«Έγκλημα στο Κραν Μοντανά: Η ματαίωση ενός οράματος»
Το σίριαλ της διαρροής εγγράφων του Κραν Μοντανά στον Φιλελεύθερο έχει ένα και μοναδικό στόχο: να στηρίξει το αφήγημα Αναστασιάδη αναφορικά με τη ματαίωση της λύσης στην ιστορική αυτή διάσκεψη. Μου θυμίζει αυτή η μεθόδευση την προσωπική επιστολή που μου έστειλε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, με ημερομηνία 11 Αυγούστου 2017, στην οποία, με την ίδια επιλεκτική παράθεση εγγράφων, προσπαθούσε να βγει «κούπα άπαννη» από την κρίση. (Ταυτόσημη επιστολή έστειλε και σε όσους άλλους τον στήριξαν δημόσια, στις προεδρικές του 2013, ως τον ηγέτη της λύσης.) Έδωσα κατ’ ιδίαν απάντηση στον Πρόεδρο. Ωστόσο, την εκτίμησή μου για τα γεγονότα, των οποίων είχα πλήρη γνώση, τη διατύπωσα δημόσια με άρθρα μου στον τύπο.
Η χρονική επιλογή των σημερινών επιλεκτικών διαρροών –των οποίων το κέντρο από όπου εκπορεύονται βρίσκεται αναντίλεκτα στο Προεδρικό- έχει άμεση σχέση με την αναμενόμενη εντός των ημερών κυκλοφορία του Β’ τόμου της τριλογίας του Μακάριου Δρουσιώτη με γενικό θέμα τη «συμμορία» που κυβερνά τον τόπο τα τελευταία χρόνια. Παρακολούθησα, κεφάλαιο προς κεφάλαιο, τη συγγραφή του βιβλίου και συζητούσα δια μακρών τα περιεχόμενά του με τον συγγραφέα. Πρόκειται για το βιβλίο Έγκλημα στο Κραν Μοντανά, Αλφάδι, 2021 το οποίο καλύπτει τους χειρισμούς του Κυπριακού από τον πρόεδρο Αναστασιάδη από της εκλογής του (2013) μέχρι το 2018 με κορυφαία στιγμή αυτό που ο συγγραφέας θεωρεί –δικαίως- ως το έγκλημα στο Κραν Μοντανά. Tο έγκλημα κατά της Κύπρου και του λαού της. Ένοχοι κατά συρροήν, Αναστασιάδης, Κοτζιάς, κι όλος ο συρφετός των πολιτικάντηδων μιας θλιβερής ακολουθίας, «ψυχές μαραγκιασμένες από δημόσιες αμαρτίες, καθένας κι ένα αξίωμα σαν το πουλί μες στο κλουβί του».[1] Για την έκδοση του Α’ τόμου, Η Συμμορία, Δεκ. 2020, επιβλήθηκε η σιωπή σε όλα τα ελεγχόμενα ΜΜΕ. Με την ίδια άνωθεν εντολή σιωπής ματαιώθηκε πρόσφατα και η εξαγγελθείσα από το ΡΙΚ συνέντευξη με τον Μακάριο Δρουσιώτη. Που λειτούργησε όμως ως μπούμερανγκ καθώς η συζήτηση για τις άνωθεν εντολές στο ΡΙΚ αύξησε το ενδιαφέρον και την προσμονή του βιβλίου. Ως μέτρο απελπισίας στο Προεδρικό, για να προλάβουν το βιβλίο, τα έγραφα στον Φιλελεύθερο και οι καθεβραδινοί βομβαρδισμοί των πολιτών από το κρατικό ΡΙΚ με ερμηνείες στη γραμμή του αφηγήματος Αναστασιάδη αλλά και με ζωντανές παρεμβάσεις του ίδιου του Προέδρου να κατακεραυνώνει τους «μυθοπλάστες ή παραφράστες των εγγράφων»!…
