Μακαριος Δρουσιώτης

Η τρόικα δεν έχει δώσει καμιά ένδειξη για το πότε θα επισκεφθεί την Κύπρο και φαίνεται ότι απορρίπτει όλες τις "κόκκινες γραμμές" της κυπριακής κυβέρνησης. Στο υπουργείο Οικονομικών έχει σημάνει συναγερμός από τον κίνδυνο στάσης πληρωμών, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει στείλει ήδη μήνυμα ότι ίσως να μην μπορεί να συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις κυπριακές τράπεζες.

 

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφανος Στεφάνου, μιλώντας την Παρασκευή το πρωί στην τηλεόραση του Σίγμα, είπε ότι στις σημερινές συνθήκες είναι δύσκολη υπόθεση η διατήρηση της ρευστότητας και εμμέσως παραδέχτηκε ότι τον Δεκέμβριο το κράτος μπορεί να μείνει από χρήματα.

 

Η μόνη λύση είναι η άμεση υπογραφή μνημονίου και η έγκρισή του από το Γιούρογκρουπ στις 12 Νοεμβρίου. Σε μια τέτοια περίπτωση, η κυβέρνηση θα μπορεί να βρει δανειστές για να καλύψει τις ανάγκες της μέχρι την εκταμίευση του δανείου από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό. Το τελευταίο δίμηνο του έτους οι ανάγκες είναι πολύ αυξημένες, λόγω συσσωρευμένων υποχρεώσεων του κράτους και για την ανανέωση χρεογράφων του Δημοσίου που λήγουν.

 

Η κυβέρνηση "καίγεται" για επιστροφή της τρόικας και ο Πρόεδρος Χριστόφιας δήλωσε ότι "ο χρόνος πιέζει και εντείνονται οι διεργασίες, ώστε η Λευκωσία να συμφωνήσει με την τρόικα το μνημόνιο για να προλάβει το Γιούρογκρουπ της 12ης Νοεμβρίου". Είπε, επίσης, ότι επικοινώνησε με ηγετικά στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ζητώντας τους "να ασκήσουν την επιρροή τους για επίσκεψη της τρόικας στην Κύπρο το συντομότερο δυνατό".

 

Ελπίδες από Ολάντ

 

Η κυβέρνηση προσπαθεί να ασκήσει πολιτική πίεση στην Τρόικα να επισκεφθεί την Κύπρο, για να υπάρξει επί τόπου προσπάθεια γεφύρωσης των διαφορών. Όπως ο "Π" πληροφορείται, η κυβέρνηση παίζει αυτές τις μέρες το χαρτί του φυσικού αερίου, προσπαθώντας να εκμαιεύσει τη στήριξη του Γάλλου Προέδρου Φρανσουά Ολάντ. Παραμονές της επίσκεψης Χριστόφια στη Γαλλία υπήρξε η διαρροή της πληροφορίας για τη θετική αξιολόγηση της Total στις αιτήσεις για τον δεύτερο γύρο. Ταυτόχρονα, επιβεβαιώθηκε η πολιτική βούληση της κυβέρνησης για επιτάχυνση των διαδικασιών επιλογής των εταιρειών που αποτάθηκαν για τον δεύτερο γύρο.

 

Στις συνομιλίες που είχε ο Χριστόφιας με τον Ολάντ έθιξε το θέμα της Total και ζήτησε την πολιτική στήριξη της Γαλλίας για πιο ήπια αντιμετώπιση από την τρόικα.

Στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση, ο Γάλλος Πρόεδρος αναφέρθηκε στο φυσικό αέριο και είπε ότι "σε πνεύμα διαφάνειας και ανταγωνισμού, οι γαλλικές εταιρείες έχουν δείξει το ενδιαφέρον τους και ελπίζουμε τα αποτελέσματα να είναι καλά και να υπάρχουν ακόμη καλύτερες σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μας".

 

Αναφερόμενος στις συζητήσεις με την τρόικα, ο Φρανσουά Ολάντ είπε ότι η Γαλλία επιθυμεί μια λύση που θα επιτρέψει στην Κύπρο να βγει από τις δυσκολίες και την ίδια στιγμή να μην της επιβληθούν "όροι πάρα πολύ δρακόντειοι". Ο Ολάντ είπε ακόμη ότι θα ήταν καλά το ζήτημα να κλείσει στη συνάντηση του υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης στις Βρυξέλλες, στις 12 Νοεμβρίου.

