακόμη κι αν αυτές είναι παρανοϊκές.

 

 

 

1680 ηρεμιστικά σε μια συνταγή!

 

Το 1983, την ημέρα των προεδρικών εκλογών, όταν ο Κυπριανού διεκδικούσε επανεκλογή, η εφημερίδα "Κήρυκας" του Τάσσου Παπαδόπουλου δημοσίευσε στην πρώτη της σελίδα μια ιατρική συνταγή για την παραχώρηση 1680 ηρεμιστικών στον Σπύρο Κυπριανού! Την ίδια μέρα εξελέγη πρόεδρος από την πρώτη Κυριακή με 56%! Το ΑΚΕΛ γνώριζε ότι ο πρόεδρος δεν πήγαινε καλά και προσπάθησε να διαφοροποιηθεί. Επειδή, όμως, το λαϊκό ρεύμα υπέρ του Κυπριανού ήταν ισχυρό, λόγω της ελεγχόμενης πληροφόρησης και της πετυχημένης προπαγάνδας της κυβέρνησης δεν αποτόλμησε τη σύγκρουση και ρυμουλκήθηκε από το ΔΗΚΟ.

 

Ο Κυπριανού μίλησε για τα ψυχολογικά του προβλήματα στην περιβόητη ηχογραφημένη ενημέρωση που έκανε στους συνεργάτες του. Μάλιστα απέδιδε τα προβλήματα του σε συνωμοσία των ξένων(!):

 

"Άρχισα να υποπτεύομαι αν πράγματι ήμουν άρρωστος όταν ο Αρχιεπίσκοπος απέθανεν που εξεδήλωσα και την επιθυμίαν να παραιτηθώ και είχα υποδείξει (για πρόεδρο) τον Πασχάλην Πασχαλίδην ή τον Κοκήν. Είχα πει. Άλλοι προτίμησαν τον Πασχάλην ειλικρινά μίλησα με τον Πασχάλην και μετάνοιωσα του λέω, διότι τώρα αισθάνομαι ότι οι δυνάμεις μου μπορούν να με αντεπεξέλθουν. Μου ήτο εντελώς ανεξήγητον να πάθω αυτόν τον μαρασμόν την ίδιαν ώραν που ο Αρχιεπίσκοπος έπαθεν την καρδιακήν προσβολήν. Την έπαθεν έγινεν, καλά εγώ δεν είχα γίνει καλά και πέρασεν απ' εδω τέσσερις μέρες πριν πεθάνει να με πείσει να μην παραιτηθώ. Διότι ζήτησα να παραιτηθώ να πάω Πρέσβυς. Μετά εχειροτέρευσεν η κατάστασις μου, επάψαν με οι ζαλάδες οι περίεργες αλλά εχειροτέρευσεν η κατάστασις μου μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου και μετά την επιστροφήν μου από την Αμερικήν. Την πρώτην επίσκεψην τότε που ήθελα να παραιτηθώ. Και υπέστην κάποιες πιέσεις να μην υποβάλω υποψηφιότητα και την πρώτη φορά και την δεύτερη φορά. Ότι τάχα δεν με θέλουν οι Δυτικοί. Μα ποιοι Δυτικοί αφού με τους Αμερικανούς είχαμε καλές σχέσεις. Αποδεικνύεται ότι δεν με ήθελε κάποια Γερμανική Υπηρεσία. Δεν βγαίνει άλλο συμπέρασμα. Δεν με ήθελαν ο Κόρπιουν. Ας το θέσουμεν έτσι ας πούμε. Απ' εκεί και πέρα δεν ξέρουμε που πάει το πράγμα. Και δεν ξέρω. Χειροτέρευεν διαρκώς η κατάσταση μου. Γιατί να χειροτερεύη; Αυτό είναι θέμα που θα δούμε καθαρά από ιατρικής απόψεως αλλά να μη γίνει καθόλου γνωστόν διότι μπορεί να έχει πολλές επιπλοκές".

Αυτή είναι ηχογραφημένη περιγραφή του Κυπριανού για την προσωπική του κατάσταση. Αυτός ο άνθρωπος κυβέρνησε την Κύπρο για άλλα 10 χρόνια.

 

Ιστορικό δίδαγμα

 

Εάν ο Σπύρος Κυπριανού εξελέγη πρόεδρος με 56% έχοντας αυτό το ιστορικό, σημαίνει πως οι αποφάσεις της πλειοψηφίας δεν είναι πάντοτε οι καλύτερες. Ενίοτε είναι και οι χειρότερες. Τα πράγματα γίνονται επικίνδυνα όταν κόμματα και ηγεσίες ρυμουλκούνται από κατασκευασμένη κοινή γνώμη.

