Μακαριος Δρουσιώτης

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επιχειρεί τις τελευταίες μέρες να τεκμηριώσει συνωμοσία εις βάρος του με αποτέλεσμα να αποδεχθεί το μνημόνιο. Στη λογική αυτής της θέσης ξεκίνησε έρευνα ύστερα από αίτημα της Κεντρικής Τράπεζας, με στόχο να διαφανεί ο υπεύθυνος για τη διαρροή μιας επιστολής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας της 16ης Νοεμβρίου με βάση την οποία τερματιζόταν η πρόσβαση στον Μηχανισμό Έκτακτης Ρευστότητας, με αποτέλεσμα κάποιες τράπεζές μας να καταρρεύσουν. Η απειλή αυτή και μια επιστολή του Νίκου Αναστασιάδη εξανάγκασε τον Πρόεδρο, ισχυρίζεται η κυβερνητική πλευρά, να δεχθεί το μνημόνιο. Στην όλη υπόθεση εμπλέκεται ο διοικητής της Κεντρικής Πανίκος Δημητριάδης, αλλά και ο Αβέρωφ Νεοφύτου.

 

Μιλώντας ενώπιον σύναξης συνταξιούχων την περασμένη Δευτέρα ο απερχόμενος Πρόεδρος είπε πως ένας φίλος του, του είπε ότι "είναι σαν να και συνωμότησε το σύμπαν εναντίον μας από τότε που αναλάβαμε την εξουσία. Εγώ λέω δεν είναι το σύμπαν που συνωμότησε, είναι συγκεκριμένες δυνάμεις που συνωμότησαν διεθνώς και εσωτερικά". Η ξένη και ντόπια συνωμοσία κατά του Χριστόφια για να αποτύχει είναι το νέο σενάριο που επεξεργάζεται το ΑΚΕΛ για τα αίτια της κρίσης. Ως εκ τούτου η δήλωση που έκανε ο Χριστόφιας από τις Βρυξέλλες στις 22 Νοεμβρίου για αποδοχή του μνημονίου ήταν αποτέλεσμα εκβιασμού και όχι ελεύθερης βούλησης.

 

Η αλήθεια είναι πως τα γεγονότα τα ίδια επενέργησαν εκβιαστικά για να αποδεχτεί άρον-άρον ο Χριστόφιας το μνημόνιο. Όταν το πρωί της 22ας Νοεμβρίου ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Πανίκος Δημητριάδης, από τη Φρανκφούρτη όπου συνεδρίαζε η ΕΚΤ, τηλεφώνησε στον Χριστόφια και του είπε "καταρρέει η Λαϊκή", πρέπει να δεχτούμε το μνημόνιο τώρα, το δίλημμα ήταν μεταξύ ζωής και θανάτου της κυπριακής οικονομίας. Ήταν, όντως, ένας ωμός εκβιασμός τον οποίο επέβαλαν οι ίδιες οι εξελίξεις, οι οποίες ακύρωσαν μ' ένα θορυβώδη τρόπο την απόφαση που είχε πάρει η Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ, στις 6 Οκτωβρίου 2012, εγκρίνοντας σχέδιο οικονομικής πολιτικής που κατέθεσε ο Χριστόφιας, σύμφωνα με το οποίο η κυβέρνηση θα έκανε το παν να βγάλει τη θητεία χωρίς να υπογράψει μνημόνιο.

 

"Με εκβίασαν"

 

Αφού ο Χριστόφιας σήκωσε από τις Βρυξέλλες τη λευκή σημαία, συμβιβαζόμενος με τους όρους του μνημονίου, η κρίση αποκλιμακώθηκε και η σταθερότητα σε κάποιο βαθμό αποκαταστάθηκε, η κυβέρνηση επανήλθε στην τακτική της κωλυσιεργίας. Ο στόχος της ήταν να περισώσει ό,τι μπορούσε από τις ιδεολογικές εκπτώσεις που αναγκάστηκε να κάνει αποδεχόμενη το μνημόνιο, όπως για παράδειγμα η αμφισβήτηση της αποδοχής των αποκρατικοποιήσεων. Το μνημόνιο παραπέμπεται ήδη προς υπογραφή από την επόμενη κυβέρνηση, ενώ διά της αστυνομίας επιχειρείται η στοιχειοθέτηση της θεωρίας της συνωμοσίας για να εκβιαστεί ο Χριστόφιας να αποδεχτεί το προσχέδιο του μνημονίου.

