Μακαριος Δρουσιώτης

Ο Μακάριος Δρουσιώτης, με αφορμή τη διένεξή του με τον συνάδελφό του Λάζαρο Μαύρο, απηύθυνε πρόκληση-πρόσκληση για όποιον ήθελε μέσω των στηλών της εφημερίδας στον δημόσιο διάλογο.     ποδέχομαι την πρόκληση για διάλογο όχι μόνο γιατί συστατικό στοιχείο της Δημοκρατίας αλλά και της Ελληνικής Σκέψης και Παράδοσης είναι το διαλέγεσθαι, αλλά και γιατί όπως θα αντιληφθεί ο αναγνώστης είναι αναγκαία η παρέμβαση. Όμως το    κείμενο  αυτό, δεν έχει χαρακτήρα απονομής του δίκιου του ενός ή του άλλου. Ούτε η αποκατάσταση της αλήθειας, διότι τα επίμαχα σημεία, αποτελούν υποσημειώσεις και μικρής σημασίας παραπομπές, που δευτερευόντως επιδρούν στα κεντρικά ιστορικά δρώμενα. Όμως θέλω να μου επιτραπεί να φέρω σε διάλογο το βιβλίο του Μ. Δρουσιώτη (Μ.Δ.) με κεντρικά ιστορικά γεγονότα, αλλά και με βασικά ιστορικά κείμενα κορυφαίων επιστημόνων σε Ελλάδα και Κύπρο.

 

“Η πρώτη διχοτόμηση” του Μ.Δ. με υπότιτλο “Κύπρος 1963-64”, φαίνεται να αγνοεί ή σκόπιμα να παραβλέπει τόσο γεγονότα σημαντικά, όσο και κείμενα θεμελιώδη. Θα μπορούσε κάλλιστα να αποτελεί ένα ανάγνωσμα σε συνέχειες για τις στήλες μίας εφημερίδας, κάτι πολύ θετικό και χρήσιμο, θα αποτελούσε δε ύλη για την ιστορία και τον ιστορικό επιστήμονα, πρόκληση για να διερευνήσει περαιτέρω, συμφωνώντας ή και διαφοροποιώντας τις απόψεις, που με βάσει νέα αρχεία, υποστηρίζει ο Μ.Δ. στα κείμενα του.

 

Ουδείς ψόγος τότε, για τον δημοσιογράφο-ερευνητή του πρόσφατου παρελθόντος και των αρχείων που είδαν το φως.    Όμως αρχεία, εξομολογήσεις των πρωταγωνιστών, αλληλογραφία,   διπλωματικά έγγραφα και τηλεγραφήματα δεν είναι ασφαλές, και μοναδικό έδαφος, για να στηρίξει κανείς ιστορικά συμπεράσματα, επιστημονικά τεκμηριωμένα και αιτιολογήσεις για κατανόηση των ιστορικών γεγονότων.

 

Αυτό είναι και το λάθος καλών κατά τα άλλα λειτουργών της δημοσιογραφίας και του ρεπορτάζ, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια επιδίδονται στην ιστοριογραφία και τα έργα τους, ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στους τόπους του Ελληνισμού, και σε ρυθμό πολυβόλου μας αραδιάζουν τα πονήματα τους για την σύγχρονη Ιστορία μας ή για μεμονωμένα ιστορικά γεγονότα. Η επέμβαση της 15ης του Ιούλη στην Κύπρο, η ακολουθήσασα Εισβολή, η Τουρκοανταρσία, η ΕΟΚΑ του 55-59, παλιότερα το 31, και στην Ελλάδα η δικτατορία, το Πολυτεχνείο ακόμα και τα Ίμια, αποτελούν τα θέματα μιας πληθώρας βιβλίων που φιλοδοξούν    να έχουν τον χαρακτήρα ιστορικών μελετών, ενώ όπως γράφει έγκριτος    ιστορικός “…η ιστορική και επιστημονική αξία τους είναι αντιστρόφως ανάλογη της πληθώρας και πολυπραγμοσύνης τους…”(Δ. Κιτσίκης στο τελευταίο βιβλίο του για την Βυζαντινή Πολιτεία). Κοντολογίς, άλλος είναι ο δημοσιογραφικός λόγος (ιδιαίτερα ο τηλεοπτικός) και εντελώς διάφορος ο λόγος της ιστορίας, η επιστημονική ιστορική τεκμηρίωση και συγγραφή.

