Μακαριος Δρουσιώτης

Η συνέντευξη αυτή έγινε την περασμένη Παρασκευή το πρωί και συμπληρώθηκε χθες μετά τη δημοσιογραφική συνέντευξη Χριστόφια. Ο Γιώργος Βασιλείου έκανε τις τελευταίες μέρες αρκετές εμφανίσεις στα ΜΜΕ και προσπάθησε, με επιχειρήματα, να πείσει γιατί πρέπει η κυβέρνηση να παραμείνει συνεπής με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει έναντι της ΕΕ και να προχωρήσει γρήγορα στη λήψη μέτρων για τη διάσωση της οικονομίας. "Μην περιμένετε από μένα ν' ανοίξω μέτωπο αντιπαράθεσης με τον Δημήτρη. Δεν είναι η ώρα των συγκρούσεων, αλλά των συγκλίσεων. Προσπαθώ να πείσω μ' ένα εποικοδομητικό πνεύμα, με επιχειρήματα, ότι ο χρόνος της οικονομίας εξαντλείται". Αυτά μας είπε όταν τον συναντήσαμε στο γραφείο του στο ΚΕΜΑ, την Παρασκευή το πρωί. Κι αυτό επιχείρησε να κάνει στη συνέντευξη που ακολούθησε. Ήρεμα και νηφάλια κατέθεσε τις δικές του απόψεις και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σεμνά και εποικοδομητικά. Αργά το απόγευμα, στη συνέντευξη Τύπου, ο Πρόεδρος Χριστόφιας έβγαλε όλη την ενόχλησή του για τις δημόσιες τοποθετήσεις Βασιλείου: "Βγαίνει κάθε λίγο και ο Γιώργος και προσθέτει τη φωνούλα του σε αυτούς που κινδυνολογούν και δημιουργούν πανικό", είπε και τον χαρακτήρισε με δόση ειρωνείας "σοφό της οικονομίας", του οποίου η φιλοσοφία έχει αποτύχει και άφησε υπονοούμενα για τις επαφές του στις Βρυξέλλες: "Δεν ξέρω πού τα βρίσκουν και τι επαφές παρασκηνιακές κάνουν ορισμένοι με τους εκπροσώπους της Κομισιόν ή γενικά με την ΕΕ", είπε, αναφερόμενος στον τέως Πρόεδρο.

 

Επικοινωνήσαμε ξανά με τον Γιώργο Βασιλείου, ο οποίος απλώς εξέφρασε τη λύπη του για τις δηλώσεις του Προέδρου. Διεξήλθαμε εκ νέου τη συνέντευξη και η επιλογή του ήταν να παραμείνει στις θέσεις και όχι στις αντιπαραθέσεις. Ευχήθηκε "να έχει δίκαιο ο Δημήτρης για το καλό της Κύπρου", αν και όλα τα δεδομένα συγκλίνουν για το αντίθετο.

 

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην προχθεσινή συνέντευξή του είπε πως κινδυνολογείτε.

 

- Δεν είναι επιθυμία μου να μπω σε δημόσια αντιπαράθεση με τον Πρόεδρο σε αυτή την κρίσιμη στιγμή για την κυπριακή οικονομία. Προσωπικά ακούω και σέβομαι όλες τις απόψεις. Οι θέσεις που εκφράζω συνάδουν με τις εισηγήσεις της Κομισιόν και τις δεσμεύσεις που ο Πρόεδρος έχει αναλάβει στις Βρυξέλλες.