 

 

 

Η δικαίωση του Κούπγιουρν χωρίς συγγνώμη

 

Ο Κούπγιουρν υπηρέτησε στην πρεσβεία της Δυτικής Γερμανίας στη Λευκωσία ως πρώτος γραμματέας. Τον Απρίλιο του 1978 αντικαταστάθηκε, αλλά πήρε άδεια από την υπηρεσία του μέχρι τον Ιούλιο για να μη διακόψει ο γιος του το σχολείο. Όταν ετοιμαζόταν να αναχωρήσει πληροφορήθηκε από τα ΜΜΕ ότι ήταν ο εγκέφαλος μιας μεγάλης συνωμοσίας. Ουδέποτε ερωτήθηκε γι΄ αυτή την κατηγορία, ούτε του παρουσιάστηκε ποτέ οποιοδήποτε στοιχείο.

 

Μαζί με τον Κούπγιουρν καταγγέλθηκε ως συνεργάτης του ο Ισραηλινός προπονητής του Ολυμπιακού Έλι Φούξ, ο οποίος σηκώθηκε και έφυγε από την Κύπρο. "Δεν αναμείχθηκα ποτέ σε τίποτα δεν είχα ποτέ καμιά σχέση με οτιδήποτε άλλο εκτός από τον αθλητισμό", είπε σε συνέντευξη του στην Αλήθεια στις 5 Δεκεμβρίου 1985. Ο Φουξ προσπάθησε να καθαρίσει το όνομα του και ζήτησε γραπτώς από τον Κυπριανού να τον ενημερώσει για τις κατηγορίες που τους προσήπταν αλλά δεν πήρε ποτέ απάντηση. "Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από το να σε κατηγορούν άδικα για κάτι που δεν έκανες και δεν ήξερες καν περί τίνος πρόκειται", είπε στην ίδια συνέντευξη.

 

Η περίπτωση του Κούπγιουρν ήταν πολύ πιο δραματική από αυτήν του Φουξ. Ο Κυπριανού σε ομιλία του στην Πλατεία Ελευθερίας είπε ότι θα αποκαλύψει τις σχέσεις του με τον Ντενκτάς. Στις 19 Ιουλίου κάλεσε στο γραφείο του ατομικά 23 πρέσβεις χωρών και τους ενημέρωσε για τη συνωμοσία και τη διασύνδεση του Κούπγιουρν. Η ενημέρωση αφορούσε το "συνωμοτικό" του ρόλο στο επεισόδιο με τους Αιγύπτιους κομάντος στο αεροδρόμιο Λάρνακας. Ο Κυπριανού υπέδειξε τον Κούπγιουρν ως συντονιστή μιας προβοκατόρικης ενέργειας που είχε στόχο τον ίδιο. Ο Κούπγιουρν αναφέρει πως δεν ήταν καν τη συγκεκριμένη μέρα στο αεροδρόμιο!

 

"Αρχαία ελληνική κωμωδία"

 

Ο Κυπριανού δήλωσε δημόσια ότι ο Κούπγιουρν είχε απελαθεί από τον Κύπρο. Ο ίδιος δεν ενημερώθηκε ποτέ ότι είχε απελαθεί. Έφυγε εθελούσια από την Κύπρο στις 17 Ιουλίου 1978. Θεωρούσε, όμως, πως ύστερα από όλα αυτά είχε τοποθετηθεί στο στοπ λιστ.

 

Το κλίμα που είχε δημιουργηθεί ήταν τέτοιο που δεν υπήρχε περίπτωση να υπερασπιστεί τον εαυτό του μέσα από τα κυπριακά μέσα ενημέρωσης. Στην Αθήνα όπου έφτασε ατμοπλοϊκώς, όταν ερωτήθηκε για τη συνωμοσία απάντησε: "Όλα αυτά είναι μία κωμωδία. Έχετε ακούσει για την αρχαία ελληνική τραγωδία, δεν είναι έτσι; Ε, λοιπόν, αυτά που γίνονται στην Κύπρο είναι το ακριβώς αντίθετο: Η αρχαία ελληνική κωμωδία". Οι δηλώσεις του Κούπγιουρν δημοσιεύτηκαν στον Φιλελεύθερο κάτω από τον εξής τίτλο: "Ο ΑΠΕΛΑΘΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ: Όλα αυτά είναι κωμωδία λέγει με θρασύτητα ο Κούπγιουρν".

 

Ύστερα από πολλά χρόνια ο Κούπγιουρν ανακάλυψε πως δεν υπογράφηκε ποτέ διάταγμα απέλασης τους, ούτε το όνομα του τοποθετήθηκε ποτέ στο στοπ λιστ. Το Νοέμβριο του 1985 επέστρεψε στην Κύπρο και κατέθεσε αγωγή λιβέλλου εναντίον της κυβέρνησης ζητώντας αποζημιώσεις για την καταστροφή της διπλωματικής του καριέρας.