 

Δεν θέλω ούτε να μηδενίσω ούτε να υποτιμήσω το έργο όλων αυτών των ελλήνων δημοσιογράφων και του Μ.Δ., ο οποίος έδωσε πραγματικά πολύ καλά βιβλία, πλούσια σε στοιχεία και αποκαλύψεις, όπως για παράδειγμα το βιβλίο του για τους πυραύλους S-300. Όμως οφείλω να σημειώσω εδώ ότι το φαινόμενο είναι συχνότατο, είναι δηλ. ο κανόνας, οι συγγραφείς – δημοσιογράφοι στην συντριπτική πλειοψηφία, να καταπιάνονται με ένα θέμα (είτε γιατί άνοιξαν κάποια αρχεία, είτε γιατί συνομίλησαν με τους πρωταγωνιστές, είτε επειδή κατέχουν μία σειρά από μοναδικά τεκμήρια και ντοκουμέντα), χωρίς να έχουν μελετήσει εις βάθος ούτε το αντικείμενο στο οποίο καταπιάνονται, χωρίς να είναι ενήμεροι στην βιβλιογραφία, όπου άλλοι συχνά σημαντικοί και έγκυροι επιστήμονες, έχουν γράψει και φωτίσει  τα ιστορικά γεγονότα-δεδομένα. Εγκλωβίζονται επομένως στα όσα αυτοί γνωρίζουν από τα ντοκουμέντα που έχουν στην διάθεση τους και έτσι συχνά μας μιλούν για το δέντρο, παραβλέποντας ή αγνοώντας το δάσος των πραγματικοτήτων.

 

Ουδείς ψόγος, όπως αναφέραμε ήδη, αν η εργασία τους αποτελούσε μία συμβολή στο τάδε ή δείνα   θέμα. Το ίδιο θα συνέβαινε και με την “Πρώτη Διχοτόμηση”, του Μ.Δ. αν ο ίδιος στον πρόλογο του,( Μάρτιο του 2005), δεν μας υποσχόταν ότι πέραν της καταγραφής των γεγονότων «… επιχειρεί να ερμηνεύσει την πολιτική συμπεριφορά της ηγεσίας…» των δύο κοινοτήτων «…σε συνάρτηση με το διεθνές περιβάλλον» υπόσχεται μάλιστα με λακωνικό τρόπο ότι θα μας δώσει τεκμηριωμένα «…απαντήσεις για τα αίτια και τις συνέπειες…» τις σχετικές με εκείνη την πρώτη Διχοτόμηση.

 

Οφείλουμε λοιπόν να αντιμετωπίσουμε το βιβλίο ως ιστορία και τον Μ.Δ. ως ιστορικό. Δεν θα δώσω ορισμούς για την ιστορία. Μου αρκεί η δική του αναφορά στον πρόλογο του έργου του, με την προσθήκη όμως, ότι τα συμπεράσματα της ιστορίας, που οφείλει να είναι αδέκαστη, μας είναι χρήσιμα για την αντιμετώπιση του μέλλοντος, την χάραξη πολιτικής και την αποφυγή λαθών. Ο Θουκυδίδης μάλιστα στις δημηγορίες του τονίζει την φύση του γένους των ανθρώπων και στοχάζεται κατά πόσον, η μελέτη για την δράση τους, με τον τρόπο που το κάνει ο ιστορικός, βοηθά τελικά στην κατάκτηση της αρετής. Ως ψυχαναλυτής ο σοφός εκείνος   ιστορικός δίδει, το μέτρο και το νόημα, το βάθος και την ουσία της Ιστορίας.

 