 

Πώς απαντάτε στην κριτική ότι η δική σας προσέγγιση στην οικονομία πλήττει τα συμφέροντα των εργαζομένων;

 

- Δεν αποδέχομαι την κριτική ότι οι απόψεις μου συγκρούονται με τα συμφέροντα των εργαζομένων. Τουναντίον, τα προστατεύουν. Βέβαια, εξαρτάται τι εννοείτε με τη λέξη εργαζόμενος. Το σωστό είναι χαμηλά αμειβόμενος. Η δική μου η προσέγγιση κατοχυρώνει πρώτιστα τον χαμηλά αμειβόμενο. Αν δεν ληφθούν τα αναγκαία μέτρα οικονομικής εξυγίανσης, αυτός που θα την πληρώσει θα είναι ο χαμηλόμισθος, διότι θα είναι ο πρώτος που θα κινδυνεύει να χάσει τη δουλειά του και αυτού είναι που θα μειωθεί η αγοραστική δύναμη από την παράταση της κρίσης.

 

Ακούμε συνέχεια ότι η λιτότητα είναι που φταίει και ότι αυτό που χρειάζεται για να ανακάμψει η οικονομία είναι ανάπτυξη.

 

- Υπάρχει κανένας που να μη θέλει την ανάπτυξη; Αλλά, για να υπάρξει ανάπτυξη είναι απαραίτητη η λιτότητα. Η ανάπτυξη δεν θα έρθει ποτέ με το να βρεθεί ένας κροίσος που θα μας δανείσει πολλά δισεκατομμύρια και να τα μοιράσουμε στον κόσμο. Η ανάπτυξη θα έρθει με παραγωγικές επενδύσεις και όχι με αύξηση της κατανάλωσης με δανεικά. Δεν αυξάνω μισθούς για να πάνε να ξοδεύουν στα καταστήματα. Το δανείζομαι και σπαταλώ δεν είναι φόρμουλα για ανάπτυξη. Είναι ένα μοντέλο για καταστροφή και το ελληνικό παράδειγμα είναι πολύ χαρακτηριστικό.

 

Η αγωνία του κόσμου είναι να μην καταρρεύσει η Ελλάδα, να εξέλθει από το ευρώ και να μας πάρει μαζί της.

 

- Εγώ δεν μπορώ να το διανοηθώ ότι η Ελλάδα θα βγει από το ευρώ. Αλίμονο αν αρχίσουμε να θρηνούμε από τώρα επί των ερειπίων και να περιμένουμε να συμβεί το μοιραίο.

 

Κι αν γίνει;

 

- Δεν θα γίνει, αλλά κι αν γίνει θα πρέπει να το δεχτούμε από τώρα ότι θα καταρρεύσουμε; Το πρόβλημά μας δεν είναι ούτε μεγάλο, ούτε ανεπίλυτο ό,τι κι αν συμβεί στην Ελλάδα. Το πρόβλημά μας είναι διαχειρίσιμο. Φτάνει να θωρακιστούμε με τα σωστά μέτρα το συντομότερο δυνατόν.

 

 

Τα μέτρα

 

 

Η λέξη "μέτρα" έχει ταυτιστεί -και προχθές από τον Πρόεδρο- με αφαίρεση κεκτημένων των εργαζομένων.

 

- Είναι λανθασμένη αυτή η ανάγνωση. Τα μέτρα που απαιτούνται δεν θα έχουν απαραίτητα αντεργατικό χαρακτήρα. Η στόχευση των κοινωνικών παροχών είναι υπέρ των χαμηλά αμειβόμενων διότι διασφαλίζει ότι αυτά τα χρήματα θα συνεχίσουν να τα παίρνουν, και σε μια πιο υγιή οικονομία μπορεί να παίρνουν και περισσότερα. Στις παρατηρήσεις της η ΕΕ αναφέρει ότι δεν κάναμε αρκετά για να βοηθήσουμε τους χαμηλά αμειβόμενους που ζουν σε επίπεδο φτώχειας. Επίσης, είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστεί το θέμα των συντάξεων. Οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να συνεισφέρουν όσα και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι. Είναι δίκαιο να πληρώνουν τα ελάχιστα και να παίρνουν τα περισσότερα;

 

Η πιο σοβαρή διαφωνία είναι για την ΑΤΑ και το όριο αφυπηρέτησης, που σύμφωνα με τους επικριτές σας κρατά ψηλά το ποσοστό ανεργίας.

