Μακαριος Δρουσιώτης

Τους τελευταίους μήνες ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Νίκος Αναστασιάδης κατηγορείται ότι άλλαξε πλεύση, ότι έχει πλέον ατζέντα για τις προεδρικές του 2013, ακόμη και ότι βρίσκεται σε παρασκηνιακή διαβούλευση με την ΕΔΕΚ. Από τον προεδρικό περίγυρο υποβάλλεται ότι ο Αναστασιάδης έφτασε στο σημείο να υπονομεύει ακόμη και τα όσα έχουν συμφωνήσει ο Χριστόφιας με τον Ταλάτ στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης.

 

Θέσαμε στον πρόεδρο του ΔΗΣΥ όλα αυτά τα ερωτήματα, ενώ του ζητήσαμε να σχολιάσει τα αποτελέσματα της πολυήμερης συνεδρίας του Εθνικού Συμβουλίου, τα ανοίγματα του Ταγίπ Ερντογάν, καθώς και τις τελευταίες δηλώσεις και τοποθετήσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

 

Το συμπέρασμά του είναι πως η τουρκική πλευρά, επικοινωνιακά, έχει κερδίσει κατά κράτος και ότι επί της ουσίας αναμένονται δραματικές εξελίξεις, όμως ο Πρόεδρος Χριστόφιας δεν ακούει τις σειρήνες συναγερμού που ηχούν εκκωφαντικά.

 

Να κάνουμε αρχή με αυτό που όλο και περισσότερο γράφεται στις εφημερίδες. Βάλατε πλώρη για τις προεδρικές;

 

- Θα σας απαντήσω με αυτό που έχω πει πάρα πολλές φορές. Δεν βάζω τις πολιτικές μου φιλοδοξίες πάνω από το συμφέρον της πατρίδας μου. Αυτό που τώρα προέχει είναι η λύση του Κυπριακού.

 

Λέγεται ότι μιλάτε με την ΕΔΕΚ για το 2013 και ότι προετοιμάζετε τον Ομήρου για πρόεδρο της Βουλής.

 

- Ουδέποτε είχαμε και ουδέποτε θα έχουμε μυστικές συναντήσεις με κανέναν, ιδιαίτερα αυτήν τη στιγμή που προέχει το εθνικό ζήτημα, για να προκαθορίσουμε ποιος θα είναι ο πρόεδρος της Βουλής το 2011 και ποιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το 2013. Άλλοι ήταν που έκαναν μυστικές συμμαχίες από το 2000 για τον πρόεδρο της Βουλής το 2001, με αντιπαροχή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το 2003, με συμφωνίες ακόμη και για τις εκλογές του 2008, αγνοώντας τις ιστορικές εξελίξεις στο Κυπριακό. Άλλοι έκαναν υπολογισμούς και προγραμματισμούς δεκαετίας με αφετηρία κομματικούς στόχους και προσωπικές φιλοδοξίες, όχι εμείς. Για μας, όποιος δεν συνδράμει στη συλλογική προσπάθεια για να έχουμε μια λύση όσο το δυνατόν συντομότερα είναι ανάξιος να είναι στην πολιτική.

 

Για ποια συλλογική προσπάθεια μιλάτε, όταν μια κοινή ανακοίνωση δεν μπορέσατε να εκδώσετε;

 

- Όταν η προσπάθεια ήταν μια επικοινωνιακή τακτική που στόχο είχε την έκδοση ενός ανακοινωθέντος το οποίο να δίνει την εικόνα μιας επίπλαστης ενότητας, αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δεν έχει να κάνει με την κοινή στρατηγική.

 

Αυτός ήταν ο στόχος των έξι συνεδριών του Εθνικού Συμβουλίου;

 

- Εκεί κατέληξε. Εμείς πήγαμε έτοιμοι να συζητήσουμε. Καταθέσαμε αναλυτικές προτάσεις και αναμέναμε πως μέσα από ένα γόνιμο διάλογο θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε αποφάσεις για το πώς αντιμετωπίζονται τα τελευταία γεγονότα και πώς διαχειριζόμαστε τις εξελίξεις όπως διαμορφώνονται μετά και από τις τελευταίες τοποθετήσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

 

Για ποιες εξελίξεις μιλάτε;

 

- Για τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ, την προώθηση του κανονισμού για το εμπόριο, την κόπωση του διεθνούς παράγοντα. Για τα μηνύματα ότι το τέλος του 2010 είναι καθοριστικό χρονοδιάγραμμα για τη συνέχιση ή μη της πρωτοβουλίας του Γενικού Γραμματέα.

