Μακαριος Δρουσιώτης

Τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό με αφορμή το σχέδιο δράσης που ανακοίνωσε η Τουρκία, τα σενάρια για τετραμερή και τη θέση του Γκιουλ πως το Κυπριακό θα πρέπει να λυθεί το 2006, σχολιάζει σε συνέντευξή του στον "Π" ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Ιακώβου.

 

- Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας δήλωσε πως είναι η ελπίδα του να λυθεί το Κυπριακό το 2006, πώς το σχολιάζετε;

 

"Είναι και η δική μας ελπίδα αυτή. Όμως το σχέδιο δράσης που ανακοίνωσε η Τουρκία δεν παραπέμπει στη λύση, αλλά στην ταϊβανοποίηση των κατεχομένων. Είναι μια προσπάθεια να ξεφύγει η Τουρκία από τις υποχρεώσεις της προς τους 25 και να αναβαθμίσει το ψευδοκράτος. Εξάλλου, δεν έτυχε ουσιαστικής υποστήριξης από τη διεθνή κοινότητα. Με εξαίρεση τις ΗΠΑ και τη Βρετανία όλοι οι άλλοι έχουν επιφυλαχθεί, ή τους είπαν αυτό που λέμε στα παιδιά του δημοτικού σχολείου: ''καλή προσπάθεια''".

 

- Το γεγονός ότι ο Κόφι Ανάν μπήκε σε διαδικασία διαβούλευσης και τηλεφώνησε στον πρόεδρο Παπαδόπουλο δεν σημαίνει κάτι;

 

"Ο Πρόεδρος είχε μια μακρά συνομιλία με τον κ. Ανάν και συζήτησαν διάφορα θέματα για το Κυπριακό και όχι μόνο την πρόταση Γκιουλ".

 

- Θετικά δεν αντέδρασε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή;

 

"Δεν είναι σωστή η θέση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαιρέτισε το σχέδιο δράσης της Τουρκίας. Είναι ο Επίτροπος για τη διεύρυνση, ο κ. Ρεν, που έκανε μια ανακοίνωση την οποία εγώ από την αρχή χαρακτήρισα προσεκτική".

 

- Για την οποία όμως η κυβέρνηση της Κύπρου χρειάστηκε να κάνει διάβημα διαμαρτυρίας.

 

"Κάναμε διάβημα διότι οι τουρκικές προτάσεις υποβλήθηκαν ξανά το 2005 και είχαν απορριφθεί. Άρα δεν έχει καμιά προοπτική να γίνει αποδεχτή".

 

- Δεν βλέπετε πιθανό το ενδεχόμενο να απομονωθεί από το σχέδιο της Τουρκίας το κομμάτι της τετραμερούς διάσκεψης;

 

"Δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα να γίνει αποδεχτή η τετραμερής. Αυτή είναι πάγια θέση και της Ελλάδας και της Κύπρου. Δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί αυτή η διαδικασία για αναβάθμιση του ψευδοκράτους".

 

- Εάν ο γενικός γραμματέας καλέσει μια τέτοια διάσκεψη;

 

"Δεν μπορεί να το κάνει διότι οι όροι εντολής που έχει από το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι να προσφέρει τις καλές του υπηρεσίες προς τις δύο κοινότητες στην Κύπρο και μόνο".

 

- Όλοι μιλούν για πρωτοβουλία πριν το τέλος του χρόνου, για να αξιοποιηθεί η εμπειρία του Κόφι Ανάν, προτού αποχωρήσει από το αξίωμα του γενικού γραμματέα.

 

"Ο κ. Ανάν αποχωρεί το τέλος του έτους. Γι' αυτό το λόγο ο Πρόεδρος προσπάθησε να τον πείσει να αποστείλει απεσταλμένο για προκαταρκτικές επαφές, για την έναρξη διαπραγματεύσεων. Υπήρχε σοβαρή προσδοκία από όλη την πληροφόρηση που είχαμε, ότι θα το έπραττε μετά την 3η Οκτωβρίου. Δεν το έπραξε, κι εγώ το ερμηνεύω ότι αποθαρρύνθηκε από εκείνα που άκουσε από τον κ. Ταλάτ, ότι η προτεραιότητά του είναι η λεγόμενη έξοδος των Τουρκοκυπρίων από την απομόνωση και ότι δεν δέχονται ουσιαστικές αλλαγές στο σχέδιο Ανάν".

 

- Τώρα έχετε ενδείξεις ότι θα προχωρήσει το Μάιο;

 

"Υπάρχουν ενδείξεις ότι θα έρθει μετά τις βουλευτικές εκλογές απεσταλμένος του στην Κύπρο για μια διερευνητική αποστολή".

 

- Να μην περιμένουμε δραματικές εξελίξεις μέσα στο 2006;

 

"Ούτε κι αυτό μπορεί λεχθεί. Ο κ. Στρο, κατά την επίσκεψή του μου τόνισε πόσο σημαντικό είναι το 2006 για την επίλυση του Κυπριακού. Κι αυτό είναι φυσικό, διότι το 2006 είναι ορόσημο στη διαδικασία διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε.".