 

- Μα θα λύσουμε το πρόβλημα της ανεργίας με τις νέες προσλήψεις; Οι νέες θέσεις θα εξασφαλιστούν με την ανάπτυξη και η ανάπτυξη θα έρθει με επενδύσεις και οι επενδύσεις με την εξυγίανση της οικονομίας. Υπάρχουν και μέτρα που δεν έχουν καν οικονομικό τίμημα, όπως το ζήτημα των ωρών εργασίας. Πρέπει να γίνουμε πιο παραγωγικοί και ευέλικτοι. Όταν πιάνουμε δουλειά εμείς, η Ευρώπη κοιμάται. Μέχρι να πάει η Ευρώπη δουλειά, εμείς ετοιμαζόμαστε να σχολάσουμε. Ο καθένας συνήθισε να σχολνά η ώρα δυόμισι. Κανένας δεν είναι πρόθυμος να αλλάξει τις συνήθειές του. Ο καθένας έχει βολευτεί μ' ένα στάτους κβο που τον βολεύει. Μα την Κύπρο τη βολεύει; Την εθνική οικονομία τη βολεύει; Αυτό είναι το θέμα. Πρέπει να αλλάξουμε για να επιβιώσουμε. Θέλουμε μια μεταρρύθμιση. Πρέπει να προσαρμοστούμε στα ευρωπαϊκά δεδομένα.

 

 

"Αναξιόπιστοι"

 

Το πρόβλημα της κυπριακής οικονομίας είναι το ωράριο; Εδώ, όλοι μιλάνε για το δημόσιο χρέος.

 

- Το ωράριο το έφερα σαν παράδειγμα για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν και για τα μέτρα που δεν έχουν οικονομικό κόστος. Ένα άλλο μέτρο είναι το άνοιγμα των επαγγελμάτων για να υπάρξει ανταγωνισμός και να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα. Το δημόσιο χρέος της Κύπρου δεν είναι πρόβλημα. Είχαμε 65% του ΑΕΠ και φτάσαμε στο 70%. Η Γερμανία έχει 93%. Η διαφορά είναι ότι η Γερμανία μπορεί να δανείζεται για ανανέωση του χρέους της με επιτόκιο από 0 - 1%, ενώ η Κύπρος δεν μπορεί ούτε με 15%.

 

Γιατί δεν μας δανείζουν, αφού χρωστάμε τα λιγότερα;

 

- Επειδή χάσαμε την αξιοπιστία μας. Αυτό είναι το πρόβλημά μας, η αναξιοπιστία. Τίποτε άλλο. Τη χάσαμε την αξιοπιστία μας εν μέρει αδικαιολόγητα και εν μέρει δικαιολογημένα. Αδικαιολόγητα διότι η Ελλάδα κατόρθωσε να παίρνει αποφάσεις για μέτρα, να τα περνά και από τη Βουλή, αλλά να μην τα εφαρμόζει. Μια, δυο, τρεις, πέρασε το μήνυμα στην Ευρώπη ότι είναι αναξιόπιστη. Εμείς, σε μικρότερο βαθμό, υποσχεθήκαμε πράγματα και δεν τα κάναμε. Είμαστε κι εμείς Έλληνες και μας αντιμετωπίζουν με την ίδια καχυποψία.

 

Τι δεν κάναμε;

 

- Πρώτα απ' όλα καθυστερήσαμε στη λήψη των αποφάσεων, τόσο για το θέμα του ελλείμματος, όσο και των διαρθρωτικών αλλαγών της οικονομίας. Δεν αποφασίζουμε, τα αναβάλουμε από τη μία μέρα στην άλλη. Με αποτέλεσμα, αντί να ευκολύνουμε τα πράγματα, να τα δυσκολεύουμε. Και το χειρότερο από όλα να υποσκάπτουμε μόνοι μας την αξιοπιστία μας. Δεν ήταν δυνατό ο υπουργός Οικονομικών να κάνει δηλώσεις στη Βουλή ότι εντός του Μαΐου θα έρθουν τα μέτρα για την εξοικονόμηση των 200 εκατομμυρίων για να διατηρήσουμε το έλλειμμα στο 2,5% και να πηγαίνουμε από αναβολή σε αναβολή.