 

Έξι μέρες στο Εθνικό Συμβούλιο, τι είπατε για αυτά τα ζητήματα;

 

- Έχουμε ασχοληθεί με το θέμα του Κανονισμού και είπαμε ότι θα καταβληθούν προσπάθειες για τη μη υιοθέτησή του.

 

 

Θέλατε Εθνικό Συμβούλιο να το κάνετε αυτό;

 

- Δεν χρειαζόταν, βεβαίως, έχετε απόλυτο δίκαιο. Αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολήσει είναι τα μηνύματα που παίρνουμε από όσους έχουν προωθήσει τον Κανονισμό: Ότι αυτός επικρεμάται ως απειλή εάν μέχρι το τέλος του 2010, άντε στις αρχές του 2011, δεν υπάρξει κατάληξη στις συνομιλίες.

 

Δεν το έχετε αγγίξει αυτό το θέμα;

 

- Όχι. Δεν συζητήσαμε αυτά τα πράγματα, αν και διαρκούσης της συνόδου προέκυψαν και οι δηλώσεις του Γενικού Γραμματέα, καθώς και οι δηλώσεις Ερντογάν, ο οποίος επαναλαμβάνει ότι είναι έτοιμος σε τακτό χρονικό διάστημα να συμβάλει στην εξεύρεση λύσης, ότι είναι πρόθυμος να κάτσει στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων, προσκαλώντας ακόμη και την Ευρώπη να είναι παρούσα. Κάτι που εμείς το ζητούσαμε παλιά και το αρνείτο επίμονα η Τουρκία.

 

Πώς ερμηνεύεται από το Εθνικό Συμβούλιο η στάση του Ερντογάν;

 

- Κατά κανόνα, η ερμηνεία που δίνεται, εσφαλμένη κατά την άποψή μου, είναι ότι όλα γίνονται για λόγους επικοινωνιακούς. Αλλά όταν τους ζητάς να βάλουν τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων για να διαπιστώσουμε εάν έτσι έχουν τα πράγματα ή όχι, όλοι το αρνούνται.

 

Εσείς που συζητάτε με ξένους διπλωμάτες και προσωπικότητες στην Ευρώπη, τι εισπράττετε;

 

- Ότι τις εντυπώσεις τις κερδίζει η Τουρκία, η οποία, αν και δεν αποδεχόταν καμιά εμπλοκή της ΕΕ, τώρα προκαλεί και προσκαλεί την ΕΕ να συμμετέχει για να βοηθήσει στην εξεύρεση λύσης του Κυπριακού. Από τη μια λέμε ότι το κλειδί είναι στην Άγκυρα και από την άλλη ερχόμαστε να αρνηθούμε στους Ευρωπαίους εταίρους μας ενεργότερη εμπλοκή. Κατά τα άλλα, αξιούμε λύση που να βασίζεται σε ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.

 

Θα σας πουν ότι η πρόταση για διευρυμένες συνομιλίες είναι τουρκική και την υποστηρίζετε.

 

- Και τι σημασία έχει ποιος την κάνει την πρόταση; Αν θέλουμε να δοκιμάσουμε τις προθέσεις της Τουρκίας, γιατί αρνούμαστε το διάλογο μαζί της; Αν με τη διαδικασία αυτή είναι η Τουρκία που θα στριμωχθεί και θα τεθεί προ των ευθυνών της, γιατί να μην το δεχτούμε; Εάν αυτά που κάνει η Τουρκία είναι επικοινωνιακά τεχνάσματα, όπως λένε, γιατί να μην την εκθέσουμε με αυτόν τον τρόπο;

 

Η δική σας η εκτίμηση είναι πως πρόκειται για επικοινωνιακά τεχνάσματα ή κάνουν πολιτική οι Τούρκοι;

 

- Οι Τούρκοι κάμνουν πολιτική, εμείς είναι που προσπαθούμε να τα αντιμετωπίζουμε όλα σαν επικοινωνιακά. Με την προσέγγισή μας αυτή χάνουμε κατά κράτος στο επικοινωνιακό παιχνίδι, διότι δίνουμε το δικαίωμα στον Ερντογάν να επιβεβαιώνει αυτό που λέγει ότι είναι ένα βήμα μπροστά κι εμείς ακολουθούμε.