 

Παρά τη συμπάθεια που έχει επιδείξει ο Ολάντ, η εμπειρία κι από άλλες χώρες, περισσότερο σημαντικές για τα γαλλικά συμφέροντα, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία, οι γαλλικές παραινέσεις προς τις χώρες του Βορρά δεν υπήρξαν αποτελεσματικές. Επίσης, τα χρονικά περιθώρια είναι τόσο πιεστικά, που ίσως να είναι ήδη πολύ αργά για να αποδώσουν παρεμβάσεις της τελευταίας στιγμής.

 

Τα δικά της η τρόικα

 

Προς το παρόν η τρόικα εμμένει στις θέσεις της και δεν έρχεται στην Κύπρο αν δεν κλείσει το μνημόνιο. Αν θα έρθει η τρόικα στην Κύπρο, θα έρθει μόνο για υπογραφές και οι προτάσεις που της έστειλε η κυβέρνηση θεωρούνται εκτός πραγματικότητας. Όπως ο "Π" είναι σε θέση να γνωρίζει, η τρόικα δεν έδωσε ακόμη στην κυβέρνηση καμιά ένδειξη για τις προθέσεις της. Στις τηλεδιασκέψεις που έχουν γίνει την Πέμπτη και την Παρασκευή, η τρόικα διατύπωσε την πλήρη διαφωνία της με το πακέτο που έχει στείλει η κυβέρνηση.

 

Οι διαφωνίες αφορούν τόσο τις διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν, όσο και το δημοσιονομικό κομμάτι. Σε ό,τι αφορά τις διαρθρωτικές αλλαγές, η τρόικα ζητεί πλήρη κατάργηση της ΑΤΑ, αύξηση ορίου αφυπηρέτησης, αναδιάρθρωση του συνταξιοδοτικού του δημόσιου τομέα κτλ. Επίσης, επιμένει στα θέματα του Συνεργατισμού, αλλά και στις ιδιωτικοποιήσεις ημικρατικών οργανισμών. Στα δημοσιονομικά, το έλλειμμα αναμένεται να ξεπεράσει το 6% και το μνημόνιο που η τρόικα έδωσε στην κυβέρνηση τον Ιούνιο είναι ήδη ξεπερασμένο, καθώς ούτε ο 13ος είναι πλέον αρκετός για το 2012. Η τρόικα διαφωνεί ακόμη στην επιβολή νέων φόρων στον βαθμό που προτείνει η κυβέρνηση και ζητεί περισσότερες περικοπές, ενώ στις περικοπές που έχει προτείνει η κυβέρνηση, οι αριθμοί δεν βγαίνουν. Εν πολλοίς, η τρόικα έχει απορρίψει τις κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης, αλλά εμμένει στις δικές της. Πηγές του ΔΝΤ που επικαλέστηκε το ΚΥΠΕ, επισήμαναν ότι το ζητούμενο είναι "να βγαίνουν οι αριθμοί και να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα του δανείου". Πέραν τούτου, δεν υπάρχουν "κόκκινες γραμμές".

 

Δύο προϋποθέσεις

 

Όπως είναι σήμερα η κατάσταση, για να έρθει η τρόικα στην Κύπρο θέτει δύο προϋποθέσεις:

 

Καταρτισμός ενός πλήρους μνημονίου το οποίο να είναι ρεαλιστικό. Η τρόικα θεωρεί ότι η κυβέρνηση δεν είναι πια σε θέση να το κάνει. Όπως ο "Π" πληροφορείται, τις τελευταίες ημέρες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο βομβαρδίζει την κυβέρνηση, μέσω του Γραφείου Προγραμματισμού, με ερωτήματα επί όλων των πτυχών των κρατικών δαπανών και ζητεί λεπτομερείς απαντήσεις. Επίσης ζητεί στοιχεία από το υπουργείο Οικονομικών για τις κοινωνικές παροχές και τις φορολογίες. Εκτιμάται ότι η τρόικα ετοιμάζει το δικό της μνημόνιο στη βάση των αρχικών της εισηγήσεων, προσαρμοσμένο επί το δυσμενέστερον λόγω της επιδείνωσης των δημοσίων οικονομικών.

