Μακαριος Δρουσιώτης

Ο Πανίκος Χρυσάνθου, δημιουργός του ΑΚΑΜΑ, σε συνέντευξή του στον "Π" απαντά στο υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και σχολιάζει την απόφαση του να λογοκρίνει την ταινία του:

 

- Με ανακοίνωση που κυκλοφόρησε το Υπουργείο Παιδείας ισχυρίζεται ότι η απόφαση για την ταινία ΑΚΑΜΑΣ δεν είναι απόπειρα λογοκρισίας αλλά μια καθαρή υπόθεση μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων σας στις πρόνοιες του συμβολαίου που είχατε υπογράψει. Πώς το σχολιάζετε;

• Η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει μια πολιτική πράξη περιορισμού της ελευθερίας της έκφρασης και ελέγχου της σκέψης στην Κύπρο κάτω από μια νομικίστικη λογική. Αλλά αν θέλουν να δουν το ζήτημα από νομική άποψη είναι και πάλι εκτεθειμένοι, διότι έχουν παραβιάσει κατάφωρα τη σχετική νομοθεσία, σ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας για την έγκριση του σεναρίου και τη χρηματοδότηση της ταινίας.

- Το Υπουργείο ισχυρίζεται ότι είχατε δεσμευτεί να τροποποιήσετε το σενάριο και δεν τηρήσατε την υπόσχεσή σας.

• Εγώ ποτέ δεν αποδέχτηκα τη χωρίς όρους αλλαγή του σεναρίου. Αποδέχτηκα να αλλάξω μια σκηνή, με τη συνεννόηση ότι είχα το δικαίωμα, αν θελήσω, να την τραβήξω και, αν η επιτροπή έχει πρόβλημα, να συζητήσω εκ των υστέρων το θέμα μαζί της.

- Το συζητήσατε. Ποια ήταν η αντίδρασή τους;

• Μα αυτό είναι το ζήτημα. Τα έκαναν όλα μόνοι τους, εν κρυπώ. Τους ανακοίνωσα - και προφορικά και γραπτώς - ότι έχω γυρίσει τη σκηνή για την οποία έγινε συζήτηση στο παρελθόν, γιατί είχα τη γνώμη ότι η ταινία είναι έτσι καλύτερη. Τους πρότεινα να παρουσιάσω ο ίδιος την ταινία και να μιλήσω με τη Συντονιστική Επιτροπή Κινηματογράφου (ΣΕΚΙΝ). Άφησα να γίνει κατανοητό ότι ήμουν πρόθυμος να κάμω κάποιους συμβιβασμούς, αν πρόβαλλαν πειστικά επιχειρήματα ότι η σκηνή αυτή δημιουργεί κάποιο πρόβλημα, όχι όμως για να ικανοποιήσουν απλώς μια μικρή ομάδα εθνικιστών που κάνει φασαρία. Το Υπουργείο αποφάσισε, μαζί με την ΕΚΙΝ να δουν την ταινία οι τρεις υπουργοί της Επιτροπής Κινηματογράφου, το ανώτατο όργανο που παίρνει αποφάσεις για τον κινηματογράφο. Ζήτησα να είμαι παρών και να παρουσιάσω ίδιος την ταινία αλλά δεν μου το επέτρεψαν. Ούτε ζητήθηκε η γνώμη της ΣΕΚΙΝ.

- Τι αποφάσισαν οι υπουργοί;

• Επίσημα δεν με ενημέρωσε κανένας. Ο υπουργός Εσωτερικών Α. Χρίστου με επιστολή του στον "Πολίτη" ανέφερε πως δεν αποφάσισαν τίποτα. Από όσα πληροφορήθηκα εκ των υστέρων, οι τρεις υπουργοί (Παιδείας, Οικονομικών και Εσωτερικών) δε συμφώνησαν αναμεταξύ τους και άφησαν το θέμα ανοιχτό. Στη συνέχεια το Υπουργείο Παιδείας κάλεσε ξανά την ΣΕΚΙΝ σε συνεδρίαση και της έθεσε το ερώτημα, αν η ταινία, όπως προτείνεται, παραβιάζει το συμβόλαιο συμπαραγωγής.

- Προ ολίγου είπατε ότι δεν ζητήθηκε η γνώμη της ΣΕΚΙΝ

• Μάλιστα, δε ζητήθηκε ποτέ τη γνώμη της ΣΕΚΙΝ. Ήθελαν απλώς μια τυπική γνωμοδότηση-δικαιολογητικό, για να προχωρήσουν, προφανώς στην ήδη ειλημμένη απόφασή τους. Πληροφορούμαι ότι σε επόμενη συνεδρίαση, όταν ήδη ανακοινώθηκε ότι η ταινία θα πήγαινε στη Βενετία, η ΣΕΚΙΝ πήρε κάποια απόφαση για την ταινία. Μάλιστα, αντιπροσωπεία της επισκέφτηκε τον Υπουργό την επόμενη μέρα και του ζήτησε να υποστηρίξει την ταινία, εκείνος όμως αρνήθηκε. Νομίζω ότι εναπόκειται στα ίδια τα μέλη της ΣΕΚΙΝ να αποφασίσουν αν θα μιλήσουν ή όχι, αν αποδέχονται ότι αυτός είναι ο ρόλος τους ή όχι. Σημειώνω μόνο ότι ο Γιάννης Ιωάννου, πρόεδρος της Ένωσης Σκηνοθετών και εκπρόσωπος της στη ΣΕΚΙΝ, αποχώρησε από αυτήν ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την απόφαση του Υπουργείου.