 

Ο Χριστόφιας, σε εκτός κειμένου αναφορά του σε χαιρετισμό στο συνέδριο της ΕΔΟΝ στις 4 Ιανουαρίου, κατάγγειλε δημόσια τον ΔΗΣΥ και τον υποψήφιο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη ότι "εκβίαζαν την κυβέρνηση για άρον-άρον αποδοχή των αξιώσεων της τρόικας". Ο Χριστόφιας αναφερόταν στην επιστολή που του έστειλε ο Νίκος Αναστασιάδης, την Παρασκευή 16 Νοεμβρίου 2012, στην οποία έκανε αναφορά στο πρόβλημα ρευστότητας της Λαϊκής Τράπεζας και σε απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να τερματίσει την παραχώρηση ρευστότητας: "Ιδιαίτερα αξιόπιστες και ασφαλείς πληροφορίες, που έχουν περιέλθει σε γνώση μου, αναφέρουν πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από τις αρχές Νοεμβρίου, έχει καθορίσει την 20ή Ιανουαρίου 2013 ως την καταληκτική ημερομηνία για την πραγματική ανακεφαλαιοποίηση της πιο πάνω τράπεζας. Σε διαφορετική περίπτωση, σύμφωνα πάντα με την απόφαση της ΕΚΤ, η πρόσβαση στον Μηχανισμό Έκτακτης Ρευστότητας ακυρώνεται και θα απαιτηθεί η επιστροφή όσης ρευστότητας έχει αντληθεί μέχρι σήμερα".

 

Στην ίδια επιστολή ο Αναστασιάδης έγραψε πως ο Πρόεδρος όφειλε να ξέρει ότι η οικονομία οδηγείται στην κατάρρευση και όφειλε να ξέρει τις συνέπειες των κινδύνων, ενώ διατύπωσε αυστηρή προειδοποίηση: "Λυπούμαι που θα είμαι δυσάρεστος, αλλά θέλω να υποδείξω πως κανένας δεν έχει το δικαίωμα ενσυνείδητα να επιμένει σε μια οδό που οδηγεί στην οικονομική καταστροφή. Σε μια τέτοια περίπτωση οι ευθύνες θα είναι βαρύτατες. Ευθύνες πολιτικές, αστικές και ποινικές".

 

Είναι γεγονός πως η απόφαση της ΕΚΤ, στις αρχές Νοεμβρίου 2012, η γνωστοποίηση του περιεχομένου της στον πρόεδρο του ΔΗΣΥ και η επιστολή του τελευταίου προς τον Χριστόφια, στις 16 Νοεμβρίου, άλλαξαν τον ρου των εξελίξεων και οδήγησαν στην άρον-άρον αποδοχή του μνημονίου. Όμως, η εναλλακτική επιλογή ήταν η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και αν ο Χριστόφιας επέλεγε εκείνη τον οδό, έπρεπε να το ξέρει ότι θα αναλάμβανε εξολοκλήρου και την ευθύνη.

 

Το παρασκήνιο

 

Πώς όμως φτάσαμε στην επιστολή Αναστασιάδη και πώς η πληροφόρηση που είχε για ν' αποφασίσει να τη γράψει έγινε αντικείμενο αστυνομικής έρευνας; Από τις αρχές Νοεμβρίου σε συνεδρία του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ λήφθηκε η απόφαση του χρονοδιαγράμματος της 20ής Ιανουαρίου για τον τερματισμό της παραχώρησης ρευστότητας στη Λαϊκή Τράπεζα, εξέλιξη που θα οδηγούσε στην κατάρρευσή της, με τον κίνδυνο να πάρει μαζί της όλο το τραπεζικό σύστημα.

 

Η απόφαση ήταν εξαιρετικά σοβαρή, τέθηκε υπόψη του Χριστόφια, ο οποίος όμως δεν της έδινε τη δέουσα σημασία, παραμένοντας δεσμευμένος στην απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής για εξάντληση της θητείας χωρίς μνημόνιο. Ενδεικτική των προθέσεών του ήταν η δήλωση που έκανε στις 14 Νοεμβρίου ότι "το περιεχόμενο μιας συμφωνίας για τη διάσωση της κυπριακής οικονομίας είναι καθοριστικότερη παράμετρος από τον παράγοντα του χρόνου".