 

Από τη μια λέτε ότι επείγεστε, από την άλλη, λένε στο Προεδρικό, πλήττετε τον πυρήνα των όσων συμφώνησε ο Χριστόφιας με τον Ταλάτ, που είναι στο σύστημα διακυβέρνησης με την εκ περιτροπής προεδρία και τη διασταυρούμενη ψήφο.

 

- Στο υπόμνημα που καταθέσαμε στο Εθνικό Συμβούλιο όχι μόνο δεν πλήττεται κανένας πυρήνας, αλλά δίνουμε διεξόδους έτσι ώστε να βρεθεί μια λύση που και λειτουργική να είναι και να αντέξει στο χρόνο. Εμείς κάναμε προτάσεις που μπορούν να προωθηθούν χωρίς να πλήξουν το κύρος ή την αξιοπιστία του διαπραγματευτή.

 

Είδατε τον Πρόεδρο τόσες φορές και συμμετείχατε σε τόσα Εθνικά Συμβούλια, έχετε εικόνα τού τι πραγματικά θέλει και πώς θα το διεκδικήσει;

 

- Δεν θέλω να κάνω σχόλια που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά είτε το κύρος του είτε τη διαπραγματευτική του θέση, είτε ιδιαίτερα την αξιοπιστία του. Εκείνο όμως που θέλω να πω είναι ότι έγιναν εσφαλμένοι χειρισμοί, ιδιαίτερα όσον αφορά την αξιοποίηση της παρουσίας του Ταλάτ. Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε σημαντικά χρονικά ορόσημα, αλλά τα αφήσαμε αναξιοποίητα γιατί "είχαμε κι άλλες δουλειές", ενώ συζητούσαμε για τόσους μήνες μόνο τη διακυβέρνηση.

 

Πάντως ο Γενικός Γραμματέας στην έκθεσή του αναφέρεται τρεις τέσσερις φορές σε σημαντική πρόοδο. Ο Πρόεδρος δεν μιλά για πρόοδο, ενώ ο κ. Ταλάτ λέγει ότι υπήρξε πρόοδος αλλά ο κ. Χριστόφιας φοβόταν να το παραδεχτεί δημόσια. Εσείς τι γνώμη έχετε;

 

- Όλο αυτό το μπέρδεμα μας ανησυχεί, διότι αν υπήρξαν συγκλίσεις περισσότερες από αυτές που γνωστοποιήθηκαν στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, σημαίνει ότι υπηρετούνται άλλες σκοπιμότητες. Ίσως φοβούμαστε πως αν αποκαλυφθεί το σύνολο των συγκλίσεων, όπως αναφέρει κι ο Γενικός Γραμματέας, θα επηρεαστούν οι κομματικές συμμαχίες. Κι επομένως, αντιστρέφω το ερώτημα σε όσους λένε ότι εγώ έχω άλλη ατζέντα. Να μας απαντήσουν τι είναι αυτό που προέχει, η επίλυση του Κυπριακού ή η δυσαρέσκεια και η πρόκληση αναταραχής στους εταίρους που συμμετέχουν στην Κυβέρνηση;

 

Ο Γενικός Γραμματέας χαιρετίζει με πολλή θέρμη τις πρωτοβουλίες του Ερντογάν. Αν υπάρξει αδιέξοδο, δεν θα μας χρεώσει τις ευθύνες;

 

- Μα γι' αυτά είναι που αγωνιούμε. Ακόμα κι αν ο Ερντογάν παίζει επικοινωνιακό παιχνίδι, εμείς το ενισχύουμε με τις αρνήσεις μας. Η διεθνής πολιτική δεν πραγματώνεται με συνεχείς αρνήσεις, αλλά με συγκεκριμένες τολμηρές πρωτοβουλίες, οι οποίες, αν γίνουν μελετημένα, δεν θα διακυβεύουν ούτε την υπόσταση ούτε το κύρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρά μόνο θα δημιουργούν προοπτικές διαλόγου στον οποίο θα δοκιμαστεί η ειλικρίνεια της κάθε μίας των πλευρών και η εξουδετέρωση των ενδεχομένων επικοινωνιακών παιγνιδιών της άλλης πλευράς.

 

Ακούμε από το προεδρικό περιβάλλον ότι κάνατε στροφή προς τη συνομοσπονδία.