Το ύφος του Μ.Δ. είναι γλαφυρό, δημοσιογραφικό, με φιλότιμες προσπάθειες για τεκμηρίωση κάποιων απόψεων και ωραίες φωτογραφίες. Όμως οι πηγές του, όσο το μαρτυρούν οι υποσημειώσεις – παραπομπές, είναι πενιχρές και καθαρά περιγραφικές. Τα αρχεία των εγγραφών, οι επιστολές, τα απομνημονεύματα και ελάχιστα σοβαρά βιβλία δεν είναι αρκετά για να φωτίσουν τις πραγματικότητες της εποχής γι’ αυτό και τα συμπεράσματα είναι συνήθως αυθαίρετα και επιφανειακά.    Οι υποσημειώσεις   πενήντα κατά μέσω όρο σε κάθε κεφάλαιο, συνολικά περί τις 300 σε ένα κείμενο 350 περ. σελίδων φαίνονται αριθμητικά ικανές. Όμως σε μία προσεκτική εξέταση θα διαπιστώσει κανείς ότι περισσότερες από τις μισές παραπέμπουν σε έγγραφα - αρχεία, και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών. Οι υπόλοιπες μισές στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι άρθρα εφημερίδων κυρίως Φιλελεύθερος, Χαραυγή και Μάχη, ένα υπόλοιπο περί το 10% των υποσημειώσεων μοιράζονται προγενέστερα έργα του συγγραφέως ή στοιχεία από το προσωπικό του αρχείο. Ελάχιστα λοιπόν τα ιστορικά κείμενα ή βιβλία στα οποία παραπέμπει ο συγγραφέας (12% των αναφορών-παραπομπών) και από αυτά την μερίδα του λέοντος έχει ο Σπύρος Παπαγεωργίου. Επίσης σε ορισμένα κεφάλαια, ο Πέτρος Γαρουφαλιάς, ο Γεώργιος Καραγιάννης, και ο Νίκος Κρανιδιώτης βιβλιογραφούνται μαζί με δύο τρεις άλλους.   Αυτή είναι η πενιχρή τεκμηρίωση δια των παραπομπών. Αλλά πολύ φτωχή και η σχετική βιβλιογραφία. Λάμπουν δια της απουσίας τους, όλα τα βασικά κείμενα διακεκριμένων ιστορικών ελλήνων και ξένων. Δεν ζητάει κανείς να είναι ενήμερο το βιβλίο του Μ.Δ. με τελευταία σημαντικότατα έργα, όπως του άγγλου καθηγητή και έξοχου διπλωμάτη Ελληνικής Καταγωγής κυρίου Ευστρατίου W. Mallison “CYPRUS A MODERN HISTORY”, ούτε το Yiannis Papadakis, “ECHOES FROM THE DEAD ZONE, across the Cyprus Divide”, διότι αυτά πιθανόν να μην πρόλαβε να τα δει, όπως επίσης το σημαντικό βιβλίο “ Φάκελος ΤΜΤ”, του λαμπρού τουρκολόγου-δημοσιολόγου Σπύρου Αθανασιάδη. Όμως ιστορικά κείμενα και άρθρα βαρύνουσας σημασίας γιατί δεν αναφέρονται; Γιατί ο Μ.Δ. δεν αναφέρεται στις υπάρχουσες μελέτες για το ποίοι είναι οι τουρκοκύπριοι; Ποιός είναι ο Ντεκτάς; Ποιός ο Γεωρκάτζης, ο Σαμψών; Σειρές επίσης  σημαντικότατων άρθρων της εποχής με σοβαρότατα στοιχεία.

 

Αν για παράδειγμα δεν περιγράψει κανείς το χαμηλό επίπεδο του Γεωρκάτζη μορφωτικό, γνώσεων, εμπειριών πολιτικής, πώς θα κατανοήσει τον διάλογο Ντεκτάς-Γεωρκάτζη στην εξέταση που κάνει ο πρώτος στον δεύτερο. Έτσι ο συγγραφέας καταλήγει στο επιπόλαιο συμπέρασμα ότι η εξέταση εκείνη που παρατίθεται αυτούσια, ήταν στημένη. Εκεί καταλήγει ο αναγνώστης. Ο ίδιος δε ο συγγραφέας χωρίς ουσιαστική τεκμηρίωση γράφει ότι με τέτοιους τρόπους και μεθοδεύσεις συνεργάζοντο οι ακραίοι των Τουρκοκυπρίων και ο Ντενκτάς, με τους δικούς μας θερμοκέφαλους. Ο εμφάνταστος δε αναγνώστης, όπως ένας φίλος μου συνομοσιολόγος, θα συμπεράνει ότι, πήρε τηλέφωνο ο Ντενκτάς τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη και του είπε: «...Θα σε εξετάσω στην επιτροπή και φρόντισε να την βγάλω καθαρή και να στρέψουμε αλλού το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και του τύπου..»