 

- Ορόσημο δεν ήταν και η 17η Δεκεμβρίου του 2004, καθώς και η 3η Οκτωβρίου του 2005, που πέρασε χωρίς να συμβεί οτιδήποτε;

 

"Δεν έχετε δίκαιο. Τότε η Τουρκία δεν είχε να αποδείξει οτιδήποτε στην Ε.Ε. Τώρα έχει ανειλημμένες υποχρεώσεις και πρέπει να τις εκπληρώσει μέσα στο 2006. Αυτή είναι η διαφορά".

 

- Δηλαδή, το 2006 η Τουρκία θα συμβιβαστεί, είτε το Κυπριακό θα λυθεί είτε θα παρακαμφθεί;

 

"Το Κυπριακό δεν μπορεί να παρακαμφθεί. Είναι επακριβώς καταγραμμένες οι υποχρεώσεις της Τουρκίας και εκείνο που είναι άγνωστο είναι κατά πόσο θα τις εκπληρώσει το 2006 ή θα ζητήσει κάποια πίστωση χρόνου. Μια παράταση είναι πάντοτε εφικτή και θα βρει, φαντάζομαι, πολλούς υποστηρικτές εντός της Ε.Ε. Όμως δεν υπάρχει απεριόριστη δυνατότητα αναβολής των υποχρεώσεων της Τουρκίας".

 

- Έστω ότι η Τουρκία εφάρμοσε το πρωτόκολλο. Τα στρατεύματα, οι έποικοι, η κατοχή;

 

"Δυστυχώς το Κυπριακό έπαψε να είναι προϋπόθεση για την Τουρκία από τη συνάντηση Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην Κοπεγχάγη, το 2002, όταν είχε προκριθεί ότι πληρούσε τα κριτήρια για έναρξη διαπραγματεύσεων. Όταν στις 10 Οκτωβρίου του 2004 έθεσα μια σειρά από τέτοια θέματα, η θέση των κρατών μελών ήταν πως έπρεπε κάποιος να τα είχε εγείρει στην Κοπεγχάγη. Είπαν πως δεν μπορούσαν να τεθούν νέοι όροι στην Τουρκία".

 

- Το 2003 ο Φερχόιγκεν δεν έλεγε πως δεν μπορούσε να αρχίσει η Τουρκία διαπραγματεύσεις με το στρατό κατοχής στην Κύπρο;

 

"Όταν έθεσα εγώ το θέμα του στρατού το 2004 μου είπαν πως αυτά είχαν ξεκαθαρίσει στην Κοπεγχάγη. Μάλιστα, η άποψη αυτή ήταν προσωπική του κ. Φερχόιγκεν".

 

- Οπόταν, μετά τις εξελίξεις του 2004, η μόνη πίεση που ασκείται στην Τουρκία είναι να ανοίξουν τα λιμάνια και τα αεροδρόμια;

 

"Είναι η ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία δεν μπορεί να συνεχίσει να διαπραγματεύεται χωρίς να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει".

 

- Αν βάλουμε στη ζυγαριά και τα οικονομικά και άλλα συμφέροντα των ισχυρών κρατών μελών;

 

"Η Ευρώπη είναι και χώρος δικαίου, αλλά και χώρος συμφερόντων. Γι' αυτό δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Όμως είναι ένας χώρος που προσφέρεται να βοηθηθούν οι διεργασίες, διαφορετικά δεν θα υπάρξει πρόοδος στη διαπραγμάτευση και θα αποκλειστεί η ένταξη της Τουρκίας".

 

- Και η λύση του Κυπριακού;

 

"Χωρίς λύση δεν μπαίνει η Τουρκία στην Ε.Ε.".

 

- Χωρίς την Τουρκία στην Ε.Ε. λύεται το Κυπριακό;

 

"Κοιτάξετε το Κυπριακό μπορεί να υπάρξει και χωρίς την Ευρώπη. Υπάρχουν και τα Η.Ε. Εμείς θέλουμε το Κυπριακό να μείνει κάτω από την αιγίδα του Συμβουλίου Ασφαλείας και των καλών υπηρεσιών του γενικού γραμματέα με αρωγό την Ε.Ε., η οποία θα πρέπει να βάλει τις αρχές πάνω στις οποίες έχει στηριχθεί και έχει δομηθεί η Ευρώπη όλα αυτά τα χρόνια".

 

- Πιστεύετε ότι μπορεί να σταματήσει η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας για το Κυπριακό;

 

"Αυτό θα σήμαινε ότι κάποιος θα ασκούσε το δικαίωμα του βέτο σε 35 κεφάλαια και αυτό δεν είναι εφικτό. Όμως, μερικά κεφάλαια δεν θα ανοίξουν, μερικά άλλα δεν θα κλείσουν, και κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης η Κύπρος θα έχει δικαίωμα ελέγχου της πορείας της Τουρκίας".

 

- Σε 10 - 15 χρόνια όταν θα κριθούν τα τελευταία κεφάλαια το πρόβλημα δεν θα είναι λυμένο επί του εδάφους;

 

"Εμείς θέλουμε διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού το ταχύτερο δυνατό. Αυτό έχει δηλωθεί σε όλους. Είναι κρίμα που δεν έχει αρχίσει μια συγκεκριμένη διαδικασία προετοιμασίας των διαβουλεύσεων και οι άλλοι δεν είναι έτοιμοι να διαπραγματευτούν".

Μακάριος Δρουσιώτης

05/02/2006