 

Κι όμως, ο χρόνος ήταν εξαιρετικά σημαντικός. Ο διοικητής της Κεντρικής Πανίκος Δημητριάδης κρατούσε στα χέρια του μια ωρολογιακή βόμβα, η οποία έπρεπε να απενεργοποιηθεί πριν την 20ή Ιανουαρίου, αλλά ο Χριστόφιας αρνείτο να παραδεχτεί τον κίνδυνο, ενώ η κυβέρνηση καλλιεργούσε κλίμα ρήξης με την τρόικα, η οποία θα έφευγε από την Κύπρο χωρίς συμφωνία.

 

Χάλασε η σούπα

 

Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, η πληροφορία για την απόφαση της ΕΚΤ έφτασε στον Αβέρωφ Νεοφύτου από ευρωπαϊκές πηγές. Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ, επικεφαλής αντιπροσωπείας του κόμματος, ζήτησε συνάντηση με τον Πανίκο Δημητριάδη για να ενημερωθεί για τις συνομιλίες με την τρόικα. Η συνάντηση έγινε το βράδυ της Πέμπτης 15 Νοεμβρίου. Ο Αβέρωφ ρώτησε ευθέως τον Δημητριάδη εάν όντως είχε ληφθεί τέτοια απόφαση από την ΕΚΤ. Ο Δημητριάδης ξαφνιάστηκε για τη διαρροή, διότι η πληροφορία ήταν πράγματι πάρα πολύ σημαντική και θα μπορούσε η δημοσιοποίησή της να προκαλέσει πανικό, όμως την επιβεβαίωσε.

 

Την επόμενη μέρα, 16 Νοεμβρίου, ενημερώθηκε ο Νίκος Αναστασιάδης ο οποίος αποφάσισε να παρέμβει και έστειλε την επίμαχη επιστολή στον Χριστόφια. Ο σκοπός της επιστολής ήταν να τεθεί σε γνώση του Χριστόφια η σχετική απόφαση της ΕΚΤ και να μην έχει την ευχέρεια να επικαλεστεί άγνοια, όπως έγινε με το Μαρί. Την ίδια μέρα ο Δημητριάδης επισκέφθηκε στο γραφείο του τον Αναστασιάδη αναζητώντας στήριξη στην προσπάθειά του να πετύχει υπογραφή του μνημονίου. Στη συνάντηση εκείνη ο Δημητριάδης επιβεβαίωσε και προς τον Αναστασιάδη την απόφαση της ΕΚΤ για το τελεσίγραφο της 20ής Ιανουαρίου. Ο Αναστασιάδης έδωσε στον Δημητριάδη αντίγραφο της επιστολής του προς τον Χριστόφια και συνοδευτική επιστολή προς τον ίδιο, καθιστώντας και τον διοικητή υπεύθυνο για το χρονοδιάγραμμα που έτρεχε.

 

Το Σάββατο 17 Νοεμβρίου η πληροφορία για το τελεσίγραφο της ΕΚΤ δημοσιεύτηκε στον "Πολίτη". Την επομένη ο "Πολίτης" δημοσίευσε όλο το παρασκήνιο με τα χρονοδιαγράμματα της ΕΚΤ. Η δημοσιοποίηση των πληροφοριών επιτάχυνε τις αποφάσεις και το βράδυ της Κυριακής ανακοινώθηκε συμφωνία της Κεντρικής Τράπεζας με την τρόικα στο κομμάτι που αφορούσε τις τράπεζες. Ο σκοπός ήταν να καθησυχαστεί η αγορά και να μην υπάρξει πανικός αποσύρσεως καταθέσεων.

 

Πράγματι, η ανακοίνωση της συμφωνίας ηρέμησε την αγορά. Όταν, όμως, την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου η τρόικα έφυγε από την Κύπρο χωρίς να ανακοινωθεί συμφωνία, υπήρξε εκροή καταθέσεων από τη Λαϊκή Τράπεζα. Την επομένη, 22 Νοεμβρίου, η κατάσταση ήταν εκτός ελέγχου και ενημερώθηκε ο Δημητριάδης ότι η Λαϊκή αιμορραγούσε. Οι εξελίξεις αυτές επέβαλαν στον Δημητριάδη να θέσει στον Χριστόφια το δίλημμα χρεοκοπία της χώρας ή δήλωση αποδοχής του μνημονίου τώρα. Ο Χριστόφιας επέλεξε το δεύτερο και εξέδωσε τη σχετική ανακοίνωση.