Η εκτίμησή μου για την ερευνητική δημοσιογραφία, που ο Μακάριος Δρουσιώτης πρώτος εισήγαγε στην Κύπρο με τα βιβλία του, με έφερε σε γνωριμία και, με τα χρόνια, σε στενή φιλία και συνεργασία μαζί του. Η συνεχής και σε βάθος μελέτη του Κυπριακού και από τους δυο μας, καθώς και οι δημόσιες τοποθετήσεις μας που άγονταν από την κοινή μας αγωνία για το μέλλον της Κύπρου, μου έδωσαν την ευκαιρία να δω στον Μακάριο, πέρα από την αφοσίωση στην ιστορική έρευνα και το πάθος για την αλήθεια, τη συνθετική αντίληψη, και πάνω απ’ όλα, το όραμα. Το όραμα για μια πατρίδα όπου τα παιδιά του –μαζί κι όλοι οι νέοι της Κύπρου- να μπορούν να ζήσουν και να δημιουργήσουν μέσα σε συνθήκες ασφάλειας, ειρήνης, και ευημερίας. Το όραμά του στηρίζεται στη γνώση που για να την κατακτήσει ερευνά κάθε γωνιά της ιστορίας αθέατη στους πολλούς. Τα δεκάδες σημειώματά του στον Πρόεδρο, των οποίων γίνεται αναφορά στο βιβλίο, είναι αποκαλυπτικά του οράματος που κινεί τη δράση του. Θα σταθώ σε ένα εκτενές σημείωμα υπό μορφή επιστολής που στέλνει στο Πρόεδρο από τις Βρυξέλλες (25.11.2016) μετά από τηλεφωνική συνομιλία με τον Κωνσταντίνο Πετρίδη και παρότρυνσή του να συνδράμει τον Πρόεδρο προς την κατεύθυνση της λύσης. Διαβάζοντας αυτό το κείμενο ανακλήθηκαν στη σκέψη μου οι δημηγορίες του Θουκυδίδη στην ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου. Πρόκειται για βαθιά πολιτικό κείμενο που αναδεικνύει αφενός την καθαρότητα της σκέψης του συγγραφέα και αφετέρου το όραμά του για το μέλλον. Παραθέτω αποσπάσματα:
[…] Η λύση του Κυπριακού είναι μέρος ενός μεγάλου ενεργειακού πρότζεκτ ζωτικής σημασίας για την Τουρκία. Αυτό δεν μπορεί να τεθεί σε ρίσκο για ένα χωριό. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην κερδίσετε τη Μόρφου στις συνομιλίες, σε όποιο στάδιο κι αν γίνει η συζήτηση.
[…] Η εισήγησή μου είναι να βγούμε από το λούκι που μας έριξε ο Κοτζιάς και ο Οσάτσι (σ.σ. εννοώ ο ρωσικός παράγοντας) και να παίξετε στο μεγάλο γήπεδο της μεγάλης εικόνας. Αυτοί που έχουν συμφέροντα να μείνει το φυσικό αέριο στο βάθος της Μεσογείου σας εξωθούν να παίξετε στις αλάνες των υποδιαιρέσεων του Κυπριακού. Σε αυτό το επίπεδο, με όρους αδιεξόδου, ο λαϊκισμός είναι, κατά τεκμήριο, αήττητος.
[…] Τα όσα ήδη πετύχατε και αυτά που θα εξασφαλίσετε θα σας δώσουν τη δυνατότητα να υπερασπιστείτε τη συμφωνία με επιθετική πολιτική. Έχετε όλες τις δυνατότητες να γράψετε ιστορία. Μην επιτρέψετε να σας ζητούν εξηγήσεις.
[…] Αυτές είναι οι ταπεινές μου απόψεις, διατυπωμένες με εντιμότητα, ευθύτητα, και αίσθημα εκτίμησης και αγωνίας για τις ιστορικές προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας. Είμαι στη διάθεσή σας, όπως πάντα, για οτιδήποτε μπορεί να είμαι χρήσιμος.