-  Φοβάστε ότι θα σας σύρουν στα δικαστήρια, όπως υπονοείται στην επιστολή που σας έστειλαν;

• Ας μου το κάνουν κι αυτό. Η ταινία είναι νόμιμη και εγκεκριμένη με τη μορφή που έχει σήμερα, σύμφωνα με το συμβόλαιο συμπαραγωγής. Αυτό προβλέπει ότι το υπουργείο είναι υποχρεωμένο να απαντήσει αν αποδέχεται τη μονταρισμένη ταινία σε τρεις βδομάδες από την ημέρα που παραλαμβάνει μια κασέτα ή ένα dvd της ταινίας. Το υπουργείο μάς απάντησε σε 4 μήνες μετά την παραλαβή του dvd. Κάποιος που θέλει να δείχνει τόσο ευαίσθητος στην τήρηση των συμφωνιών, ώστε να μην ανέχεται μια ταινία να είναι κατά 10 λεπτά μεγαλύτερη από το αρχικό της πλάνο, νομίζω ότι δεν δικαιούται να χρησιμοποιεί αυτές τις συμφωνίες σαν το κρεβάτι του Προκρούστη...

- Εξαντλήσατε όλα τα περιθώρια διαλόγου με το υπουργείο; Δεν υπάρχει περίπτωση να υπάρξει μια αναθεώρηση της στάσης τους;

• Πρώτα απ' όλα οι ενέργειες του Υπουργείου δεν έχουν ηθική και δημοκρατική νομιμοποίηση, ενόσω αρνείται το διάλογο με τους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζεται και από τους οποίους αναμένει να παραγάγουν πολιτισμό. Ζήτησα επανειλημμένα να δω αξιωματούχους του Υπουργείου ή τη ΣΕΚΙΝ και βρήκα μόνο πόρτες κλειστές, λες και ο διάλογος σκοτώνει ανθρώπους. Εδώ και μήνες βγάζουν έξω από την αίθουσα των συνεδριάσεων της ΣΕΚΙΝ ακόμα και τον εκπρόσωπο των σκηνοθετών με αστεία επιχειρήματα, κάθε φορά που συζητείται ο ΑΚΑΜΑΣ. Αλήθεια, το Υπουργείο νομίζει ότι μπορεί να παράγει πολιτισμό όταν συμπεριφέρεται στους δημιουργούς σαν να είναι εργολάβοι; Νομίζει ότι, στον 21ο αιώνα, όντας μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να νομιμοποιεί αποφάσεις με το να αποκλείει την άποψη κάποιων, επειδή αυτή το ενοχλεί; Νομίζει ότι μπορεί να συμμετέχει σε ευρωπαϊκού εύρους συνεργασίες και να συμπεριφέρεται σαν να είναι ο εις και μόνος; Καταλαβαίνει ότι πολιτισμός είναι κι ο τρόπος που συμπεριφέρεται κάποιος;

- Θεωρείτε ότι τα κίνητρα είναι πολιτικά; Ότι ο σκοπός είναι να πλήξουν την άποψη που εκφράζει η ταινία;

• Στους παροικούντες της Ιερουσαλήμ κυκλοφορεί ο λόγος του πολέμου απέναντι στον ΑΚΑΜΑ. Δε συμφωνεί, λένε, με την πολιτική της κυβέρνησης. Διαφωνούν, λένε, με την όλη σύλληψη του έργου. Οφείλουν να μας πουν καθαρά κάποια πράματα: Ποια είναι η πολιτική της κυβέρνησης; Αν είναι αυτή που λέμε στους ξένους και τα ΗΕ, (ότι δηλαδή είμαστε η κυβέρνηση όλης της Κύπρου κι ότι υποστηρίζουμε τη συνύπαρξη Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων σε μια ενωμένη Κύπρο), τότε αυτή η ταινία είναι σύμφωνη με την πολιτική της κυβέρνησης. Αν υπάρχει μια άλλη πολιτική, κρυφή, που δεν δηλώνεται προς τα έξω αλλά είναι γνωστή σε μερικούς, τότε αυτή η ταινία πιθανόν να μη συμφωνεί με την πολιτική της κυβέρνησης. Το σφάλμα όμως τότε δεν είναι της ταινίας. Οι σημερινοί κυβερνώντες ψηφίστηκαν με βάση αυτά που λένε και όχι με βάση αυτά που δεν λένε. Ταυτόχρονα οφείλουν να ξεκαθαρίσουν ακόμα κάτι σχετικά με την πολιτιστική τους πολιτική, για να είμαστε όλοι εξηγημένοι: Αυτή η κυβέρνηση παράγει ταινίες - και γενικά πολιτισμό - μόνο όταν συμφωνεί μαζί τους; Ή για να κάμω πιο ουσιαστικό το ερώτημα: Ενδιαφέρεται πράγματι η πολιτεία για τον πολιτισμό; Έχει πολιτιστική πολιτική; Ή μήπως, έχει δώσει ένα τίτλο πολιτισμού σ' ένα υπουργείο μόνο και μόνο για το θεαθήναι;

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

20/08/2006