 

Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Και αν υπήρχε μια τέτοια συνεργασία μεταξύ των θερμοκέφαλων των δύο κοινοτήτων ποιός την υπαγόρευε; Αν δεν υπάρχει υποβολέας, τί λόγο είχαν να συνεργασθούν; Αυτά τα ερωτήματα πρέπει να είχαν απαντηθεί. Το γιατί και το πώς; Το υπάρχον αίτιον πίσω από τα γεγονότα και πίσω ή ανάμεσα    στις γραμμές των   ξένων εγράφων  που συχνά συγκαλύπτουν και δεν αποκαλύπτουν τις μη συμφέρουσες πραγματικότητες.  Αυτά πρέπει ν’απαντηθούν. Αλλιώς όλα είναι μετέωρα.  Αυτό δεν θα συνέβαινε αν ο συγγραφέας είχε μελετήσει με προσοχή τον ιστορικό Νίκο Ψυρούκη. Ο τρίτος τόμος της “Σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδος”, είναι αφιερωμένος στο Κυπριακό της Δεκαετίας 1955-65. Επίσης το κλασσικό κείμενο του ίδιου μεγάλου μας ιστορικού με τίτλο “Το Κυπριακό Ζήτημα”. Αλλά επίσης οι εργασίες και τα κείμενα του μεγαλυτέρου εν ζωή ιστορικού του Ελληνισμού του δικού μας του Κώστα Κύρρη, πολύ θα φώτιζαν τις σελίδες της “Πρώτης Διχοτόμησης”. Ο Δρ Κύρρης έχει γράψει Ιστορία για την Κύπρο, έχει μελετήσει και γράψει για την καταγωγή των Τουρκοκυπρίων, έχει υποχρεώσει σε συνέδριο στην Βουλγαρία Τούρκους σημαντικούς ιστορικούς, να δεχθούν τις απόψεις του, με βάση τεκμήρια, που αφορούν την καταγωγή των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι έγιναν, δεν ήσαν Μουσουλμάνοι. Ο ίδιος ιστορικός απεκάλυψε την καταγωγή και το ποιόν του Ρ. Ντενκτάς, του οποίου η οικογένεια δεν ήταν Τουρκική.

 

Υπάρχουν και άλλα έργα, ανέφερα τα θεμελιώδη και ερωτώ. – Πως θα εξηγήσεις την πολιτική συμπεριφορά δύο πρωταγωνιστών π.χ Γεωρκάτζης-Ντεκτάς αν δεν γνωρίζεις το ποιόν και την φυσιογνωμία των ανθρώπων; Πως θα κατανοήσεις την συμπεριφορά αντιμαχόμενων κοινοτήτων, αν δεν τις γνωρίζεις καλώς; Ο Μ.Δ. θεωρεί ότι γνωρίζει καλά τους Τουρκοκυπρίους.    Ο Μ.Δ. ενδιαφέρεται για την συμβίωση των δύο κοινοτήτων, όπως δείχνει η συνολική του εργασία. Συμφωνώ μαζί του. Όμως αν δεν γνωρίζει καλά τις δύο πλευρές πως θα τεκμηριώσει τις απόψεις του; Πώς δεν θα γίνουν λάθη; Πως και οι δύο πλευρές δεν θα επαναλάβουν τις ίδιες αστοχίες; Δεν υπάρχει ο χώρος για μία ολοκληρωμένη προσέγγιση όλων των συμπερασμάτων στο έργο “Πρώτη Διχοτόμηση”, όμως αν προκληθώ θα το κάνω. Είναι ανάγκη όμως να φέρω ένα δεύτερο παράδειγμα το οποίο έχει    βαρύνουσα σημασία.

 

Ο Μ.Δ. στο έργο του αναφέρει ότι ο υπουργός τότε Αραούζος, έθεσε στο Υπουργικό Συμβούλιο το αίτημα να ζητηθεί η στήριξη και βοήθεια της Σοβιετίας, (πανίσχυρης τότε υπερδύναμης), στις δύσκολες ώρες του 64 με την Τουρκία να ετοιμάζει, μετά τους βομβαρδισμούς, απόβαση στο Νησί. Υποθέτει, είναι μάλλον     βέβαιος, ότι ο ίδιος ο Μακάριος παρότρυνε τον υπουργό του να θέσει το θέμα. Τέτοιες υποθέσεις είναι ανεπίτρεπτες για   έναν ιστορικό που διευρενά αιτίες και αποτελέσματα. Εκτός κι αν είχε  μαρτυρία ή γραπτό του Αραούζου, έστω μία δήλωση συνεργάτη  του υπουργού τότε ή τώρα. Αυτό όμως δεν υπάρχει. Γιατί υποθέτει;

 

Πράγματι όμως ο Αραούζος έθεσε το θέμα στο Υπουργικό. Πράγματι αποφασίσθηκε η προσφυγή και επίσκεψη, μάλιστα, αργότερα του προέδρου στην Μόσχα. Όμως πίσω από αυτά τα γεγονότα, ο ιστορικός    που τα διερευνά με προσοχή και επιμονή, θα έπρεπε να παραθέσει τα εξής δεδομένα, τουλάχιστον, τα οποία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, εύκολα δε προσφέρονται στον ερευνητή της Ιστορίας που λίγο θα κοπίαζε:

 

α) Η εφημερίδα τότε “Κύπρος”, στην οποία δεν παραπέμπει ούτε μία φορά ο Μ.Δ., παρά τα σημαντικά και αποκαλυπτικά της άρθρα, παρά το γεγονός, ότι είναι σοβαρή εβδομαδιαία κεντροδεξιά εφημερίδα, όπου όμως αρθρογραφούν πολλοί προοδευτικοί διανοούμενοι, ενώ πίσω της υπάρχει μια ισχυρή ομάδα μασόνων με πατριωτική - εθνική, όχι εθνικιστική τοποθέτηση. Αυτή η εφημερίδα λοιπόν, δημοσίευσε σειρά άρθρων με την υπογραφή “Κύπριος Πατριώτης”.

 

β) Την σειρά αυτών των άρθρων θεωρώ αδιανόητον να την αγνοεί ο συγγραφέας της «Πρώτης Διχοτόμησης». Έχει άλλωστε γραφεί επανειλημμένα, ότι τα άρθρα εκείνα «…άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας…»( δήλωση Ζιαρτίδη). Αποκλείεται λοιπόν να τα αγνοεί. Χαρακτηριστικό το εναρκτήριο άρθρο με τίτλο «Να φωνάξωμεν επί τέλους την Ρωσσίαν, γιατί περιμένουμε ακόμη».

 

Η Κύπρος βομβαρδιζόταν, τα τουρκικά πολεμικά πλοία βρίσκονταν προ της Κερύνειας, η εφημερίδα με το άρθρο, αυτό αλλά και όλα τα όσα ακολουθούν του «Κύπριου Πατριώτη», έφθασε με ανατυπώσεις να κυκλοφορεί σχεδόν 100 χιλιάδες φύλλα. Την ζητούν από την Ελλάδα, την ταχυδρομούν πολλοί στο Λονδίνο.                

 

γ)    Μέσα σ’αυτό   το κλίμα και την ένταση,  η οποία  αμβλύνεται από τον συγγραφέα  επιρεασμένο ίσως από την παγερότητα  των αμερικανικών εγγράφων, ο Αραούζος μαθαίνει ποιός είναι ο συντάκτης στην «Κύπρο». Τον καλεί εκτάκτως στο σπίτι του, γιατί έτσι και αλλιώς ο άνθρωπος αυτός, ως καθηγητής, πήγαινε κάθε εβδομάδα σπίτι του για φροντιστήριο στον γιο του. Ο υπουργός παραδέχεται ότι αν και δεξιός είναι σωστά τα όσα υποστηρίζουν τα άρθρα. Πρέπει  να προστρέξουμε στους Σοβιετικούς. Ο καθηγητής με φλογερό πατριωτισμό και επιχειρήματα δηλώνει ότι θα πάει και στον Μακάριο. Πράγματι ο έντονος διάλογος του Προέδρου Μακαρίου με τον καθηγητή θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία στο μάθημα της Πολιτικής Αγωγής και Ιστορίας, με τίτλο « Διάλογος για το Θουκυδίδειον Αντίπαλον Δέος».

 

δ) Τα επιχειρήματα για το ιστορικό θεώρημα του Θουκυδίδη για το Αντίπαλο Δέος κλονίζουν τον Μακάριο, ο οποίος αρχικά θυμωμένος δήλωνε «Θέλεις να με σπρώξεις στους κομμουνιστές; Αυτό δεν θα γίνει ποτέ.» Και όμως ο Μακάριος σε λίγες βδομάδες ζήτησε να επισκεφθεί την Μόσχα. Η φράση κλειδί του καθηγητή αξίζει να γραφεί εδώ « Δεν προσφεύγομεν στους κομμουνιστάς αλλά στην μόνη δύναμη που μπορεί να εμποδίσει τας   επιδιώξεις   των Τούρκων και όσων τους επιτρέπουν  να μας επιβουλεύονται...»