 

- Αυτά είναι προπαγάνδα και διαστρέβλωση θέσεων. Εμείς προτείνουμε ένα και μόνο κράτος που να διασφαλίζει τη μία κυριαρχία και ιθαγένεια και τη μία διεθνή προσωπικότητα. Ταυτόχρονα όμως δεν θέλουμε το κεντρικό κράτος να έχει τόσες υπερεξουσίες που να αποτελούν κίνδυνο παράλυσης και δυσλειτουργίας του. Αν δημιουργήσουμε ένα πανίσχυρο κεντρικό κράτος με υπερεξουσίες, από την επομένη θα αρχίσουν τα προβλήματα στην εφαρμογή της λύσης επειδή θα επηρεάζεται η καθημερινή ζωή των πολιτών.

 

Ποιο είναι το μοντέλο που εσείς προτείνετε;

 

- Συγκέντρωση τόσων εξουσιών, όσες είναι απαραίτητες για να διασφαλίζεται η κρατική οντότητα χωρίς κίνδυνο απόσχισης. Το κράτος να είναι και να φαίνεται ένα, όμως τα ζητήματα εσωτερικής διακυβέρνησης να αφεθούν στις αρμοδιότητες των πολιτειών. Όσο περισσότερο είναι το κεντρικό κράτος τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων, κι όσο μεγαλύτερη είναι η συμμετοχή τόσο περισσότερα θα είναι τα προβλήματα.

 

Δεν τα συζητάτε αυτά με τον Πρόεδρο όταν συναντιέστε;

 

- Την τελευταία φορά που συναντηθήκαμε μου ζήτησε να στηρίξω την κοινή δήλωση που θα έκανε με τον κ. Ταλάτ, ενώ γνωρίζαμε ότι οι εταίροι του στην Κυβέρνηση διαφωνούσαν.

 

Λένε ότι εσάς ενημερώνουν πλήρως.

 

- Έχω κουραστεί να ακούω ότι οι μονόλογοι των αρχηγών αποτελούν διάλογο. Αυτά μπορεί να γίνονται στα συλλογικά όργανα των κομμάτων που έτσι έμαθαν να λειτουργούν, αλλά όχι στο Εθνικό Συμβούλιο.

 

Όχι στο Εθνικό. Η πληροφορία είναι ότι ειδικά εσάς σας ενημερώνουν προνομιακά.

 

-Λυπούμαι πάρα πολύ, ας ανακοινώσουν πόσες κατ' ιδίαν συναντήσεις είχαμε για να δούμε πόσο ενημερωμένος είμαι. Δεν έχουμε καμιά ενημέρωση, πέραν όσων λέγονται στο Εθνικό. Εμείς παραμένουμε στη διάθεση του Προέδρου, έχουμε καταθέσει συγκροτημένες προτάσεις, αν θέλει ο Πρόεδρος να τις αποδεχτεί μπορούμε να τις συζητήσουμε και είμαστε πάντοτε έτοιμοι να τον ενισχύσουμε σε κάθε πρωτοβουλία που θα αναλάβει, εάν και εφόσον υπάρχει προδιαβούλευση. Την ίδια ώρα, επιφυλάσσουμε το δικαίωμα να ασκούμε κριτική όταν ακούμε ότι παίζονται άλλα παίγνια από αυτά τα οποία υπαγορεύει η παρούσα κατάσταση. Οι ώρες που έρχονται είναι κρίσιμες και καλό θα είναι να το συνειδητοποιήσουν αυτοί που κυβερνούν.

 

Τι αναμένετε να γίνει τους επόμενους μήνες;

 

- Φαίνεται ότι το ορόσημο του Δεκεμβρίου του 2010 είναι κάτι που κανένας δεν μπορεί να παραγνωρίσει, όταν μάλιστα περιλαμβάνεται στις προειδοποιήσεις του Γενικού Γραμματέα. Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι αναφέρουν ότι απλώς αναστέλλεται η υιοθέτηση του κανονισμού, αλλά θα επανέλθει σε περίπτωση που δεν υπάρξει πρόοδος στο Κυπριακό, κι αυτό τοποθετείται από διπλωματικούς κύκλους το τέλος του χρόνου. Ο λόγος που τοποθετείται ο Δεκέμβρης ως ορόσημο δεν είναι άλλος από τις εκλογές στην Τουρκία καθώς και τις δικές μας εκλογές τον Μάιο του 2011.