 

Δεύτερη προϋπόθεση είναι η αποδοχή των όρων της τρόικας πριν από τον ορισμό ημερομηνίας και η διατύπωση ξεκάθαρης πολιτικής βούλησης για υπογραφή. Στις πιέσεις που βάζει η κυβέρνηση "να έρθει η τρόικα και θα τα βρούμε εδώ", η απάντηση είναι πως αν έρθει η τρόικα και δεν υπάρξει κατάληξη, οι επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία θα είναι δραματικές.

 

Αν θα αποδώσουν οι πολιτικές πιέσεις που ασκεί η κυβέρνηση για άμεση κάθοδο στην Κύπρο για συγκερασμό των διαφορών είναι κάτι που θα διαφανεί τις αμέσως επόμενες μέρες.

 

Κόντρα με Σιαρλή

 

Στο μεταξύ, η υπόγεια αντιπαράθεση μεταξύ Προεδρικού και υπουργείου Οικονομικών βγαίνει πλέον στην επιφάνεια. Ο υπουργός Οικονομικών προσπαθεί να τα βρει με την τρόικα και εν πολλοίς συμφωνεί μαζί της ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για τακτικισμούς. Από την άλλη, το Προεδρικό θεωρεί ότι "ο Σιαρλή έχει παγιδεύσει την κυβέρνηση σε μια διαδικασία που οδηγεί στην υπογραφή μνημονίου με τους όρους της τρόικας".

 

Καθόλου άσχετη με αυτή την αντιπαράθεση ήταν η διαρροή του ονόματος του Σιαρλή για το ζήτημα των αξιογράφων από την Κεντρική Τράπεζα, η οποία έκανε έρευνα μόνο για την Τράπεζα Κύπρου και όχι για τη Λαϊκή. Ταυτόχρονα υπήρξε η διαρροή προς την εφημερίδα "Σημερινή" της πρόθεσης του Σιαρλή να παραιτηθεί, στην περίπτωση που ο Χριστόφιας αρνηθεί να υπογράψει μνημόνιο.

 

Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι στηρίζει τον υπουργό Οικονομικών, όμως παρασκηνιακά διαμηνύει ότι αν παραιτηθεί ο Σιαρλή μπορεί και να τη διευκολύνει στην προσπάθειά της να βρει εμβαλωματικές λύσεις για να βγάλει τον Δεκέμβρη, με το ενδεχόμενο παραίτησης του Χριστόφια τον Γενάρη να γυροφέρνει ακόμη στα μυαλά ορισμένων συνεργατών του και ενδεχομένως του ιδίου.

 

Ωστόσο, πέρα από τη διασφάλιση των απαραίτητων κεφαλαίων για την ομαλή λειτουργία του κράτους, υπάρχει και το τεράστιο ζήτημα των τραπεζών, το οποίο μπορεί να βυθίσει την κυπριακή οικονομία στην άβυσσο. Όπως ο "Π" εγκύρως πληροφορείται, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έστειλε ήδη μήνυμα στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ότι τα περιθώρια παραχώρησης ρευστότητας εξαντλούνται. Εάν η κυβέρνηση δεν καταλήξει με την τρόικα και προσπαθήσει να ροκανίσει τον χρόνο, οι επιπτώσεις για την κυπριακή οικονομία θα είναι δραματικές. Η Κύπρος, όχι μόνο στα βιβλία, αλλά και στην καθημερινότητά της, θα πτωχεύσει.

 

 

 

Από το Πεκίνο στη Μόσχα και τώρα στο Παρίσι...

 

 

Ως γνωστόν, από τον Ιούλιο η τρόικα παρέδωσε στον ίδιο τον Πρόεδρο Χριστόφια στο Προεδρικό τον βασικό κορμό του μνημονίου, τα λεγόμενα building blocks, τα οποία θα έπρεπε να συμπληρώσουν για να οικοδομηθεί το κυπριακό μνημόνιο. Η τρόικα έθεσε χρονοδιαγράμματα και συγκεκριμένες εργασίες που έπρεπε να γίνουν μέχρι την υπογραφή του μνημονίου, μεταξύ των οποίων και διάφορες μελέτες που έπρεπε να γίνουν.