Μέσα από την έρευνα και τη γνώση όλων των πτυχών της πολιτικής πραγματικότητας, έχει την ικανότητα να συνθέτει τη μεγάλη εικόνα. Την εικόνα εκείνη που το βάθος και το εύρος της του επιτρέπουν να δει και προς τα πού κινείται η ιστορία, να δει και να οραματιστεί το αύριο των Κυπρίων. Όλων των Κυπρίων!…
Εδώ ακριβώς βρίσκεται η αξία του βιβλίου του Μακάριου. Στη σύνθεση της μεγάλης εικόνας. Της οποίας τα έγγραφα του Κραν Μοντανά αποτελούν μικρό μόνο μέρος. Ο αναγνώστης του βιβλίου έχει τη δυνατότητα να ιχνηλατήσει, μέσα από την παράθεση αδιάσειστων στοιχείων, τη δαιδαλώδη διαδρομή Αναστασιάδη προς το Κραν Μοντανά, μέσα από ένα σωρό αντιφάσεων και συνεχών μεταπτώσεων που συνδέονται αφενός με την έλλειψη χαρακτήρα και ως εκ τούτου, με την αδυναμία σταθερής προσήλωσης στον στόχο της λύσης, και αφ’ ετέρου, με την εξάρτηση και τη διαπλοκή του με τα ρωσικά συμφέροντα. Απλώς ενδεικτικά, την ιστορική επίσκεψη Τζο Μπάιντεν στην Κύπρο (Μάης 2014) κατά την οποία εξέθεσε στον Αναστασιάδη το μεγάλο ενεργειακό πρότζεκτ και τη σύνδεσή του με τη λύση, ακολουθούσε, κατά πόδας, η επίσκεψη Μεσκόφ, με την οποία, κατά τον Φιλελεύθερο «επιβεβαιώθηκε το ‘Κύπρος-Ρωσία-Συμμαχία». Ο Αναστασιάδης στο Εθνικό Συμβούλιο (7.10.2014) για συνάντηση του με τον Λαβρόφ κατά τη διάρκεια της ΓΣ των ΗΕ στη Νέα Υόρκη: «Ήταν πλήρως ενήμερος για τις ενέργειες που προβαίνουμε και την πληροφόρηση που παρέχουμε προς τη Ρωσική Πρεσβεία, ακόμα και προληπτικά, ακόμα και βρισκόμενοι στις Βρυξέλλες, για μέτρα που προτίθενται να πάρουν ή για πολιτικές που δρομολογούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.» Στην ΕΕ συζητούνταν τότε κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την προσάρτηση της Κριμαίας. Παραθέτω από το βιβλίο, σ. 322:
Την επομένη των συνομιλιών του με τον Λαβρόφ (στη Λευκωσία, 19.5.2017, 40 μέρες πριν το Κραν Μοντανά, ο Αναστασιάδης ταξίδεψε στο Αμάν της Ιορδανίας για να συμμετάσχει στο παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ. Στο Αμάν συναντήθηκε με τον Χρήστο Στυλιανίδη, ο οποίος επίσης παρευρέθηκε στο φόρουμ. Το συμπέρασμα του Στυλιανίδη από τη συζήτηση με τον Αναστασιάδη ήταν ότι δεν ήταν διατεθειμένος να προχωρήσει και το επιχείρημα που επικαλέστηκε ήταν πως ‘δεν περνά η λύση.’ Στην ερώτηση του Στυλιανίδη πώς θα διαχειριζόταν τον διεθνή παράγοντα αν του καταλόγιζαν ευθύνες τα ΗΕ από ένα πιθανό ναυάγιο, ο Αναστασιάδης του απάντησε ότι δεν φοβόταν τα ΗΕ διότι είχε εξασφαλίσει στήριξη από τον Λαβρόφ.