 

Μπορεί δικαίως, μπορεί αδίκως

 

Στο μεταξύ, ο Σπύρος Κυπριανού είχε πάρει πίσω τις κατηγορίες για τον μεγάλο συνωμότη. Έλεγε στις 22 Απριλίου 1981: "Μίλησα πράγματι για Εγκέφαλο, μίλησα ότι θα τα αποκαλύψω όλα, αποκάλυψα αρκετά. Εν πάση περιπτώσει δύο άνθρωποι έφυγαν από την Κύπρο. Μπορεί δικαίως, μπορεί αδίκως δεν το εξετάζω αυτή τη στιγμή..." Και στις 12 Απριλίου του ίδιου έτους έλεγε: "Δεν είμαι δικαστήριο για να κρίνω αν οι πληροφορίες τις οποίες είχε το κράτος είναι σωστές ή όχι, μέχρι ποιού βαθμού στηρίζονταν στην πραγματικότητα ή μέχρι ποιου βαθμού ήταν βαλτές. Γιατί δεν αποκλείεται μερικές να ήσαν πραγματικές και άλλες να ήσαν βαλτές".

 

Βέβαια, όταν η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο για να αποφασίσει η υπόθεση βραχυκυκλώθηκε μέσα από τις διαδικασίες. Ύστερα από δύο χρόνια ο παραπονούμενος βαρέθηκε και απέσυρε την αγωγή. Ήταν μια υπόθεση που δεν ενδιέφερε κανέναν. Μόνο ο Αλέκος Κωνσταντινίδης στη Σημερινή και ακολούθως στην Αλήθεια συντηρούσε το θέμα, χωρίς κανένας να δίνει σημασία.

 

Τάσσος υμνεί Σπύρο

 

Ακόμη και ο Τάσσος Παπαδόπουλος, ο οποίος στον εγκέφαλο του Κυπριανού ήταν ο συνεργάτης του Κούπγιουρν είχε προσχωρήσει στο ΔΗΚΟ! Στις 10 Ιανουαρίου 1988, δύο μήνες μετά την απόσυρση της αγωγής από τον Κούπγιουρν, έλεγε σε συγκέντρωση υπέρ της επανεκλογής του Κυπριανού:

"Πιστεύουμε ότι η σωστή εθνική γραμμή που ακολουθείται σήμερα στην Κύπρο, ακολουθείται από τον σημερινό και αυριανό πρόεδρο Κυπριανού. Στα κελεύσματα της απειλής για χειρότερα δεινά αντιτάσσουμε το σθένος και την ορθή εθνική πορεία του προέδρου Κυπριανού".

 

Ήταν ορθή εθνική πορεία ο εγκέφαλος, οι συνωμοσίες, ο διεθνής διασυρμός. Και η δική του αξιοπρέπεια πώς εγκαταλείφθηκε; Ο Παπαδόπουλος δεν βρέθηκε σε αντιπαράθεση με τον Κυπριανού επειδή υπερασπιζόταν το δίκαιο και την αλήθεια. Ήταν και αυτός μέρος του ίδιου συστήματος, αλλά λόγω συγκυριών βρέθηκε από κάτω. Όταν ο θρόνος του Κυπριανού άρχισε να τρίζει έκανε την "υπέρβαση", ή μάλλον την πολιτική επένδυση που του απέδωσε σε 15 χρόνια την προεδρία της Δημοκρατίας. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος προσκύνησε τον Κυπριανού χωρίς να ζητήσει δημόσια απολογία για τη μεγάλη συνωμοσία, ούτε για τον εαυτό του ούτε για τον Κούπγιουρν.

 

Η αποκατάσταση

 

Ο Κυπριανού έχασε τις εκλογές από τον Βασιλείου, ο οποίος στις 20 Μαΐου 1988, ως πρόεδρος της Δημοκρατίας και εκ μέρους του κράτους απολογήθηκε στο Γερμανό διπλωμάτη για την ταλαιπωρία που του προκάλεσε. Επίσης στον Κούπγιουρν καταβλήθηκε αδρή οικονομική αποζημίωση. Πέραν αυτού καμιά από τις εφημερίδες ή τους δημοσιογράφους που είχαν πρωταγωνιστεί δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη μιας απλής συγγνώμης. Ούτε η κοινωνία που πιστεύει ότι είναι αδικημένη από τον κόσμο όλο δεν αισθάνθηκε ποτέ να ζητήσει εξηγήσεις από τη δική της ηγεσία. Κι όπως έγραψε στις 23.12.1986 στην Αλήθεια ο Αλέκος Κωνσταντινίδης "Ένας λαός που κατάφερε να χωνέψει ένα τόσο χοντρό παρανοϊκό επεισόδιο όπως η Μεγάλη Συνωμοσία και το σατανικό Εγκέφαλο χωρίς ν' αντιδράσει και χωρίς να τιμωρήσει τους υπεύθυνους γι΄ αυτόν τον εθνικό εξευτελισμό, είναι ένας λαός χωρίς αντανακλαστικά, ένας λαός που πάσχει σοβαρά".

 

Ιστορικό δίδαγμα:

 

Ούτε πως έχουν περάσει 30 ολόκληρα χρόνια από τότε!

Μακάριος Δρουσιώτης

27/02/2005