Συναντήσεις με νόημα
Αντίδοτα στην περιρρέουσα γαλανόλευκη λογοδιάρροια
Υπάρχουν συναντήσεις με νόημα και άλλες απλώς ανόητες. Αναφέρομαι εδώ σε συναντήσεις με βιβλία. Ετσι όπως ετοιμάζομαι για την ετήσια αγρανάπαυσή μου, ας μου επιτραπεί να αφιερώσω την τελευταία αυτή «γνώμη» σε ορισμένα βιβλία που διάβασα πρόσφατα και θα ήθελα να σας προτείνω.
Το πρώτο αφορά την ουσία του Κυπριακού. Είναι έργο απελπιστικά για όλους μας αποκαλυπτικό, πλούσιο και λεβέντικο του κύπριου συναδέλφου Μακάριου Δρουσιώτη. Που έχει ήδη, με προηγούμενα βιβλία του, προσφέρει πολλά για την καταγραφή της πολιτικής ιστορίας του νησιού του πέρα από τα ψέματα, τους μύθους και τα μίση που οδήγησαν στις απανωτές καταστροφές. Εξιστορεί συγκεκριμένα το πώς φθάσαμε στην Πρώτη Διχοτόμηση, δηλαδή την περίοδο 1963-1964, όπου παίχτηκε σε μεγάλο βαθμό η τύχη της Κύπρου.
Το βιβλίο αυτό (εκδόσεις Αλφάδι και διανομή στην Ελλάδα Ελληνικά Γράμματα) στηρίζεται σημείο με σημείο σε πρωτογενείς πηγές κυπριακές, ελληνικές και ξένες, σε μαρτυρίες πρωταγωνιστών και σε εκθέσεις στελεχών. Επιτρέπει στον αναγνώστη δύο σημαντικά πράγματα: να καταλάβει ποιοι φανατισμοί, ποια λάθη και ποιες πολιτικές όλων των πλευρών οδήγησαν από κοινού στον κοινό χαμό. Και ως προς τη δική μας πλευρά, την ελληνική και την ελληνοκυπριακή, να διαπιστώσει σε τι οδηγεί η εθνικιστική τύφλωση και η πολιτική δειλία.
Για ορισμένους το Κυπριακό είναι το κόλπο που χρησιμοποιούν για να προβάλλουν υπεροπτικά τον δήθεν «αδιαπραγμάτευτο» εθνικισμό τους. Για τον Δρουσιώτη το Κυπριακό είναι πόνος για ολόκληρη την πατρίδα του και αγώνας αλήθειας. Με στοιχεία. Οχι με μεγάλα λόγια - δεν υπάρχουν στο βιβλίο του· μόνον οι υβριστές του τα χρησιμοποιούν.
Το δεύτερο (Ελληνικό Hangover, εκδόσεις Νεφέλη) περιλαμβάνει πολλά από τα χρονικά του Δημοσθένη Κούρτοβικ στα «Νέα». Ο Κούρτοβικ ανήκει στους συγγραφείς που δεν «μασάνε τα λόγια τους» και, είτε συμφωνώ είτε διαφωνώ (συμβαίνουν και τα δύο, εξαρτάται από τις θέσεις που υποστηρίζει), ξέρω ότι η σιωπηρή αναγνωστική συνάντηση μαζί του δεν είναι χαμένος χρόνος. Ο συγγραφέας έχει χωρίσει τα άρθρα του σε τέσσερις ενότητες. Να οι χαρακτηριστικοί τίτλοι τους: Ελληνικό Hangover· Αθήνα, το στίγμα της Ελλάδας· Η επιστροφή της πραγματικότητας και η Ευρωπαϊκή Ιδέα· Τι είναι αυτό που χάνεται όταν το ορίζουμε; Η άποψή μου είναι ότι το καθένα από αυτά τα κεφάλαια και το καθένα από τα χρονικά που περιλαμβάνει δίνουν καλή αφορμή για ουσιαστικές συζητήσεις όταν δεν θέλουμε να περνάμε μόνο ηλίθιες διακοπές.
Το τρίτο βιβλίο που θα ήθελα να προβάλω είναι το Ο δρόμος για την Ομόνοια (εκδόσεις Καστανιώτη). Πρόκειται για ένα βιβλίο συλλογικό 21 συγγραφέων και δημοσιογράφων (λυπάμαι που δεν είμαι ο 22ος). Οπως υπενθυμίζεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «το φθινόπωρο του 1999 ο Τομ, ο Τίμοθι και άλλοι επτά άνθρωποι έπεσαν πυροβολισμένοι στους δρόμους γύρω από την Ομόνοια». Τους σκότωσε ή τους τραυμάτισε ένας συμπατριώτης μας που δεν μπορούσε να ανεχθεί την παρουσία ξένων. Τον είπαν τρελό. Ηταν ρατσιστής. Τα κείμενα είτε αφορούν την υπόθεση αυτή είτε το θέμα του ρατσισμού. Είναι όλα καίρια. Τα έσοδα του βιβλίου θα βοηθήσουν τον Τόμι και τον Τίμοθι που έμειναν ανάπηροι και φτωχοί. Τιμή του βιβλίου: 15,68 ευρώ. Μην τα τσιγκουνευτείτε!
Ανέφερα διά μέσου βιβλίων το Κυπριακό (Δρουσιώτης), τους νεοελληνικούς και ευρωπαϊκούς προβληματισμούς (Κούρτοβικ), τον ρατσισμό (Ο δρόμος για την Ομόνοια). Θα κλείσω υπενθυμίζοντας τον Εθνοχουλιγκανισμό του Ηλία Κανέλλη (εκδόσεις Οξύ), που καταγράφει την άλλη πλευρά των Ολυμπιακών Αγώνων και με τις αναμνηστικές του γεγονότος φιέστες μπορεί να το θεωρήσετε, όπως και τα προηγούμενα, αντίδοτο στην περιρρέουσα γαλανόλευκη λογοδιάρροια.
Καλό διάβασμα, καλή παραλία.
ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΣΩΜΕΡΙΤΗΣ
ΤΟ ΒΗΜΑ
07/08/2005