 

Μετά τη συνέντευξη του Προέδρου, μάλλον πάμε σε ακύρωση του πακέτου.

 

- Δεν ξέρω τι έχει στο μυαλό του ο Πρόεδρος, όμως δεσμευτήκαμε στην ΕΕ για το 2,5% και η Ευρώπη το περιμένει. Εάν δώσουμε το μήνυμα ότι δεν είμαστε σε θέση να αποφασίσουμε, χειροτερεύουμε τη θέση μας.

 

Τη δώσαμε ήδη την εντύπωση αυτή.

 

- Σε ένα βαθμό ναι. Αν συνεχίσουμε να το επιβεβαιώνουμε, τότε θα βρεθούμε σε πολύ πιο δύσκολη θέση. Θα συνεχίσουμε να έχουμε κρίση και ύφεση και ίσως μη διαχειρίσιμες καταστάσεις.

 

 

"Ξέρει καλύτερα"

 

Ο Πρόεδρος διαφωνεί με τον νυν και τον τέως υπουργό Οικονομικών και μαζί σας και ισχυρίζεται ότι αυτός ξέρει καλύτερα.

 

- Χίλιες φορές μακάρι να έχει δίκαιο ο Δημήτρης και άδικο εγώ, για το καλό της Κύπρου. Ο χρόνος θα το δείξει.

 

Κύριε Βασιλείου, εσείς μιλάτε με το αίσθημα του κατεπείγοντος για την κατάσταση της οικονομίας. Η κυβέρνηση λέγει ότι μια χαρά τα πάει η οικονομία και το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι η έκθεση των τραπεζών στην Ελλάδα.

 

- Πρέπει να διαχωρίσουμε το θέμα της αναχρηματοδότησης της Λαϊκής από την κατάσταση της οικονομίας. Η σωστή αντιμετώπιση είναι να βοηθηθεί η Λαϊκή, όπως βοηθούνται σε όλο τον κόσμο οι τράπεζες. Όμως, σε καμιά άλλη χώρα δεν θα ακούσετε να λένε οι ηγέτες φταίνε οι τράπεζες. Ούτε στην Ισπανία ούτε στην Ιρλανδία που έχουν εθνικοποιήσει όλες τις τράπεζες. Κανένας δεν λέγει ότι τα προβλήματα στις οικονομίες είναι μόνο οι τράπεζες.

 

Δηλαδή, δεν είναι οι τράπεζες το πρόβλημά μας;

 

- Το πρόβλημα των τραπεζών είναι δεδομένο, είναι υπαρκτό, αλλά τα θέματα που θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας μας είναι άλλα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι χωρίς τράπεζες δεν μπορούμε να υπάρξουμε, πολύ περισσότερο αν χαθεί η εμπιστοσύνη των ξένων στις τράπεζές μας, τότε θα καταστραφούμε και αυτό είναι βέβαιο.

 

Η έλλειψη εμπιστοσύνης δεν έχει να κάνει με το έλλειμμα;

 

- Η εμπιστοσύνη θα χαθεί όχι επειδή υπάρχουν ελλείμματα, τα οποία κάποια στιγμή θα καλυφθούν από την κερδοφορία, αλλά επειδή υπάρχει αβεβαιότητα. Δεν υπάρχει αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, υπάρχουν καθυστερήσεις στην επίλυση των διαθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας. Είναι απαραίτητο, απόλυτα αναγκαίο θα έλεγα, να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα της οικονομίας και να επανακτήσουμε την αξιοπιστία μας. Εάν πάρουμε τις αποφάσεις που πρέπει και επιλύσουμε τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας, αυτό θα επιλύσει όλα τα άλλα.