Μέσα στη μεγάλη εικόνα που συνθέτει με την εξαντλητική έρευνα, ο Μακάριος Δρουσιώτης βλέπει με καθαρή όραση την ιστορική συγκυρία για λύση επανένωσης της Κύπρου και τη δημιουργία συνθηκών ασφάλειας, ειρήνης, και ευημερίας. Βλέπει την Κύπρο να γίνεται κόμβος αγωγών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας και προς τον νότο μέχρι το νότιο Ιράκ και τον Αραβικό Κόλπο. Βλέπει την Τουρκία, αξιολογώντας ως ύψιστο συμφέρον τη συμμετοχή της στο δίχτυο αγωγών, να επιδιώκει και να επιτυγχάνει απευθείας επικοινωνία με τον Αναστασιάδη (σε αυτήν είχαμε εμπλοκή κι οι δυο μας) για επίλυση του Κυπριακού, η οποία ήταν προϋπόθεση για τους αγωγούς. Βλέπει την Τουρκία να ξανοίγεται σε ενεργό διπλωματία με ΗΠΑ, ΟΗΕ, και ΕΕ με στόχο τη λύση του Κυπριακού. Βλέπει την Τουρκία στο Κραν Μοντανά να αποδέχεται πρόταση του ΓΓ για κατάργηση της Συνθήκης Εγγυήσεως… Βλέπει τον Μουσταφά Ακιντζί να έχει σκοπό ζωής το μέλλον όχι του ιδίου ή του Αναστασιάδη αλλά το μέλλον μιας επανενωμένης Κύπρου. «Ποιο πολιτικό μέλλον σε κουμπάρε Μακάριος […]. Είμαστε 68 χρονών, να το λύσουμε και να πάμε σπίτι μας να ησυχάσουμε. Θέλουμε άλλο πολιτικό μέλλον από τη λύση του Κυπριακού;»
Η έρευνα του Μακάριου σε πλήθος πηγές καταδεικνύει, πέρα από κάθε αμφιβολία, το γεγονός ότι αυτή την πορεία προς τη λύση κάνει το παν για να ανατρέψει η Ρωσία. Απλώς γιατί η λύση λειτουργεί ενάντια στα δικά της στρατηγικά συμφέροντα όπως τα διαμορφώνει ο Πούτιν σε μια προσπάθεια ανασύστασης της παγκόσμιας δύναμης που ήταν κάποτε η Σοβιετική Ένωση. Παραθέτει μάλιστα πέραν της μιας τοποθετήσεις του Αναστασιάδη στο Εθνικό Συμβούλιο στις οποίες αναγνωρίζει τη σύγκρουση συμφερόντων της Ρωσίας με τη λύση του Κυπριακού. Μέσα από υπόγειες διαδρομές, η Ρωσία χρησιμοποιεί τον Αναστασιάδη σαν όργανο υλοποίησης της γραμμής ματαίωσης της λύσης. Και φαίνεται ότι, αξιοποιώντας τη διαπλοκή του με Ρώσους ολιγάρχες, θέτει σε κίνηση μηχανισμούς εκβιασμού. Και ο Αναστασιάδης, άνθρωπος χωρίς χαρακτήρα και χωρίς συναίσθηση ιστορικής ευθύνης, ενδίδει. Και κάνει το γνωστό U-turn πολύ πριν το Κραν Μοντανά. Και προσπαθεί απεγνωσμένα να μπλοκάρει κάθε κίνηση προς τη λύση. Στο Κραν Μοντανά, ένας αγνώριστος και συνεχώς εκνευρισμένος Αναστασιάδης, με ακαταλόγιστες σπασμωδικές ενέργειες, μπήγει το μαχαίρι στην πλάτη της Κύπρου ματαιώνοντας τη λύση.
Αυτό είναι το έγκλημα στο Κραν Μοντανά. Όποιος διαβάσει το βιβλίο καταλήγει αβίαστα σε αυτή την εκτίμηση. Η «σανίδα σωτηρίας» των διαρροών δεν σώζει τον ένοχο του εγκλήματος από την κρίση της ιστορίας.
[1] Στίχος από τον τελευταίο σταθμό του Γιώργου Σεφέρη
Tου Χρυσόστομου Περικλέους
Πολίτης
26/11/2021