 

Κι άλλες φορές υπήρξαν καταληκτικές ημερομηνίες, αλλά ανανεώθηκαν.

 

- Δεν είναι έτσι απλά τα πράγματα. Παρατηρείται κόπωση και, το χειρότερο, εξαντλείται η υπομονή τόσο των Ηνωμένων Εθνών όσο και των Ευρωπαίων. Τα μηνύματα είναι πολύ έντονα, δεν είναι απλώς καμπανάκια, αλλά σειρήνες συναγερμού που σημαίνουν. Συνεπώς, δεν μπορούμε να σφυρίζουμε αδιάφορα και να νομίζουμε ότι ακούμε εμβατήρια και να δοξάζουμε εαυτούς για τη μια μετά την άλλη των επιτυχιών μας. Τα πράγματα είναι δραματικά δύσκολα.

 

Θα σας πουν ότι και το 2004 ήταν δραματικά, αλλά επιβιώσαμε.

 

- Και τώρα θα επιβιώσουμε στο κομμάτι που ελέγχουμε. Το στοίχημα είναι να ενώσουμε την πατρίδα μας, να πάει κόσμος στα σπίτια του πριν πεθάνει, να αποκατασταθούν οι πρόσφυγες όσον αφορά τις περιουσίες τους. Ο χρόνος φαίνεται να εξαντλείται. Είτε θα συνειδητοποιήσουμε ότι θα αφήσουμε τους δογματισμούς και τις προκαταλήψεις, και μέσα από μια πραγματικά συλλογική διαβούλευση να προχωρήσουμε με τόλμη και όραμα στο να επιτύχουμε μια λύση, όχι με βάση της προσδοκίες του '74 και του '80, αλλά με βάση τα σημερινά δεδομένα τού τι μπορούμε να πετύχουμε για να έχουμε ένα λειτουργικό και βιώσιμο κράτος, ή αφήνουμε το στάτους κβο να σφραγίσει τη διχοτόμηση με όλες τις συνέπειές της.

 

Στην αντίληψη του κόσμου τα δύο μεγάλα κόμματα στις βασικές αρχές συμφωνούν. Τι σας εμποδίζει να τα βρείτε;

 

- Σε ό,τι αφορά εμάς, δεν υπάρχουν εμπόδια κομματικά ή ιδεολογικά, δεν περιφρονούμε αλλά σεβόμαστε τους ψηφοφόρους του ΑΚΕΛ. Αυτό που χρειάζεται είναι ένας γόνιμος προβληματισμός, τον οποίο μόνο ο Πρόεδρος μπορεί να ενεργοποιήσει, για να υπάρξουν κι άλλες δυνάμεις που θα στηρίξουν μια λύση. Δεν είναι αρκετή η συμφωνία δύο ηγετών ή δύο κομμάτων για να περάσει μια λύση. Πρέπει να γίνει γόνιμος διάλογος με την κοινωνία και πρέπει να ικανοποιηθούν οι υπαρκτές ανησυχίες του κόσμου. Ένα λιγότερο συγκεντρωτικό κεντρικό κράτος μπορεί να ικανοποιήσει και αυτούς που δεν θέλουν ή φοβούνται ένα κοινό κράτος με τους Τουρκοκυπρίους.

 

Πιστεύετε ότι μπορεί να δημιουργηθεί κοινωνική βάση που να στηρίξει μια λύση;

 

- Ασφαλέστατα, ναι. Χρειάζεται σύνεση, σωφροσύνη και ανάληψη ευθύνης, χωρίς τη διάχυτη ανησυχία πως θα διαταραχθούν οι σημερινοί συσχετισμοί δυνάμεων της συγκυβέρνησης. Είτε μπαίνει πρώτα η Κύπρος, είτε τα κόμματα και τα αξιώματα. Εμείς επιλέξαμε το πρώτο και το στηρίζαμε για 20 ολόκληρους μήνες με πολιτικό κόστος. Γι' αυτό δεν επιτρέπουμε με την πρώτη κριτική να μας αποδίδονται άλλα ελατήρια ή να μας χαρακτηρίζουν, όπως και στο παρελθόν, λιγότερο πατριώτες. Αυτήν την ώρα ο πατριωτισμός δεν είναι ούτε η προπαγάνδα, ούτε οι κατηγορίες, ούτε τα επίθετα εις βάρος όσων γνοιάζονται και αγωνιούν για το μέλλον.

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

23/05/2010