 

 

"Ζούμε από τις υπηρεσίες"

 

Δεν υπάρχει ένα ζήτημα για την έκθεση των τραπεζών στην Ελλάδα;

 

- Φταίνε οι κυπριακές τράπεζες επειδή κατέρρευσε η οικονομία στην Ελλάδα; Οι κυπριακές τράπεζες επεκτάθηκαν στην Ελλάδα διότι είμαστε μια οικονομία που στηρίζεται στις υπηρεσίες. Εμείς ζούσαμε και ζούμε ακόμα από τις υπηρεσίες που προσφέρουμε προς τα έξω. Η Κύπρος είναι μια χώρα που ευημέρησε από τις υπηρεσίες και μπορεί να συνεχίσει να ευημερεί από αυτές. Έχει ανθρώπινο δυναμικό, το αίσθημα ασφάλειας, κλίμα, καλές υπηρεσίες. Έχουμε μυαλά στον τομέα αυτό, αναπτύσσονται άλλες παρεμφερείς υπηρεσίες. Συνεπώς, ήταν αναπόφευκτο να βγουν οι τράπεζές μας από τα σύνορα της Κύπρου.

 

Το μέγεθος, ίσως, του τραπεζικού τομέα να ήταν πολύ μεγάλο.

 

- Τον καιρό που μεγάλωνε είχε κανένας παράπονο; Όταν ερχόντουσαν τα κέρδη από την Ελλάδα είπε κανένας τίποτε; Μια μικρή χώρα όπως η Κύπρος που στηρίζεται στις υπηρεσίες είναι δυνατόν να έχει υγιή τραπεζικό τομέα ο οποίος να περιορίζεται στα αποκλειστικά στενά περιθώρια της Κύπρου;

 

Άρα ποιο είναι το πρόβλημά μας;

 

- Σας το είπα πριν και το επαναλαμβάνω: η απώλεια της αξιοπιστίας μας. Αυτό μας υποβάθμισε και αυτό μας έβγαλε από τις αγορές. Πρέπει να επιστρέψουμε στις αγορές και για να επιστρέψουμε πρέπει να ακολουθήσουμε τις εισηγήσεις της ΕΕ για τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε, τώρα, πριν από την Προεδρία.

 

Αυτή την αγωνία δεν την βλέπω να εκφράζεται από πλευράς κυβέρνησης.

 

- Δεν ξέρω τι βλέπετε εσείς, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν διαισθάνονται το μέγεθος του προβλήματος.

 

Μα δεν ακούσατε τον Πρόεδρο τι είπε στη συνέντευξή του;

 

- Δεν μπορώ να ξέρω τι σκέφτεται ο Δημήτρης, όμως η κυβέρνηση έχει ηθική και ουσιαστική υποχρέωση να προχωρήσει τάχιστα με τα μέτρα. Ηθική, διότι το υποσχέθηκε στην Ε.Ε. και επειδή είναι ο Πρόεδρος που υπέγραψε το Σύμφωνο Σταθερότητας. Είναι η κυβέρνηση που στην ευρωζώνη και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστήριξε τα μέτρα και δεν μπορεί να μην τα υλοποιήσει, διότι θα αφήσει εκτεθειμένη τη χώρα.

 

Είστε πρώην Πρόεδρος, οικονομολόγος, είχατε επαφή και καλή σχέση με την κυβέρνηση, σας ζητήθηκε ποτέ να εκφράσετε άποψη;

 

- Όχι, δεν είμαι σύμβουλος. Εγώ παρέχω συμβουλές όταν μου ζητηθούν.

 

Σας ζητήθηκε ποτέ;

 

- Όχι.

 

Μιλήσατε ποτέ με τον ίδιο τον Πρόεδρο για την οικονομία;

 

- Όχι.

 

Σας τηλεφώνησε ποτέ να σας ρωτήσει για κάτι;

 

- Ποτέ.

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

03/06/2012