 

Είναι επιβεβαιωμένο γεγονός ότι ο Πρόεδρος σχεδόν τους έδιωξε από το Προεδρικό, ενώ είπε στον εκπρόσωπο της τρόικας, ο οποίος παρουσίασε το μνημόνιο: "Ποιος είσαι εσύ που θα μου βάλεις εμένα χρονοδιαγράμματα;". Η απάντηση της τρόικας ήταν πως ο Πρόεδρος μπορούσε να διαχειριστεί τον χρόνο όπως έκρινε καλύτερα, καθώς ήταν η Κύπρος που είχε ζητήσει δάνειο από τον μηχανισμό και όχι το αντίστροφο.

 

Ο Χριστόφιας κλείδωσε τις προτάσεις της τρόικας στο συρτάρι του και πήγε στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Λονδίνο. Για δύο μήνες κανείς δεν γνώριζε ότι η κυβέρνηση είχε στα χέρια της το προσχέδιο του μνημονίου και χρειάστηκε να προκαλέσει την κυβέρνηση από ραδιοφώνου ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, για να γίνει παραδοχή ότι η τρόικα είχε δώσει στην κυβέρνηση "κάποιες σκόρπιες ιδέες".

 

Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση, αφού περιπλανήθηκε για πολλούς μήνες στην Κίνα αναζητώντας δάνειο με αντάλλαγμα το αέριο, έκανε άρον - άρον αίτηση στη Ρωσία για δάνειο 5 δις, προσφέροντας και πάλι σαν δέλεαρ το τερματικό του φυσικού αερίου. Τα δάνεια δεν επίλυαν το πρόβλημα, αλλά θα το μετέθεταν διογκωμένο στον επόμενο Πρόεδρο. Το μνημόνιο θα ερχόταν το 2013 με χειρότερους όρους, αλλά με το ΑΚΕΛ στην αντιπολίτευση. Όταν δεν της βγήκε της κυβέρνησης το σενάριο των δανείων, ενεργοποίησε ένα σχέδιο βήτα: Να μπαλώσει τα πράγματα μέχρι το τέλος της Προεδρίας της ΕΕ και να παραιτηθεί ο Χριστόφιας, ρίχνοντας την "καυτή πατάτα" στην επόμενη κυβέρνηση.

 

Ούτε κι αυτό το σενάριο φαίνεται να βγαίνει στην κυβέρνηση, η οποία αποφάσισε, την υστάτη στιγμή, να βγάλει το μνημόνιο από το συρτάρι. Το υπουργείο Οικονομικών ετοίμασε διάφορα εναλλακτικά σενάρια τα οποία απέρριψε ο Χριστόφιας. Αντί αυτών, έκανε το δικό του αντι-μνημόνιο, χωρίς επαρκή τεχνοκρατική υποστήριξη και το μοίρασε στα κόμματα. Το υπουργείο Οικονομικών προσπάθησε να το ρετουσάρει, όμως τον τελικό λόγο τον είχε ο Χριστόφιας.

 

Όταν το αντι-μνημόνιο στάλθηκε στην τρόικα άρχισε ένα πολιτικό παρασκήνιο στα πρότυπα του Κυπριακού, για λόμπι υποστήριξης στην Ευρώπη, με σκοπό να πεισθεί η τρόικα να επισκεφθεί την Κύπρο, να βρεθεί ο μέσος όρος μεταξύ των δύο μνημονίων. Ούτε κι αυτό το σενάριο βγαίνει, διότι η οικονομία δεν είναι Κυπριακό που μπορεί να το συζητεί κανείς για 40 χρόνια, χωρίς χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησίες. Και πάλι την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση αποτάθηκε στη Γαλλία, ζητώντας βοήθεια για καλύτερους όρους, με δέλεαρ και πάλι το... αέριο.

 

Ο ανένδοτος αγώνας από το Πεκίνο μέχρι τη Μόσχα ως μέρος της "αντίστασης στην τρόικα" κατέληξε σε προσφορά του αερίου στο Παρίσι για να ασκήσει την επιρροή του να έρθει η τρόικα πιο γρήγορα στην Κύπρο...

Μακάριος Δρουσιώτης

Πολίτης

27/10/2012