 

Εκβιαστικά ήταν τα γεγονότα

 

Όπως φαίνεται από τα γεγονότα, υπήρξε όντως το στοιχείο του εκβιασμού προς τον Χριστόφια, όμως αυτό προήλθε από την απόφαση της ΕΚΤ και όχι από τη γνωστοποίησή της από τον αρχηγό της αντιπολίτευσης. Αν τα γεγονότα τα ίδια δεν ήταν εκβιαστικά, ο Χριστόφιας θα μπορούσε να αγνοήσει την επιστολή και να μην αποδεχτεί. Όμως δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε τίποτα.

 

Αν θα μιλήσουμε με λεκτικό συνωμοσιολογίας, ο Δημητριάδης κρατούσε στα χέρια του μια ωρολογιακή βόμβα που θα εκρηγνυόταν στις 20 Ιανουαρίου. Με την επιστολή του, ο Αναστασιάδης την πήρε από τα χέρια του διοικητή και την τοποθέτησε στο κατώφλι του Χριστόφια, αναγκάζοντάς τον να αναλάβει τις ευθύνες του και να την αποπυροδοτήσει.

 

Το ΑΚΕΛ κατάγγειλε τον Αναστασιάδη ότι εκβίασε τον Πρόεδρο "να αποδεχθεί ως είχε το μνημόνιο". Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΑΚΕΛ Γιώργος Λουκαΐδης, ο Αναστασιάδης, "επαναλαμβάνοντας εαυτόν, όπως έπραξε το 2004 όταν κατάγγειλε την Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ, έδρασε ανάλογα και κάρφωσε πισώπλατα, όχι τον Πρόεδρο, αλλά την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία".

 

Προεκλογικές ανακρίσεις

 

Δύο μήνες μετά τα γεγονότα και τρεις εβδομάδες πριν την παράδοση της εξουσίας, η κυβέρνηση προσπαθεί να τεκμηριώσει με αστυνομικές έρευνες το σενάριο της συνωμοσίας και να αποποιηθεί των ευθυνών της για τις συνέπειες του μνημονίου. Ο διοικητής της Κεντρικής Πανίκος Δημητριάδης έστειλε επιστολή στον γενικό εισαγγελέα, ζητώντας του να ερευνήσει τη διαρροή εμπιστευτικών πληροφοριών από την Κεντρική. Σύμφωνα με την ενημέρωση που έχει ο "Π", υποδείχθηκε προφορικά ως ύποπτος για διαρροή πληροφοριών προς την αντιπολίτευση ο Γεώργιος Συρίχας, ανώτερος διευθυντής της Κεντρικής, ο οποίος υπήρξε και στενός συνεργάτης του Αθανάσιου Ορφανίδη.

 

Ο γενικός εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης παρέπεμψε την υπόθεση στην αστυνομία, η οποία άρχισε ανακρίσεις στην Κεντρική Τράπεζα. Οι ανακρίσεις αυτές είναι απίθανο να αποδώσουν οτιδήποτε, ειδικά όταν έχουν προεκλογική χροιά και σε τρεις εβδομάδες αυτή η κυβέρνηση δεν θα βρίσκεται στην εξουσία. Όμως, είναι αρκετές για να τροφοδοτούν το κλίμα συνωμοσίας και εκβιασμού του Χριστόφια, το οποίο προσπαθεί να καλλιεργήσει η κυβέρνηση.

 

Όπως δήλωσε ο αρχηγός της αστυνομίας, δεν αποκλείεται να ανακριθούν και πολιτικά πρόσωπα. Ο πρώτος ύποπτος είναι ο Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος παραδέχτηκε δημόσια ότι ήταν ο δέκτης της πληροφορίας. Εάν ανακριθεί και πει πως η πληροφορία ήταν από την Ευρώπη, αλλά του την επιβεβαίωσε ο Πανίκος Δημητριάδης, τι θα συμβεί; Θα κατηγορηθεί ο διοικητής για διαρροή εμπιστευτικών πληροφοριών για τον τραπεζικό τομέα;

Μακάριος Δρουσιώτης

26/01/2013