     

Ο χώρος δεν επιτρέπει λεπτομέρειες για το πώς έγιναν όλα αυτά. Όμως ένας ερευνητής σαν το Μ.Δ. θα άξιζε να το ψάξει, αφού ο πατριώτης εκείνος ακόμα ζει. Θα του έλεγε λοιπόν πώς πίεσε   τον Αραούζο που συμφωνούσε με τα άρθρα του να θέσει το θέμα στο Υπουργικό. Πώς ο Ρώσος τότε πρέσβης Αστάβιν, διαβάζοντας το άρθρο τηλεφώνησε στο Υπουργείο του στην Μόσχα,(υπουργός τότε ο ακλόνητος επί δεκαετίες στην θέση του ΥΠ.ΕΞ. Αντρέι Γκρόμικο). Η απάντηση δεν άργησε. Ο ίδιος ο υπουργός δηλώνει σχεδόν αμέσως «...εάν η Τουρκία δεν σταματήσει τις εχθροπραξίες ο Σοβιετικός Στρατός κατεβαίνει στα Τουρκικά Σύνορα από τον Καύκασο». Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο ίδιος ο Φρίξος Πετρίδης, επί κεφαλής τότε του ΡΙΚ ανακοινώνει . «Η μικρά Κύπρος δεν είναι πλέον μόνη εις τον αγώνα τον οποίο διεξάγει, έχει παρά το πλευρό της, την πανίσχυρον   Σοβιετικήν   Ένωση».

 

Έτσι έγιναν τα πράγματα αξίζουν δε λεπτομερέστερης διερεύνησης. Κανένας Μακάριος δεν έβαλε τον Αραούζο να ανοίξει θέμα στο Υπουργικό. Το δόγμα   Μακαρίου-Καραμανλή «ΑΝΕΙΚΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΥΣΙΝ», μπορούσε μετά από όλα αυτά και με τον εφοδιασμό αργότερα εξοπλισμού από Ανατολικές χώρες να επαναδιατυπωθεί με το «Ανείκομεν εις την Δύσιν, αλλά ενίοτε καταφεύγομε εις την Ανατολή», που άλλαξε πράγματι την πορεία της ιστορίας της Κύπρου και αυτό γίνεται ακριβώς στα χρόνια που εξετάζει το βιβλίο του Μ.Δ. Αν θέλει την μαρτυρία του ιδίου του συντάκτη των άρθρων στην εφημερίδα «Κύπρος», που εξεδόθησαν και σε μικρό τόμο, ο άνθρωπος αυτός αξίζει να πλησιασθεί και ονομάζεται Κώστας Π. Κύρρης.

 

Ασχολούμαι χρόνια με το Κυπριακό. Έχω κάνει 46 ταινίες γι’ αυτό το πρόβλημα, αλλά και τις κοινωνικές και πολιτιστικές πλευρές της Κύπρου. Έχω τελειώσει ένα μικρό βιβλίο με τίτλο «Γιατί δεν λύεται το Κυπριακό;» Ευτύχησα να μου το προλογίσει ο ιστορικός Κ.Π. Κύρρης. Λόγω των ασχολιών μου διάβασα πολύ και ερευνώ, όσο μπορώ το Κυπριακό, την Κύπρο, τους Κυπρίους πολιτικούς και όχι μόνον.     Δικαίως θέλω να πιστεύω, ότι    η ταπεινότητα μου -- και γιατί συνεργάστηκα με κορυφαίους ειδικούς και δημοσιογράφους --   μπορεί να δώσει μία συμβουλή προς δημοσιογράφους, ιστοριογραφούντες.

 

Φίλοι μου,

               μελετάτε περισσότερο, ερευνάτε ενδελεχώς, διασταυρώνετε τα μάλα. Η ιστορία δεν γράφεται με το νεύρο, το άγχος και το ύφος των άρθρων μίας εφημερίδας. Το καταστάλαγμα, ας έρθει με το ξανακοίταγμα των κειμένων μετά από καιρό. Συμβουλεύεστε τους παλαιότερους ιστορικούς, τα έργα των. ιδιαίτερα τους εν ζωή με   τους οποίους δικαιούσθε να αντιπαραθέσετε απόψεις. Όλοι οι μεγάλοι ανασκευάζουν τις απόψεις τους. Μη ξεχνάτε   πάντα υπάρχει η δυνατότητα ,για μία επανέκδοση βελτιωμένη, συμπληρωμένη και τελικά πιο ολοκληρωμένη. Κανείς δεν θα σας παρεξηγήσει, αν εφαρμόσετε αυτή την συμβουλή. Το αντίθετο, σε σας προσφέρει κύρος και επιστημονική βαρύτητα.        

Κάντε κλικ εδώ για την απάντηση του ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΔΡΟΥΣΙΩΤΗ

Λάμπρος Γ. Παπαδημητράκης

02/09/2005